نگاهي به زندگاني حضرت ام البنين (س‌) مادر قمربني هاشم

پس از آنكه حضرت علی بن ابیطالب (ع) به سوگ پاره تن و ریحانه رسول خدا (ص) یعنی سرور زنان عالمیان حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیه شهیده راه ولایت و امامت نشست ، برادرش عقیل كه آشنا به انساب عرب بود، فرا خواند و از او خواست برایش همسری از تبار دلاوران برگزیند تا پسر دلیری برای مولا به ارمغان آورد كه سالار شهیدان حسین بن علی علیه السلام را در كربلا یاری كند.

عقیل، ام البنین كلابیه علیه السلام را برای حضرت علی علیه السلام برگزید كه قبیله و خاندانش، بنی كلاب، در شجاعت بی مانند بودند.

حضرت امیر المومنین علیه السلام این انتخاب را پسندید و عقیل را به خواستگاری نزد پدر ام البنین فرستاد.

پدر، خشنود از این وصلت مبارك، نزد دختر خود شتافت و او نیز با سر بلندی و افتخار پاسخ مثبت داد و پیوندی همیشگی بین وی و مولای متقیان علی بن ابی طالب علیه السلام برقرار شد.

فاطمة كلابیه سراسر نجابت و پاكی و خلوص بود. در آغاز ازدواج، وقتی وارد خانة علی(ع) شد، حسن و حسین بیمار بودند. او آنان را پرستاری كرد و ملاطفت بسیار به آنان نشان داد.

گویند: وقتی او را فاطمه صدا كردند گفت: مرا فاطمه خطاب نكنید تا یاد غمهای مادرتان فاطمه زنده نشود، مرا خادم خود بدانید.

ثمره ازدواج حضرت علی (ع ) با او، چهار پسر رشید بود به نامهای: عبّاس(ع‌) ، عبدالله، جعفر و عثمان، كه هر چهار تن در حادثة كربلا به شهادت رسیدند و ابوالفضل العباس، نخستین ثمرة این ازدواج پر بركت و بزرگترین پسر امّ البنین بود.

فاطمه كلابیه (امّ البنین) زنی دارای فضل و كمال و محبّت به خاندان پیامبر بود و برای این دودمانِ پاك، احترام ویژه‏ای قائل بود. این محبت و مودّت و احترام، عمل به فرمان قرآن بود كه اجر رسالت پیامبر را 'مودّت اهل بیت' دانسته است.

وفایش نیز به امیرالمؤمنین شدید بود و پس از شهادت علی(ع) به احترام آن حضرت و برای حفظ حرمت او، شوهر دیگری اختیار نكرد، با آن كه مدّتی نسبتاً طولانی (بیش از بیست سال) پس از آن حضرت زنده بود.

ایمان امّ البنین و محبتش به فرزندان رسول خدا (ص) چنان بود كه آنان را بیشتر از فرزندان خود، دوست می‏داشت. وقتی حادثة كربلا پیش آمد، پیگیر خبرهایی بود كه از كوفه و كربلا می‏رسید. هرفردی خبر از شهادت فرزندانش می‏داد، او ابتدا از حال حسین(ع) جویا می‏شد و برایش مهمتر بود.

اهل بیت و ام البنین

امّ البنین نجابت و معرفت و محبّت به خاندان پیامبر (ص ) را یكجا داشت و در ولا و دوستی آنان، مخلص و شیفته بود، و در نزد اهل بیت هم وجهه و موقعیت ممتازی داشت چنانكه حضرت زینب كبری (س) پس از عاشورا و بازگشت به مدینه به خانة او رفت و شهادت عبّاس و برادرانش را به این مادرِ داغدار تسلیت گفت و پیوسته به خانة او رفت و آمد می‏كرد و شریك غمهایش بود.

** ام البنین واسطه فیض الهی

این بانوی بزرگوار نزد مسلمانان جایگاهی ویژه دارد و بسیاری از آنان معتقدند او را نزد خداوند منزلتی والاست و اگر دردمندی او را به درگاه حضرت باری تعالی شفیع و واسطه قرار دهد، غم و اندوهش برطرف خواهد شد. لذا به هنگام سختیها و درماندگیها، این مادر فداكار را شفیع خود قرار می دهند.

البته بسیار هم طبیعی است كه ام البنین سلام الله علیه نزد پروردگار مقرب باشد زیرا وی فرزندان پاره های جگر خود را خالصانه در راه خدا و استواری دین حق تقدیم داشته است .

** ام البنین، پاسدار خاطره عاشور

از ویژگی های بسیار مهم ام البنین، توجه به زمان و مسائل مربوط به آن است. وی پس از واقعه عاشورا، از مرثیه خوانی و نوحه سرایی استفاده می كرد تا ندای مظلومیت كربلاییان را به گوش نسل های آینده برساند.

وی هر روز به همراه پسرِ حضرت عباس علیه السلام ، عبیداللّه كه همراه مادرش در كربلا حضور داشت و سند زنده ای برای بیان وقایع عاشورا بود، به بقیع می رفت و نوحه می خواند.

او با این اشعار، هم حماسه كربلا را بازگو و هم در قالب عزاداریْ به حكومت وقت نوعی اعتراض می كرد و مردم را از جنایات بنی امیه، آگاه می كرد.

** روزهای آخر زندگی سراسر مهر و عاطفه حضرت ام البنین (س)

ام البنین (س) بعد از زینب كبری علیهاالسلام دار فانی را وداع كرد ولی تاریخ نگاران سال وفات این بانوی بزرگوار را متفاوت نگاشته اند، به طوری كه عده ای آن را سال 70 ق بیان كرده و عده دیگری تاریخ وفات آن مادر فداكار را، سیزدهم جمادی الثانی سال 64 ق دانسته اند كه نظر دوم از شهرت بیشتری برخوردار است.

حضرت ام البنین را در بقیع، در جوار امام حسن مجتبی علیه السلام ، فاطمه بنت اسد علیهاالسلام و دیگر شخصیت های اسلامیِ مدفون در آن جا به خاك سپردند.

1194/699