سفرهای نوروزی/ غار کرفتو، آیینه ای از تدبیر و همت نیاکانمان در کردستان

سفرهای نوروزی/ غار کرفتو، آیینه ای از تدبیر و همت نیاکانمان در کردستان ......................................................................
سنندج ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 07/01/87 داخلی.اجتماعی.گردشگری.
به درستی معلوم نیست انسان ها از چه زمانی غارها را به عنوان سر پناه طبیعی برای خود انتخاب کردند اما بدون شک آنها توانستند هوشمندانه شرایط بهتر زیستن را متناسب با امکانات و شرایط محیطی فراهم کنند.
اگر چه در ادوار بسیار دورتر از دوران غارنشینی هم اقوامی بودند که به دلایل مختلف، تداوم زیستن در غار را انتخاب کردند، اما هیچ گاه نوآوری و خلاقیت را از روند زندگی حذف نکردند و در غارها نیز به فرآیند زیستن تنوع می بخشیدند.
غار" کرفتو" در استان کردستان آیینه ای از تدبیر و همت نیاکانمان برای زیستن در شرایط سخت و نماد عینی تطبیق نیاز انسان با بضاعت طبیعت است.
اماکن طبیعی و ابنیه های باستانی همواره در جدول برنامه ریزی اهداف سفر گردشگران به ویژه در تعطیلات نوروز جایگاهی خاص دارد و غار کرفتو به سبب ترکیب زیبایی های طبیعت و آثار فوق العاده عمرانی بشر در گذشته های خیلی دور مقصدی در جدول برنامه ها است.
کردستان به دلیل قدمت و پیشینه بلند تاریخی، یکی از استان های کهن کشور پهناور ایران محسوب می شود که وجود آثار باستانی، سکونتگاههای طبیعی در دل صخره های سنگی شاهدی بر این مدعا است.
کرفتو اثر طبیعی و باستانی در صخره ای مرتفع دردل کوه است که در حدود 67 کیلومتری شمال غرب شهر دیواندره و با حتساب همین مسافت تقریبی در شرق شهر باستانی سقز واقع است.
موقعیت غار و صخره های مرتفع پیرامون آن از جنوب در میان روستای مسعود آباد دیواندره، از غرب به روستای میر سعید سقز، از شمال به روستاهای علی آباد و نخود دره تکاب و شرق و جنوب شرقی نیز محاط به روستای یوزباش کندی است.
دسترسی به غار کرفتو از سه طریق میسر شهر دیواندره و سه راهی تکاب گور بابا علی، سقز مسیر روستای صاحب به میرسعید و از طریق تکاب جاده روستای علی آباد امکان پذیر است.
بر اساس یافته های زمین شناسی کرفتو در دوران " مزوزوییک " زیر آب بوده و در اواخر این دوره ارتفاعات آن از آب خارج شده است.
غار کرفتو از غارهای آهکی و طبیعی است که در ادوار مختلف جهت استفاده و سکونت انسان تغییر حالت داده و با معماری صخره ای در چهار طبقه، در دل کوه حفر شده است.
مستشرقین و محققین بسیاری از جمله دمرگان، راولینسون، کرپورتر، خانیکف و فون گال از غار کرفتو بازدید و نقشه هایی از آن تهیه و ارایه نموده اند.
کرپورتر نقشه غار را تهیه کرد،استین آن را تکمیل و فون گال آن را تصحیح کرد.
در مقالات منتشر شده توسط مستشرقین، به دلیل وجود کتیبه ای یونانی بر سر در یکی از اتاق های طبقه سوم که در آن از الهه " هراکلس" نامبرده شده به عنوان معبد "هراکلس" یاد شده است.
ترجمه این کتیبه یونانی چنین است: " در آنجا هراکلس سکونت دارد باشد که پلیدی در آن راه نیابد." البته تمام مورخین اذعان دارند که بدون شک این آثار یونانی تازه تر از قدمت سکونت اقوام ایرانی در این غار است و کتیبه به جا مانده از دوران حمله امپراطوران رومی به سرزمین ایران است.
