از حدود دو هفته پیش تاكنون لبنان وضعیت ناآرام و ملتهبی را به خود دیده است؛ ناآرامی هایی كه از طرابلس در شمال لبنان آغاز شد و رفته رفته به بیروت پایتخت این كشور نیز سرایت كرد.
ناآرامی های اخیر در لبنان پس از آن آغاز شد كه نیروهای امنیتی این كشور شخصی به نام 'شادی المولوی' را در شهر طرابلس به اتهام ارتباط با گروه های تروریستی دستگیر كرد. گفته می شود وی از رهبران سلفی ها در شمال لبنان بوده و طی ماه های اخیر تلاش بسیار زیادی را در تحریك مردم این كشور علیه دولت سوریه و كمك به مخالفان مسلح سوری كرده است.
دستگیری شادی المولوی باعث اعتراض هواداران وی و در پی آن وقوع درگیری های خونین میان دو منطقه سنی نشین 'باب التبانه' طرابلس كه از مخالفان نظام سوریه هستند و شیعه نشین 'جبل المحسن' كه هوادار نظام سوریه هستند، شد. سرانجام با دخالت ارتش، از شدت درگیری ها كاسته شد و آرامش نسبی به شهر طرابس بازگشت.
اما یكشنبه گذشته كشته شدن 'احمد عبدالواحد' از چهره های مذهبی اهل تسنن و یكی از همراهانش در یك ایست بازرسی در منطقه عكار در شمال لبنان توسط یكی از نیروهای ارتش، بار دیگر باعث از سرگیری درگیری ها در لبنان شد. اعتراض به كشته شدن عبدالواحد عملا درگیری های مشابه شهر طرابلس را این بار در شهر بیروت رقم زد. هرچند دستگاه قضایی لبنان سه نفر از نیروهای ارتش و تعدادی از نیروهای امنیتی را در این زمینه بازداشت كرد.
چند روز پس از این واقعه، گروگان گرفتن زائران شیعه لبنانی در سوریه توسط نیروهای مسلح مخالف دولت این كشور، این بار خشم شیعیان لبنانی را در پی داشت. هرچند دعوت شیعیان از سوی سید 'حسن نصرالله' دبیركل حزب الله لبنان، به آرامش و خویشتنداری، از حجم اعتراض ها كاست و اوضاع را آرام كرد.
پنجشنبه گذشته نیز در منطقه كاراكاس در غرب بیروت، درگیری هایی میان نیروهای ارتش و تعدادی افراد مسلح روی داد كه گرچه اعلام شد این درگیری ها مرتبط با یك پرونده جنایی بوده اما همزمان شدن این رخداد با درگیری های دو هفته اخیر باعث شد بسیاری این رخداد را نیز به صورت ویژه نگاه كنند و آن را در ادامه ناآرامی های اخیر بدانند.
اغراق نیست اگر درگیری های اخیر در لبنان را مرتبط با ناآرامی ها و بحران كنونی سوریه بدانیم. از همان زمان كه سوریه به طور گسترده وارد بحران و درگیری های خشونت بار میان نیروهای دولتی و مخالفان شد، بسیاری این احتمال را می دادند بحران سوریه به نحوی فضای لبنان را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
به طور كلی سوریه یكی از نیروهای تاثیرگذار در فضای سیاسی لبنان محسوب می شود و تحولات داخلی هر یك از این دو كشور همواره طرف دیگر را تحت تاثیر قرار می داده است. یكی از نشانه های نفوذ و تاثیرگذاری سوریه بر فضای سیاسی لبنان، نحوه آرایش قدرت و نیروهای سیاسی در این كشور بوده است. به طوری كه موضع و نگاه هر یك از احزاب و گروه های لبنانی نسبت به سوریه یكی از فاكتورهای اصلی در تقسیم بندی نیروهای سیاسی در لبنان بوده است.
به عنوان مثال یكی از دلایل اصلی تقسیم بندی كنونی احزاب سیاسی لبنان به دو جناح عمده 14 مارس و 8 مارس مساله سوریه بوده است. به طوری كه 14 مارسی ها از مخالفان دولت سوریه و نقش آفرینی این كشور در لبنان هستند و 8 مارسی ها نگاه متضادی دارند.
بر همین اساس، اوج گیری بحران در سوریه، شكاف میان گروه های سیاسی و نیز طوایف لبنان را بیش از پیش كرد و نوعی جدایی میان آنها انداخت. طبیعی بود كه نیروهای سیاسی مخالف سوریه و بیشتر جامعه اهل سنت لبنان از مخالفان بشار اسد در سوریه حمایت كرده اند و در مقابل نیروهای سیاسی حامی دولت سوریه و بیشتر جامعه شیعیان و نیز بخش زیادی از مسیحیان لبنان نیز از دولت بشار اسد در برابر مخالفانش حمایت كرده اند.
در ماه های اولیه این شكاف در میان گروه های لبنانی بیشتر در مواضع و دیدگاه آنها بروز پیدا می كرد اما هر چه زمان گذشت بر شدت و عمق این اختلاف ها افزوده شد. به طوری كه اینك شاهد این هستیم كه این اختلاف ها حتی به شكل درگیری های خشونت بار همانند رخدادهای دو هفته اخیر خود را نشان داده است.
طی ماه های اخیر گزارش های متعددی از تلاش برخی طرف ها برای قاچاق سلاح از مرزهای لبنان به سوریه برای كمك به مخالفان مسلح این كشور منتشر و گفته شد كه جناح مخالف دولت لبنان نقش مهمی در این مسیر داشته اند.
در مورد درگیری های خشونت بار دو هفته اخیر در لبنان، دیدگاه های مختلفی مطرح شده است. برخی این رخدادها را تلاش دولت لبنان برای خنثی كردن تحركات ضد سوری برخی از جامعه اهل تسنن لبنان می دانند و در مقابل برخی دیگر معتقدند كه این رخدادها تلاش كشورها و طرف هایی است كه پس از ناكامی در سقوط بشار اسد تلاش می كنند تا لبنان را نیز وارد درگیری های طایفه ای كنند تا پس از ناامنی و هرج و مرج در این كشور، مسیر قاچاق سلاح به سوریه و نیز امكان سقوط دولت بشار اسد هموارتر شود.
نكته مهم این است كه درگیری های داخلی و طایفه ای در لبنان، رهاوردی جز ناامنی برای این كشور نخواهد داشت و هیچ یك از طرف های درگیر برنده این نزاع نخواهند بود. چه بسا با گسترش ناآرامی ها در لبنان زمینه برای دخالت بیگانگان فراهم می شود. بویژه كه ادامه بحران در سوریه نیز در كنار ناآرامی در لبنان می تواند مستمسكی باشد برای ورود و دخالت قدرت های بیگانه به نام حفاظت از صلح .
تحقیق**9930**1358
تاریخ انتشار: ۶ خرداد ۱۳۹۱ - ۱۴:۱۱
گروه تحقيق و تفسير خبر- وقوع ناآرامي و درگيري هاي دو هفته اخير در لبنان، كه بسياري آن را از پيامدهاي بحران سوريه مي دانند، اين نگراني را بوجود آورده كه بار ديگر درگيري هاي طايفه اي لبنان را فراگيرد و كشورهاي خارجي نيز زمينه اي براي مداخله پيدا كنند.