نگاهی به گچمه بافی، هنر اصیل بویراحمدی # یاسوج ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 22/03/85 داخلی.اقتصادی.صنایع دستی.گچمه. از: خسرو حسینی گچمه بافی از جمله هنرها و صنایع اصیل شهرستان بویراحمد است که به اعتقاد کارشناسان صنایع دستی، در دو دهه اخیر با تلاشهای به عمل آمده، از نابودی آن جلوگیری به عمل آمده است. این کارشناسان می گویند: هنر گچمه بافی که از ارزش و اهمیت خاصی برخوردار است، رفته رفته به دست فراموشی سپرده شده بود اما با تلاش کارشناسان صنایع دستی، این هنر حیات دوباره یافت. حدود 24 سال پیش زمانی که چند تن از کارشناسان اداره صنایع دستی استان کهگیلویه و بویراحمد مشغول مطالعه بر روی وضعیت صنایع دستی این منطقه بودند در روستای "پازنان سپیدار" از توابع بویراحمد به پیرزنی هنرمند به نام "گل گل آزاد گل" برخوردند که مشغول بافت نوعی دست بافته زیبا و باارزش بود.
طرز تهیه این دست بافته را که اکنون گچمه نام دارد در آن زمان به جز وی کس دیگری نمی دانست. کارشناسان صنایع دستی کهگیلویه و بویراحمد بعد از این شناسایی و اطلاع یافتن از دانش بافت آن، برای روج این دست بافته و جلوگیری از نابودی این هنر جدید، کارگاهی آموزشی با مربیگری همان پیرزن هنرمند در همان روستا راه اندازی کردند. تعدادی از خواهران علاقه مند به فراگیری این صنعت دستی در این کارگاه آموزش دیدند و بدین ترتیب صنعت دستی گچمه رواج یافت. دیری نگذشت که استاد مبتکر این هنر به دیدار حق شتافت اما هنر ابتکاری وی با مرگش از میان نرفت و با تلاش دست اندرکاران اداره صنایع دستی کهگیلویه و بویراحمد به نسل امروزی انتقال یافت. بافت گچمه ترکیبی از بافت قالی و گلیم است بدین ترتیب که بعد از چله کشی در حاشیه و نقش آن، از بافت قالی پیروی شده و به صورت گلهای برجسته بافته می شود. بافت زمینه نیز به صورت گلیم است که به همین خاطر نام گلیم "گل برجسته" نیز بر آن معروف شده است. یکی از دست اندرکاران عمده تولیدوفروش صنایع دستی در کهگیلویه و بویراحمد گفت: تولید گچمه منحصر به این استان است و عمدتا در روستاهای سپیدار ، پازنان و "لما" بافته می شود. علی بخش رئوفی در گفت و گو با ایرنا افزود: از گچمه به عنوان زیرانداز استفاده می شود و در بعضی جاها نیز برای تزیین، کاربرد دارد. وی اظهار داشت: به علت کیفیت بالای این دست بافته، تجار آن را برای صادر کردن به خارج خریداری می نمایند و به همین دلیل، میزان تولید آن بستگی به سفارش همین تجار دارد. کارشناسان صنایع دستی، جلوگیری از نابودی این هنر و احیای آن را در این منطقه اقدامی مهم در جهت حفظ هنر و آثار فرهنگی می دانند. آنان می گویند: این هنر ارزشمند محصول دسترنج بانوان عشایر این منطقه می باشد که اکنون به بازارهای جهانی راه یافته است. هنر گچمه بافی علاوه بر جنبه های هنری و زیبایی که برای استفاده کنندگان دارد، از نظر اقتصادی، اشتغال زایی و تولید ارزش افزوده نیز درصورت حمایت بیشتر می تواند از اهمیت ویژه ای برخوردار شود. معاون اداره کل صنایع دستی کهگیلویه وبویراحمد گفت: اگر چه هنوز به خاطر تولد تازه این هنر، برای بسیاری از مردم بافت گچمه تازگی دارد ، اما با برنامه ریزیهای انجام شده گچمه به یکی از دست بافته های ارزشمند تبدیل شده است. محمد نام آور در گفت و گو با ایرنا افزود: برنامه های آموزشی برای صنایع بومی این استان از جمله گچمه برگزار شده است و دوره هایی نیز امسال برگزار خواهد شد. به گفته وی، فعالیت های تبلیغاتی سازمان صنایع دستی برای معرفی این دست بافته جدید طی سالهای اخیر در بازارهای جهانی باعث شده است که بازار خرید این دست ساخته، روند صعودی را طی کند. وی اظهارامیدواری کرد که با حمایت های مسوولان، روند تولید این صنعت دستی شتاب بیشتری به خود گیرد. تعدادی ازصنعتگران صنایع دستی بویراحمد نیز درمورداین هنراصیل و ارزشمند بویراحمدی می گویند: در صورت توجه و تهیه امکانات بافت برای ساکنان بویژه روستاییان، منبع درآمد مناسبی برای مردم این خطه فراهم خواهد شد. این افراد افزودند: صنایع دستی بویژه این هنر تازه تولد یافته، نشانگر ذوق و سلیقه بانوان زحمتکش این منطقه و غنی بودن سنتهاوآداب و رسوم اهالی کهگیلویه و بویراحمد است. مدیرکل صنایع دستی استان کهگیلویه و بویراحمد پیشتر گفته بود: حدود 28 هزار نفر در بخش تولیدات صنایع دستی فعالیت دارند و 80 درصد از این افراد در قالب تعاونیها سالانه قریب به 80 هزار متر مربع انواع گلیم، جاجیم، گبه هور و گچمه تولید و به بازار عرضه می کنند. 563/674
تاریخ انتشار: ۲۲ خرداد ۱۳۸۵ - ۰۰:۰۱