جمعی ازگردشگران خواستارتوجه بیشتربه معروفترین قلعه تاریخی شمال ایران شدند # نوشهر ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 26/12/85 داخلی.فرهنگی.تاریخی.قلعه پولاد. جمعی از کارشناسان و گردشگران در غرب مازندران می گویند : برای جلوگیری از تخریب معروفترین قلعه بر جای مانده شمال ایران به نام" قلعه پولاد" واقع در بخش بلده شهرستان نور باید برنامه ریزی کرد. آنان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا ، بر ضرورت ارایه و اجرای طرحهای جامع برای صیانت از این یادمان و میراث گرانبهای فرهنگی و تاریخی تاکید کردند. بلده بخشی از شهرستان نور منطقه غرب مازندران است که شاخصه آن قلعه عظیمی است که همچون " پولاد " استوار از شهر محافظت می کند. بر روی ارتفاعات شمالی مشرف بر بخش بلده نور ، قلعه ای معروف به " قلعه پولاد " به چشم می خورد که بر اثر بی توجهی رو به فراموشی و تخریب است. این قلعه از معروفترین قلعه های برجای مانده در شمال ایران است که تا اوایل دوره صفویه مرکز یکی از مقتدرترین قدرتهای محلی آن روز ایران بود. هرچند به مرور زمان و بی توجهی به این قلعه عظیم دچار آسیبهای زیادی شده ولی همچنان تعدادی از برج و باروهای آن سرفراز بر بلندیهای شمال شهر بلده بر بالای پوزه کوهی که رو به جنوب است، ایستاده است. مطالعات تاریخی نشان می دهد تا قبل از صفویه قدرتهای محلی با ریاست ملک کیومرث بادوسپتاتیو و اولاد او از شاهان بنی کاووس بر قلعه حکومت می کردند اما با انقراض آنها به دست صفویه منطقه رستم داد(نور و کجورامروزی ) روی ترقی ندید و قلاع آن همچون قلعه پولاد رو به ویرانی نهاد. بر گرد قلعه هفت حصار با 7 دروازه بنا شده بود که درداخل آن هفت حوض تو درتو قرار داشت که امروزه آثار برخی از آنها تا حدودی برجای مانده است. براساس روایات، از قلعه تا کوه مجاور یک پل معلق به رنک سفید وجود داشت که روزهاآن را می انداختند و اول غروب با زنجیرهایی که داشت به طرف دروازه می کشیدند و جمع می کردند. بنای قلعه شامل سه قسمت اصلی است و بارویی اطراف آن را احاطه کرده است.
برج های متعددی در هر سمت بارو به چشم می خورد و ارتفاع تعدادی از آنها که برجای مانده حدود هفت الی هشت متراست. آب قلعه از چشمه مرتع ملرز با تنبوشه ( لوله سفالی ) به داخل قلعه منتقل می شد، همچنین در داخل قلعه نیز چاه آبی حفر و بر روی آن بنایی مستحکم با بامی گنبدی شکل ساخته بودند که در مواقع ضروری از آن استفاده می کردند. در اطراف این قلعه گورستانی قدیمی وجود دارد که امروزه سنک های قبر ارزشمند آن بر اثر بی توجهی به شدت آسیب دیده است. " علیرضا نوری " یک هنرمند نوشهری که اخیرا از این قلعه بازدید کرد به ایرنا گفت : حفظ آثار تاریخی به عنوان شناسنامه های هر سرزمین و به دلیل توسعه صنعت گردشگری کشور ضروری است. به گفته کارشناسان در صورتی که قلعه بلده نور و سایر اماکن تاریخی آن مورد بازسازی قرار گیرند ، می تواند شهر را به یک منطقه گردشگری مبدل کند، بویژه آنکه بلده با آب و هوای مطبوع و مردمان نیکو خصال قابلیت تبدیل یک منطقه ویژه گردشگری را دارد. استاد تاریخ دانشکده غیرانتفاعی معماری نوشهر گفت : حفاظت و صیانت از این یادمان تاریخی که هنر منطقه به شمار می آید، ضروری است. " علی نائیج " افزود: حفاری های غیرمجاز و شبانه در قلعه پولاد بر روند تخریب و ویرانی این اثر تاریخی شدت بخشیده است. وی اظهار داشت : متولیان امر نیز برنامه ای برای مرمت و حفظ این قلعه معروف در شمال ایران ندارند. وی خاطرنشان کرد:اینگونه بناهای تاریخی شناسنامه و هویت ما بشمارمی آیند از اینرو بایستی در صیانت از آنها تلاش بیشتری صورت گیرد. به گفته نائیج، موقعیت طبیعی و منطقه ای قلعه پولاد، لزوم ارایه طرحهای ویژه برای گردشگری و طبیعت گردی را طلب می کند. وی که تحقیقات زیادی در زمینه قلعه پولاد انجام داده،اضافه کرد: صرف بودجه اندک برای احیا این اثر تاریخی، در ارتقای صنعت گردشگری و موقعیت اقتصادی منطقه موثر است. بخشدار بلده نور گفت : مرمت و حفظ این اثر باستانی به عنوان فرهنک ملی و بومی ضروری است. " جان الله عبدی " به ایرنا افزود : برای نورپردازی داخل قلعه در سال 82 90 میلیون ریال تخصیص داده شد که متاسفانه تاکنون به دلایل مختلف این طرح اجرا نشد. وی ادامه داد : همچنین امسال 200 میلیون ریال برای بازسازی و مرمت این اثر باستانی اختصاص داده شد. وی اظهار داشت: به دلیل برودت هوا و شرایط نامناسب جوی در سالجاری نیز اقدامی برای بازسازی قلعه پولاد نشد. معاون حفاظت و احیاء سازمان میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی استان مازندران گفت : طرح اولیه مرمت و مستندسازی قلعه پولاد بخش بلده نور تهیه شد. مهدی ایزدی به ایرنا افزود : گمانه زنی و تعیین حریم این قلعه از سال 86 آغاز می شود و طرحهای پژوهشی به مرحله اجرا در می اید. وی اظهار داشت : همچنین طرحهای پژوهشی از داخل قلعه و برج و باروها نیز به صورت عملی از سال آینده آغاز می شود. به گفت ایزدی چند پروژکتور نیز برای تامین نور و روشنایی داخل قلعه پولاد خریداری شده که با هماهنگی ادارات مربوط نصب و راه اندازی می شود. وی یادآور شد : قلعه باستانی پولاد بخش بلده نور حدود 13 هکتار وسعت دارد. بخش بلده نور 10 هزار نفر جمعیت ثابت و شناور دارد. 506/7516/621
تاریخ انتشار: ۲۶ اسفند ۱۳۸۵ - ۰۰:۰۱