"تمرکززدایی" از پایتخت، گام اساسی برای حل مشکلات

"تمرکززدایی" از پایتخت، گام اساسی برای حل مشکلات # تهران بزرک، خبرگزاری جمهوری اسلامی 08/09/84 داخلی.اجتماعی.تمرکززدایی. تصمیم دیروز (دوشنبه ) هیات دولت مبنی بر موظف کردن دستگاه های اجرایی به انتقال مراکزاداری خود به استان ها یا شهرستان های ذیربط حداکثرتاخرداد ماه 1385 ، گام مهمی در جهت حل مشکلات پایتخت و کشور به شمارمی رود. شهر تهران درزمان حاضر از مشکلات ریز و درشت متعددی رنج می برد، که از مهمترین آنها، حضور بی دلیل صدها شرکت و نهاد خدمات رسانی دولتی و غیرـ دولتی است که بعضا ضرورتی برای حضور آنها در تهران وجود ندارد. این شرکت ها و نهادها که محور فعالیتشان خارج ازتهران بوده ویاانبارها و کارخانه های آنها در شهرهای مختلف کشور است به دلایل مختلف در تهران نمایندگی و دفتر کار ایجاد کرده اند. حضورغیرضروری این موسسات، ازآن جهت درتهران ایجاد مشکل و معضل می کند که هزاران نفر به سبب فعالیت درآنها، خانواده های خود را هم به تهران گسیل داشته اند. این جمعیت کوچنده همراه بانیازهای مختلف برای زندگی شهرنشینی ازقبیل "مسکن، خرید، سفرهای روزانه، تحصیل، اشتغال فرزندان و ..." مشکلات تهران را در چند دهه اخیر دو چندان کرده است. "افزایش نرخ مسکن، ترافیک، آلودگی هوا، ازدحام شهر، آلودگی های صوتی، بیکاری و..." از جمله مشکلاتی است که بطور ناخواسته، گریبان گیر شهروندان تهرانی و مسوولان جامعه شده است. تمرکز بیش از حد دستگاه ها و نهادهایی که ضرورتی برای حضوربرخی ازآنها در پایتخت احساس نمی شود، موجب شده تامیزان مهاجرت به تهران افزایش یافته و پیامد آن شهری شلوغ و درهم برهم است. در سال های اخیر، هر از گاهی بحث انتقال پایتخت با طرح موضوعاتی نظیر سنگینی ترافیک و زمین لرزه، میان مدیران و مسوولان دولتی مطرح شده ولی هر یک به دلایل مختلف، مسکوت مانده و یا بی نتیجه رها شده است. اما تصمیم روز گذشته هیات دولت برای تمرکززدایی دستگاه های دولتی از تهران، در صورت پیگیری و اجرای صحیح و کامل، راه کار مناسبی برای بخشی از مشکلات پایتخت محسوب می شود. به اعتقاد برخی از کارشناسان مسایل اجتماعی، آنچه موجب تراکم جمعیت و سیل مهاجرت به تهران شده، تمرکزامکانات زیربنایی و زیرساخت ها در تهران و همچنین تمرکز مراجع تصمیم گیر و تصمیم ساز در این شهر است. آنان می گویند: چندسالی است که درمحدوده تهران به دلیل افزایش هزینه های زندگی، رشد جمعیت پایین آمده، امادربرخی ازشهرک های اطراف آن مثل شهریار، ورامین و ... این رشد بالا و حتی به 6/5 درصد رسیده است. به گفته این کارشناسان، به منظور پراکنش منطقی جمعیت در کشور باید امکانات زیربنایی همچون آب، برق، گاز، راه، مخابرات و ... را در سایر نقاط کشور توسعه داد تا درکنارامکانات زیربنایی، زمینه های اشتغال در آن نقاط نیز فراهم آید. تهران یک کلان شهر با جمعیت بالااست که تمرکز بیش ازحد دستگاه ها، مشکلات بسیاری را باعث شده و تاکنون چاره ای برای رفع آنها یافت نشده است. راه های مواصلاتی کشور در تهران متمرکز شده، شبکه های مخابراتی، انتقال برق فشارقوی، سدسازی و تامین آب، فرصت های اشتغال و غیره در محدوده تهران تعریف شده است. این تمرکزخدماتی، مشکلات خاص خودرادارد که باانتقال پایتخت نیز همچنان باقی خواهد ماند. دراین میان باید با