29 تیرماه سالروز استقرار سلسله صفویان / روز اردبیل ...................................................
اردبیل، خبرگزاری جمهوری اسلامی 29/04/87 داخلی.اجتماعی.صفویان.اردبیل.
همه ساله روز 29 تیرماه سالروز استقرار سلسله صفویان در ایران از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بعنوان روز اردبیل نامگذاری شده است.
اردبیل چون گوهری در آذربایجان یکی از کهن ترین شهرهای ایران است که به اعتباری پیشینه اش تا هزاره دوم پیش از میلاد می رسد.
نام این شهر نخستین بار در لوحهای گلی سومریان در پنج هزارسال پیش در شهر نیپور باستانی بصورت "اراتا" آورده شده و ساکنین اولیه آن آراتایی بوده اند.
مورخان می گویند: نام دیگر این شهر"آرتاویل" به معنی مکان مقدس بود که بعدهابه نامهای دارالارشاد، دارالملک، دارالعرفان، دارالاامان ملقب شد.
اردبیل درطول تاریخ سیاسی خود سال های متمادی مرکز آذربایجان و زمانی پایتخت کشور بزرگ ایران و در دوره صفویه از لحاظ سیاسی و اقتصادی سرآمد شهرهای ایران بشمار می آمد.
به گزارش خبرنگار ایرنا، این شهر شخصیت های بزرگی را دردامن خود پرورانده است که به قولی زرتشت ، شیخ صفی الدین اردبیلی، شاه اسماعیل، مقدس و محقق اردبیلی و دهها شخصیت علمی ، مذهبی دیگر ازجمله آنها هستند.
از افتخارات بزرگ اردبیل به عنوان خاستگاه صفویه و نقش مهم آن در رسمیت بخشیدن به مذهب تشیع در یکپارچگی کشور اسلامی ایران است و به تاسی از این اقدام تاریخی هم اکنون نیز این شهر مهد تشیع بوده و مردم آن به ائمه اطهار (ع) و میهن اسلامی عشق وارادت خاصی دارند.
یکی ازفرزندان این دیار، عارف نامی شیخ صفی اردبیلی است.
شیخ صفی در عهد تسلط مغول بر آذربایجان یعنی در سال 650 هجری قمری در کلخوران در سه کیلومتری شمال شهر اردبیل دیده به جهان گشود و اجداد او هم از زمان های قدیم در این روستا زندگی می کردند.
به نوشته منابع تاریخی جد پنجم او به نام فیروز شاه زرین کلاه در اواخر قرن پنجم هجری به ولایت اردبیل منصوب شد و مراتع منطقه را برای پرورش دام ها مناسب دید.
شادروان بابا صفری در کتاب اردبیل در گذرگاه تاریخ می نویسد فرزند فیروز شاه را عوض الخواص می گفتند که در قریه اسفرنجان در اطراف اردبیل زندگی می کرد ولی پس از فوت ، جنازه اش را در کلخوران دفن کردند.
عوض الخواص پسری به نام محمد داشت که در هفت سالگی در جلوی درب خانه خود ناپدید شد و پس از جستجوی زیاد سرانجام عزای او را گرفتند اما بعد از هفت سال روزی او را جلوی همان نقطه ایستاده دیدند درحالیکه دستار سفیدی بر سر و جامه عنابی رنگی بر تن داشت و قرآنی بر گردن اش حمایل بود.
دربعضی از کتاب ها درباره علت غیبت او آمده است که او را جنیان دزدیده و با خود بردند و بعد از هفت سال در همان نقطه آزاداش کردند در حالیکه قرآن را از حفظ فرا گرفته و احکام مذهبی را آموخته بود و از آن به بعد او محمد حافظ لقب یافت.
فرزند محمد، صلاحالدین نام داشت و او مرد کشاورزی بود در قریه کلخوران که در آنجا از دنیا رفت و مدفون شد.
صلاحالدین پسری داشت که او را قطب الدین می گفتند و او همان کسی است که به دست گرجی ها مجروح شد اما چون رگ ها و اعصاب گردن اش قطع نشده بود سرانجام بهبود یافت.
شیخ صفی الدین که در کودکی جد خود را دیده بود از جای زخم گردن او یاد کرده و گفته است هر وقت جدم مرا به گردن خود می نشاند به اندازه چهار انگشت بر گردن او موضع شمشیر می دیدم.
به نوشته منابع تاریخی قریه قطب آباد در اردبیل را او آباد کرده است .
امین الدین جبرییل ، پدر شیخ صفی الدین بعداز پدراش قطب الدین وارث او شد و به سلک مریدان خواجه کمال الدین عربشاه اردبیلی درآمد.
امین الدین به کشاورزی مشغول بود و از این راه ثروتی حاصل کرد ولی مرد سخاوتمندی بود و به بخشش و کرم شهرت داشت.
او با دختر صاحب عصمتی از خاندان جمال باروقی ازدواج کرد و شیخ صفی الدین اسحاق از این مادر با تقوا که دولتی نام داشت، متولد شد.
دوران حیات شیخ صفی با دانشمندان و عارفان بزرگی چون مولانا جلال الدین رومی، امیر عبدالله شیرازی، شیخ نجیب الدین بزغوش ، شیخ محمود شبستری و شیخ محمد کچه چی مصادف بود.
اجداد دیگر شیخ امین الدین بعداز فیروزشاه به حضرت امام موسی بن جعفر (ع) منتهی می شود.
شاه اسماعیل سرسلسله صفویه که از اردبیل برخاست و جانشینان وی توانستند تمامیت ارضی ایران را تثبیت و مذهب شیعه را رسمیت بخشند که این دو کار بزرگ از افتخارات صفویه و مردم اردبیل محسوب می شود.
به گزارش خبرنگار ایرنا ، مقام معظم رهبری در سفر سال 1378 به استان اردبیل با اشاره خدمات نیک سلسله صفویه در ایران فرمودند، صفویه به ایران عزت دادند و این صفویان بودند که ایرانی متحد، مقتدر، سربلند و پیشرفته در دنیای آن روز را معرفی کردند و مذهب فقه جعفری را در سراسر ایران استقرار ساختند.ک/4 618/587 شماره 020 ساعت 09:52 تمام
تاریخ انتشار: ۲۹ تیر ۱۳۸۷ - ۰۰:۰۱