صنعت چای گیلان و مشکلات پیش رو در سال زراعی جاری # رشت ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 29/01/85 داخلی.اقتصادی .کشاورزی.چای. کشاورزان چایکار استان گیلان امسال درحالی درآستانه آغاز برداشت برک سبز چای از باغات (نیمه اول اردیبهشت ) قرار دارند که هنوز به دلیل وجود برخی مشکلات نگرانند. یکی از مشکلات نگران کننده پیش روی چایکاران گیلان در سال جاری نحوه قیمت- گذاری خرید برک سبز چای توسط شورای اقتصاد است. امسال شورای اقتصاد قیمت خرید تضمینی برک سبز چای را برای هر کیلو برک سبز درجه یک 3250 ریال و درجه دو 1900 ریال اعلام کرده این درحالی است که کشاورزان چایکار این قیمت ها را مناسب نمی دانند. آنان معتقدند، بخش اعظم برک سبز چای باغات گیلان درجه دو است درحالی که تفاوت قیمت بین درجه یک و دو زیاد است و نرخ تورم سالانه و بقیه هزینه های برداشت این محصول نیز به آن اضافه نشده است. ازسوی دیگر براساس اعلام وزارت جهادکشاورزی، سازمان تعاون روستایی در حالی به عنوان متولی خرید برک سبز چای در سال 85 تعیین شده که هنوز وضعیت 139 هزار تن چای خشک سنواتی سالهای 79 تا 82 و 28 هزار تن چای خشک تولیدی سال 84 که توسط دولت خریداری شده مشخص نیست. از طرفی چایکاران نیز مطالبات خود را برای بهزراعی باغات چای در سال گذشته و امسال به صورت کامل دریافت نکرده اند لذا بخش اعظم کشاورزان استان گیلان سال گذشته به دلیل عدم دریافت تسهیلات اقدام به هرس باغات چای خود نکرده اند. رییس اتحادیه چایکاران شمال کشور گفت:برغم گذشت فصل طبیعی هنوز عملیات هرس در 95 درصد از باغات چای شمال کشور انجام نشده است. "ایرج هوسمی" به خبرنگار ایرنا افزود: 15 آذر تا 15 دیماه بهترین زمین طبیعی هرس باغات چای است درحالی که به دلیل عدم پرداخت تسهیلات این عملیات زراعی مهم انجام نشده است. وی گفت: برغم گذشت زمان طبیعی هرس، اگر تسهیلات ویژه این بخش پرداخت شود کشاورزان می توانند باغات چای خود را هرس کنند. وی گفت: سال گذشته نیز پرداخت وام هرس باغات چای "به ازای هر هکتار هفت میلیون ریال" دیر هنگام و در اردیبهشت ماه انجام شد که مورد استقبال کشاورزان قرار نگرفت. وی یادآور شد: با ادامه این روند تولید برک سبز چای در سال جاری به شدت کاهش خواهد یافت و به کمتر از 50 درصد میزان پارسال خواهد رسید. همچنین اعضای شرکت طلای کوهپایه شمال در نامه ای خطاب به رییس جمهور خواستار حل مشکل چای سنواتی موجود در انبارهای تشکل کوهپایه شمال و سندیکای کارخانجات چای شمال شدند. در این نامه آمده است: چای موجود در انبارها بیت المال مسلمین است و در گرو بانک ملی ایران به ضمانت سازمان مدیریت و برنامه ریزی است. در ادامه این نامه آمده است: از سال 1376 تاکنون دو تشکل طلای کوهپایه شمال و سندیکای کارخانجات بار گران چای سنواتی را به دوش می کشند در حالی که مسوولان وقت زمان نگهداری چای سنواتی را برای این دو تشکل حداکثر شش ماه اعلام کرده بودند اما تاکنون هیچ اقدامی برای انتقال چای سنواتی انجام نشده است. براساس اعلام بانک ملی استان گیلان