جدی گرفتن مساله خودگردانی استان ها، نقش تهران را به عنوان مرکز کشور درحد مرکزسیاست خارجی، پارلمان و مرکز تصمیم گیری های کلان، خلاصه کرد. تمرکز صنایع غیرضروری درپایتخت ازجمله صنایع خودروسازی و نیز صنایع وابسته به وزارت کشاورزی که مناطق شمالی کشور بیشتر با آنها سروکار دارند از جمله مواردی است که بااجرایی شدن تصمیم هیات دولت، باری مهم از مشکلات تهران می کاهد. یک عضو شورای اسلامی شهرتهران درباره تصمیم روزگذشته هیات دولت وضرورت تمرکززدایی از تهران می گوید: این تصمیم باید مدت ها پیش اتخاذ و اجرامی شد اما باز هم بارقه امیدی را برای حل مشکلات تهران ایجاد می کند. امیررضا واعظی آشتیانی در گفت و گو با خبرنگارایرنا مرکزاستان تهران به فعالیت غیرضروری دو هزار شرکت دولتی و غیردولتی در تهران اشاره کرد و گفت: بسیاری از موسساتی که در پایتخت فعال هستند، ضرورتی برای حضورشان وجود ندارد و باید با برنامه ریزی مشخص از این شهر خارج شوند. وی با بیان اینکه در دولت های آقایان "هاشمی رفسنجانی" و "خاتمی" نیز صحبت هایی برای خروج این شرکت ها از تهران شد، تصریح کرد: اما تاکنون گام مثبتی در این زمینه برداشته نشده و همین مساله زیان های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بسیاری را بر این شهر تحمیل کرده است. عضو شورای اسلامی شهر تهران افزود: تعداد قابل توجهی از کارمندان و کارگران در پایتخت اشتغال دارند که در صورت خروج دستگاه های آنان از شهر، مشکلات حضور بی مورد آنها نیز کاهش می یابد. واعظی آشتیانی گفت: در خوشبینانه ترین حالت، باخروج شرکت هاودستگاه های غیرضروری ازتهران، حداقل 50 هزار نفر از پایتخت خارج می شوند و به تبع آن 50 هزار واحد مسکونی تخلیه و بخش زیادی ازمشکلات مسکن تهران حل می شود. وی با تاکید بر آمار بانک مرکزی که 48 درصد مدیران عالی دستگاه های دولتی در تهران حضور دارند، افزود: با پراکنش دستگاه های دولتی در مراکز استان ها، علاوه بر کاهش مشکلات تهران، مشکل مدیران پروازی دولت نیز برطرف خواهد شد. به گفته وی، 38 درصد نرخ فعالیت درسطح ملی درتهران صورت می گیرد که با احتساب فعالیت 43 درصد از صنایع و 27 درصد از فعالیت های بازرگانی کشور، مشکلات عدیده ای در تهران ایجاد شده است. عضو شورای اسلامی شهر تهران بابیان اینکه 40 تا 45 درصد از فعالیت های بانکی کشوردراین شهرانجام می شود، تصریح کرد: سامانه بانکی تهران پاسخگوی این حجم معاملات نیست. واعظی آشتیانی، خروج شرکت های غیرضروری از تهران را به نفع دولت دانست و گفت: با خروج این شرکت ها، سرمایه زیادی به کارخانه ها وبخش های تولیدی و خدماتی باز می گردد که این مهم از هزینه های دولت می کاهد. وی با اشاره به اینکه بر اساس برنامه چهارم توسعه، باید وضعیت این شرکت هااز سوی دولت مشخص شود، افزود: باتوجه به همسویی بخش های مختلف کشور از زمان آغاز فعالیت دولت جدید، بهترین فرصت برای خروج شرکت های غیرضروری از تهران فراهم شده و شورای اسلامی شهر تهران نیز در این خصوص پیگیری های لازم را انجام خواهد داد. جمعی ازکارشناسان مسایل اقتصادی، اجتماعی وترافیک گفتند: به نظرمی رسد عزم دولت برای ساماندهی مشکلات تهران جدی است ودرصورت اجرای تصمیم تمرکزـ زدایی از پایتخت، دراولین گام، بخشی ازمشکلات تهران 12 میلیون نفری سامان می یابد. تهرام/ک/2807/588/683