تهران - در حالي كه وزير گردشگري و آثار باستاني عراق از قاچاق اموال منقول ميراث‌ فرهنگي و نسخ خطي اين كشور به ايران سخن به ميان آورده است، معاون ميراث فرهنگي ايران نيز معتقد است كه مستنداتي مبني بر خريد و فروش سكه‌هاي باستاني ايران در برخي شهرهاي عراقي در دست دارد.

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، 'لواء عبدالصاحب سمیسم' وزیر گردشگری و آثار باستانی عراق كه به ایران سفر كرده است، در جریان دیدار با مسوولان ایرانی موضوع قاچاق اشیاء عتیقه و نسخ خطی این كشور به ایران را مطرح و تاكید كرد كه مستنداتی نیز در این زمینه در دست دارد.

هرچند مقامات میراث فرهنگی ایران نیز این موضوع را پذیرفته اند و بر این باورند كه قاچاقچیان اشیاء عتیقه در همه جا حضور دارند و ممكن است برخی آثار عراقی به دلیل نظارت ناكافی در مرزهای عراق به این سو آورده شده باشد اما معتقدند كه باید موضوع قاچاق اموال منقول میراث فرهنگی را به شكلی دوجانبه مورد واكاوی قرار داد تا منافع دو كشور حفظ شود.

'لواء سمیسم' در جریان سفر به ایران در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایرنا در این باره اظهار داشت: آثار باستانی و نسخ خطی عراق در دوران سقوط رژیم یعث عراق ربوده شد و ما اطلاعات موثقی داریم كه به ایران آورده شده‌اند.

وی با تاكید بر اینكه قاچاقچیان در همه جا هستند،گفت:عراق طولانی‌ترین مرز را با ایران دارد و اطلاعات ما نشان می دهد كه برخی از این آثار به ایران آورده شده‌اند.

این وزیر عراقی بر امضای تفاهم‌نامه‌ای با مسوولان ایرانی در زمینه استرداد اموال میراث فرهنگی تاكید دارد و بر این باور است كه با تعامل دو كشور می‌توان آثار باستانی عراق را به مردم این كشور باز گرداند.



** حفاری غیرمجاز در عراق ادامه دارد

وزیر گردشگری و آثار باستانی عراق در ادامه این گفت و گو تاكید كرد:بسیاری از آثار باستانی عراق از در یك دهه گذشته و از سال 2003 به بعد، توسط قاچاقچیان غارت شد.

سمیسم افزود: هنوز هم حفاری های غیر مجاز در عراق صورت می گیرد و قاچاقچیان برای خروج اموال میراث فرهنگی عراقی‌ها فعال هستند.

وی بخش اعظم قاچاق‌های صورت گرفته را مربوط به نسخ خطی دانست كه استرداد این آثار بویژه از ایران نیازمند همكاری دو كشور است.



** سرقت بزرگترین آرشیو عبری از عراق

وزیر گردشگری و آثار باستانی عراق در عین حال ایران را تنها مقصد قاچاقچیان اشیاء عتیقه نمی داند و از كشورهای بسیاری حتی در حوزه آمریكای لاتین نام می برد كه آثار عراقی ربوده شده در این كشورها یافت شده‌اند.

سمیسم تاكید كرد: مسوولان عراقی در حال پیگیری حقوقی موضوع استرداد آثار باستانی و نسخ خطی خود هستند و هر جا كه اثری از میراث فرهنگی عراق یافت شود، پیگیری فنی و حقوقی برای بازگرداندن آن اثر نیز آغاز می شود.

وی گفت: برای نمونه اطلاع یافتیم بسیاری از این آثار عراقی به آمریكای جنوبی قاچاق شده است و به همین خاطر پیگیری های لازم انجام شده و در حال بازگرداندن این آثار به عراق هستیم.

این وزیر عراقی تاكید كرد: در حال حاضر برخی از این آثار در كشورهای مختلف دنیا از جمله ژاپن و ایالات متحده وجود دارد؛ برای نمونه قوی‌ترین آرشیو زبان عبری عراق به سرقت رفته و الان در آمریكا است.

سمیسم افزود: هرچند مقامات آمریكایی برای بازگرداندن این آرشیو عبری كوتاه نمی آیند اما عراق نیز به شكل جدی مساله را دنبال می كند.



** خرید و فروش سكه‌های باستانی ایران در شهرهای عراقی

'سیدمسعود علویان صدر' معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز موضوع اقدام قاچاقچیان اشیاء عتیقه برای انتقال این آثار به ایران را منتفی نمی داند و در عین حال تاكید می كند كه ایران نیز چنین ادعایی را درباره عراق دارد و بر این باور است كه بخشی از اشیائ قاچاق شده به عراق برده شده اند.

وی در گفت و گو با ایرنا افزود: چندی پیش اطلاعات موثقی به دست آمد مبنی بر اینكه سكه‌های تاریخی ایران در یكی از شهرهای عراق مبادله می شد.

به گفته علویان صدر، حمله آمریكا و همپیمانانش به عراق سبب گسترش ناامنی در این كشور شد كه فضای مناسبی را برای فعالیت قاچاقچیان اشیاء عتیقه فراهم كرده است.

معاون میراث فرهنگی كشور، موضوع استرداد اشیاء منقول تاریخی را یكی از مواد تفاهم نامه ای می داند كه قرار است به امضای مقامات دو كشور برسد تا از نظر قانونی در زمینه استرداد و جلوگیری از قاچاق آثار فرهنگی دو كشور خلائی وجود نداشته باشد.

علویان صدر تاكید كرد: این تفاهم‌نامه الزام‌ آور است و بر مبنای كنوانسیون استرداد اشیاء میراث فرهنگی یونسكو تنظیم شده است.

وی با تاكید بر اینكه عزم ایران در عرصه میراث فرهنگی بر مبنای همكاری با عراق استوار است، گفت: برای نمونه چندی پیش كارشناسان ایرانی، ایوان طاق كسری در شهر مداین عراق را ترمیم كردند كه انطباق آن با اصول ترمیم آثار فرهنگی یونسكو، تحسین مقامات عراقی را برانگیخت.

معاون میراث فرهنگی كشور تاكید كرد: یكی از سیاست‌های اصولی ایران، صیانت از میراث فرهنگی ایران و حوزه تمدنی ایران در سایر كشورها است و در این زمینه همكاری لازم را با كشورهای مختلف خواهد داشت.

فراهنگ** 2025