کارخانه های چایسازی گیلان از سال 79 تاکنون یک میلیارد و 600 میلیون ریال تسهیلات دریافت کرده اند و بابت این میزان بدهی 139 هزار تن چای خشک را تحویل داده اند که متولی دریافت آن سندیکای چای و شرکت طلای کوهپایه شمال بوده است. هم اکنون 140 هزار تن چای سنواتی سالهای 79 تا 82 در انبارهای دو تشکل سندیکای کارخانجات چای شمال و طلای کوهپایه شمال انباشته شده است. مسوول انجمن صنفی کارخانجات چای شمال نیز گفت: تاکنون دولت هزینه نگهداری 140 هزار چای سنواتی سال 79 تا82 را نپرداخته است و بزودی چای موجود به نفع انبارداران مصادره خواهد شد. "قاسم رضاییان" افزود: علاوه بر این میزان چای سنواتی، 70هزار تن چای خشک سازمان منحل شده چای که قبل از سال 79 تولید شده نیز در انبارهای این سازمان موجود است. وی اظهارداشت: در سال 83 نیز 18 هزار تن چای خشک تولید شده که 12 هزار تن آن در انبارها است و در سال 84 نیز به گفته سازمان تعاون روستایی 28 هزار تن چای خشک تولید شده که در انبارهای این سازمان دپو شده است. وی گفت: اکنون حداقل 240 هزار تن چای در انبارهای دولتی و غیر دولتی موجود است که 140 هزار تن آن در اختیار بخش خصوصی است. وی افزود: سیاست و طرحهای دولت در بخش چای همیشه به صورت یک مسکن موقت و دیر هنگام اعلام می شود و کار ریشه ای برای رفع مشکل چای انجام نمی گیرد.
وی خاطرنشان کرد: ارزش چای سنواتی موجود در دو تشکل بیش از 140 میلیارد تومان است که اگر برای فروش آن تصمیمی گرفته شود بسیاری از مشکلات کارخانجات و چایکاران و دولت برطرف می شود. رییس هیات مدیره سندیکای چای گفت: دیون کارخانجات چای به صورت چای خشک به دوتشکل سندیکای چای شمال وطلای کوهپایه شمال منتقل شده است. "نعمت یاورزاده" افزود: تاکنون هیچ تصمیمی برای فروش یااز بین بردن 139 هزار تن چای خشک تحویلی به این دو تشکل از سوی دولت اتخاذ نشده است. وی اظهارداشت: انبارهای کارخانجات انباشته از چای است و کارخانجات چایسازی نیز در بلاتکلیفی بسر می برند چون سیاست دولت و کشور مشخص نیست لذا کارخانه دار نمی داند برای مصرف کننده یا سیستم دولتی تولید کند و بازار فروش چای تولیدی کجا است. وی خاطر نشان کرد: در این میان برخی نیز با شیطنت اجازه نمی دهند مشکل چای حل شود ، در حالی که به چای به عنوان یک مشکل اقتصادی باید نگاه شود و راهکار اقتصادی برای آن اتخاذ شود که تاکنون نشده است. وی گفت: تصمیمات در خصوص چای به نفع واردات چای است و دست های پشت پرده در تقابل با تولید و حمایت از واردات چای وجود دارد لذا مشکل تولید چای همچنان وجود دارد. وی اضافه کرد: تولید چای به دلیل نبود سیاست مشخص مشکل است و دلایل و مستندات قاطع و بررسی شده در خصوص تولید چای وجود ندارد. وی خاطرنشان کرد: اگر بنا است در ایران چای تولید شود باید برای فروش آنهم فکر بشود و بازار بررسی شود که چه میزان نیاز دارد و براساس آن چای تولید شود. وی گفت: در حالی که هم اکنون دولت با خرید تضمینی چای مشکلات چایکاران را به صورت موقتی رفع کرده اما مشکلات کارخانجات همچنان باقی است. نماینده