آسیاب های آبی و تاریخی استان یزد نماد سخت کوشی مردمان این دیار است ..................................................................
یزد ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 08/02/87 داخلی.فرهنگی.میراث.آسیاب آبی.
آسیاب های آبی و تاریخی استان یزد نماد تلاش و سخت کوشی مردمان این دیار برای تولید آرد و نان است که در گذشته تعداد زیادی از آن در این خطه فعال بوده است.
طی سال های گذشته تعدادی از این آسیاب ها توسط سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان یزد بازسازی ، مرمت و احیا شده و هم اینک فعال شده اند.
آسیاب که نام دیگر آن " طاحونه " است و در نقاط مختلف جهان به صورت های متفاوتی وجود دارد ، برای آرد کردن گندم و سایر غلات برای تهیه نان و مصارف مختلف از آن کاربرد دارد.
آسیاب ها معمولا در کنار آبادی ها و بر سر راه قنات ها ساخته شده اند که دارای دو سنگ مسطح بر روی هم است و دستگیره ای به سنگ رویین متصل است که با دست چرخانده می شود و نام این نوع آسیاب "دستاس" است و بدان " آردچی " نیز می گویند.
ساختمان داخلی آسیاب دارای چند اتاق برای استراحت آسیابان ، انبار گندم و آرد است و دارای قسمت های مختلفی است که عمده ترین قسمت آن " تنوره " است که به صورت مخروطی وارونه طراحی شده، به گونه ای که آب ذخیره شده در آن از روزنه ای کوچک با فشار، سنگ آسیاب را به حرکت درمی آورد.
فضای اصلی آسیاب ها در دل زمین جای دارد و بخش نمایان آن شامل نورگیرها و ورودی آسیاب است و از دیگر قسمت های آسیاب می توان به سنگ زیرین اشاره کرد که بسیار مقاوم تر است.
رییس سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان یزد، آسیاب های آبی را از جمله جاذبه های مهم تاریخی این استان عنوان کرد.
"عزیزالله سیفی " در گفت وگو با ایرنا افزود: قدیمی ترین آسیاب این استان ، آسیاب آبی "اشکذر" است که قدمت آن به دوران ایلخانی برمی گردد.
وی اضافه کرد: این آسیاب یکی از 10 آسیاب ثبتی استان است که در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و از ویژگی های منحصر به فرد آن می توان به مقرنس کاری فضای اصلی ، نقوش هندسی در اطراف دیواره ها ، آجر کاری ظریف در محوطه اصلی آسیاب و صحن هشت ضلعی آن اشاره کرد.
سیفی تصریح کرد: از میان آسیاب های معروف استان می توان به آسیاب های سنگ سیاه ده آباد، بیده، باغستان، گرمسیر تفت، دو سنگی محمد آباد میبد، تفت ، ندوشن و علی آباد اشاره کرد.
وی اظهار داشت: در زمان حاضر آسیاب گرمسیر تفت فعال است و به عنوان یک جاذبه خاص اکوتوریستی محسوب می شود. ک/4 651/1027/ 607 شماره 289 ساعت 14:33 تمام