طول غار کرفتو حدود 750 متر است و راه های فرعی متعددی از آن منشعب می شود در طول سکونت انسان در این غار، تغییرات و دگرگونی های عمده و دخل و تصرفات بسیار در آن به وجود آمده و حجاران هنرمند، به زیبایی، فضاهایی را در مدخل های غار تراشیده و اتاق ها، راهرو و دالان های متعددی را به وجود آورده اند.
این غار در میان غارهای دست کن ایران، از معماری کاملی برخوردار است ، ورودی غار از دامنه کوه حدود 25 متر فاصله دارد در گذشته راهی نسبتا سخت و دشوار در کمر کوه، بازدیدکنندگان را هدایت می کرد، ولی امروز با عبور از پلکانی فلزی می توان به دهانه ورودی غار رسید.
در معماری صخره ای این غار چهار طبقه شناسایی شده است، این امر از اهمیت ویژه ای در معماری صخره ای برخوردار است.
در معماری غار ، علاوه بر ایجاد اتاقها و راهروهای عبوری، سعی شده تا اتاق ها با هم مرتبط باشند و نورگیرها و پنجره هایی به سمت بیرون و مناظر طبیعی ارتفاعات مجاور غار تعبیه شده است.
بر دیوارهای غار در بعضی از اتاق ها نقوشی به صورت تجریدی از حیوان،گیاه و انسان حجاری شده که بیشتر جنبه آیینی دارد.
همچنین نمونه سفال ها و اشیای به دست آمده در غار، ادامه سکونت انسان را در طول دوران تاریخی اشکانی و ساسانی و دوران اسلامی یعنی قرون ششم تا هشتم هجری قمری مسجل می سازد.
طی سال های 1378 و 79 اقداماتی به منظور تسهیل بیشتر برای بازدیدکنندگان این غار صورت گرفت که شامل سامان دهی محوطه بیرون غار، پله بندی، ایجاد سکوهای استراحت، پارکینگ، سرایداری، سرویس های بهداشتی و برق کشی غار است.
سرپرست سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری استان کردستان در مورد این مکان گردشگری می گوید: کرفتو یکی از جاذبه های استان است که متاسفانه ناشناخته باقی مانده است.
علی فعله گری معتقد است با شناسایی بهتر و بیشتر این غار باستانی به مردم می توان سالانه هزاران گردشگر داخلی و خارجی را به این منطقه جذب کرد.
وی عدم دسترسی انسان به غار با توجه به خاکی بودن قسمتی از جاده را یکی از مشکلات جذب گردشگر دانست و گفت: با تامین اعتبار این مشکلات زیربنایی مرتفع خواهد شد.
وی به اقدامات این سازمان در راستا بهسازی این مکان اشاره کرد و افزود: اجرای برنامه کاوش و حفاری در غار طی سه فصل و انجام عملیات خاکبرداری و تخلیه خاک های موجود، انجام عملیات برق رسانی و نورپردازی محدوده داخلی غار تا بخش انتهایی ستون فقرات اصلی، ایجاد و احداث پله ها و پا گرد سنگی در محدوده بیرونی غار و نصب پله فلزی در بخش بیرونی دهانه آن جهت تردد سهل و آسان گردشگران از جمله این اقدامات است.
غار کرفتو به عنوان یکی از آثار شاخص و حایز اهمیت استان کردستان در فهرست آثار ملی با شماره 330 به ثبت رسیده است و در طول سال مورد بازدید بسیاری از علاقه مندان داخلی و خارجی قرار می گیرد.
شهر دیواندره در دشتی با ارتفاع بیش از دو هزار و200 متر از سطح دریا و در 97 کیلومتری شمال سنندج مرکز استان کردستان واقع شده است.
7354/610/1139 شماره 084 ساعت 13:00 تمام