ولی فقیه در استان گیلان و امام جمعه رشت نیز ازعدم تعیین وضعیت چای توسط مسوولان انتقاد کرد. ایت الله "زین العابدین قربانی" گفت: بهار از راه رسیده و از ماه آینده چای جدید وارد بازار می شود اما هنوز وضعیت چای را مشخص نکرده اند. وی اضافه کرد: از دو میلیون و 500 هزار نفر جمعیت گیلان بیش از یک میلیون نفر از طریق چای زندگی خود را تامین می کنند که مشخص نبودن وضعیت این محصول آینده دست اندر کاران صنعت چای را با مشکل روبرو می کند. ایت الله قربانی گفت: اکنون وقت تصمیم گیری و سیاستگذاری برای چای است و مردم در انتظارند تا برایشان تصمیم عاجل گرفته شود تا مشکل سال قبل تکرار نشود. وی یادآورشد: رسیدگی به وضعیت چای فقط مشخص کردن خرید تضمینی نیست بلکه باید به مشکلات کارخانه داران چای نیز رسیدگی شود. وی افزود: در بررسی وضعیت چای باید مثلث کشاورز، کارخانه دار و مصرف کننده باهم دیده شود. بوته های گیاه چای اولین بار در 104 سال قبل ( 1318 هجری قمری ) با مشقت های فراوان توسط "محمد میرزا" ملقب به کاشف السلطنه "پدر چای ایران" از دامنه های هیمالیا به ایران انتقال یافت. مرحوم کاشف السلطنه که درآن زمان باسمت ژنرال قنسول ایران در هند انجام وظیفه می کرد،حدود سه سال برغم مخالفت های مقامهای هندی و انگلیسی درباره کشت و زراعت چای مطالعات کارشناسی انجام داد. وی موفق شد چهار هزار گلدان نهال چای را از دامنه های هیمالیا در کلکته با ترن به بمبئی و ازآنجا با کشتی به بوشهر و سپس آنها را با قاطر به تهران و سپس گیلان حمل کند. "محمد میرزا" در رجب همین سال به دلیل موفقیت درانتقال بوته های چای از هندوستان به ایران از طرف مظفرالدین شاه قاجار به کاشف السلطنه ملقب شد. از این زمان به بعد کم کم کشت بوته های چای درزمینهای حاصلخیز شمال ایران بویژه در شهرستان لاهیجان رونق یافت. گرچه در ابتدای کار، مصرف چای درایران جایگاه چندانی نداشت و به آن به عنوان کالایی لوکس و اعیانی نگاه می شد، اماامروزه این گیاه به یکی از کالاهای مصرفی حذف نشدنی از سبد خانوارهای ایرانی تبدیل شده تا جایی که نحوه طبخ نوع ،عطر و طعم و بوی آن دربسیاری از موارد نشانه تشخص خانوادگی به حساب می آید. تعارف چای به میهمانان در میان تمامی خانواده های ایرانی به عنوان نماد لطف و محبت برای فراهم سازی محیطی خودمانی و ارج گذاری میزبان به میهمان مورد توجه است. استانهای گیلان و مازنداران دارای 34 هزار هکتار باغ چای هستند که 32 هزار هکتار ان در استان گیلان قرار دارد. در سالهای شکوفایی از برک سبز این باغات سالانه حدود 55 تا 60 هزار تن چای خشک تولید می شد که هم اکنون به دلیل سیاست های دیرهنگام دولت و اشباع بازارهای کشور از چای خارجی و تغییر ذائقه مصرف کننده و عدم حمایت از تولیدات داخلی به 28 هزار تن کاهش یافته است. برغم گذشت سالها از مشکل چای و آمدن وزیران و کارشناسان و استانداران و نشست های کارشناسی و وعده های مسوولان و مصوبه های هیات دولت و شورای اقتصاد همچنان مشکل چای باقی است. 605/604/601
تاریخ انتشار: ۲۹ فروردین ۱۳۸۵ - ۰۰:۰۱