اصفهان – سيزدهم ماه مبارك رمضان مصادف با سالروز رحلت 'جهانگير خان قشقايي سميرمي'، بزرگ مردي از تبار فقه و حكمت و معرفت و از عشاير قشقايي است.

این حكیم و عالم وارسته خوان گسترده علم و معرفتش را بر خانزادگی ایل قشقایی ارجحیت داد تا نام و نشانش همچون نگینی بر تارك عرفان و اندیشه این سرزمین بدرخشد و نور افشانی كند.

جهانگیر در سال 1243 هجری قمری در روستای 'كزن' از توابع بخش وردشت شهرستان سمیرم اصفهان متولد شد.

پدرش محمد خان قشقایی از طایفه بزرگ دره شوری، تیره جانبازلو و از عشایر منطقه وردشت و مادرش از اهالی 'دهاقان' از شهرهای تابعه آن روزهای سمیرم بود.

جهانگیر در اوان كودكی با مادرش زندگی كرد تا بعدها در كنار پدر كوچندگی بیازماید و همزمان با حركت با گله گوسفندان به فراگیری درس و تحصیل بپردازد.

او كه سرشار از استعداد بود، احساس كرد ماندن در ایل و كوچیدن در زمستان و تابستان، با تحصیل او سازگاری ندارد پس تصمیم گرفت از ایل دل ببرد و به تحصیل ادامه دهد.

آورده اند در برخوردی كه بین 'همای شیرازی' (پدربزرگ استاد جلال الدین همایی) با حكیم جهانگیر خان قشقایی پیش ‌آمد، جهانگیر از مرحوم همای شیرازی نشانی تارساز را جویا ‌شد، استاد در اثنای راهنمایی وی به سوی تارساز و سوال و جواب متوجه ‌شد كه رگه هایی از ذوق و درایت و ذكاوت در جهانگیر ملموس است.

همای شیرازی ‌گفت: با این استعداد حیف است ضایع شوی. میل داری درس بخوانی؟ و جهانگیر خان پاسخ داد: از خدا می طلبم.

اینجا بود كه شوق تحول در یكی از سلاله های فقه و حكمت متجلی شد و مسیر زندگی جهانگیر خان به حكمتی انجامید كه پیشوند 'حكیم' را برازنده نامش نمود و خان را به خانزادگی ایلیاتیش به یادگار ثبت كرد.

حكیم بعد از نصیحت هما گفت: 'نیك گفتی و مرا از خواب غفلت بیدار كردی و اكنون بگو چه باید كنم كه خیر دنیا و آخرت در آن باشد.

بلند همتی حكیم سبب شد كه بعد از گذشت 40 سال از عمرش كه در ایل قشقایی سپری شده بود، بقیه عمر بابركت خود را در یادگیری علوم مختلف از جمله: فلسفه، حكمت، عرفان، فقه، اصول، ریاضی و هیئت بكوشد.

'اشرف جهانگیری جانبازلو' عموزاده حكیم و از اهالی سمیرم درباره حكیم جهانگیر خان به خبرنگار ایرنا گفت: این استاد فرزانه عموی مادر بزرگ پدری وی است.

وی با اشاره به زندگی خانواده جهانگیر خان در كوچ و اقامت در روستای كزن افزود: جهانگیر خان سال ها زندگی در سیاه چادر را تجربه كرد و افتخاری برای جامعه عشایری سمیرم است.

وی گفت: ضروری است مسوولان شهرستان سمیرم برای تشكیل بنیاد فرهنگی با نام حكیم جهانگیر خان اقدام كنند تا شناخت زوایای زندگی و معارف این استاد بزرگ برای همگان فراهم شود.

استاد دانشكده الهیات و قائم مقام دانشگاه فرهنگ و هنر اصفهان نیز از حكیم جهانگیر خان بعنوان ستاره ای درخشان در جهان اسلام یاد كرد.

'محمد حسین ریاحی' افزود: این عالم وارسته توانست با ویژگی های شاخص اخلاقی و تربیتی اثرگذار و ماندگار باشد.

وی با بیان اینكه كسب معارف دین و فلسفه در سن چهل سالگی كاری دشوار است، ادامه داد: همین اراده و روی آوردن به تحصیل در حوزه علمیه اصفهان نشان از شخصیت برجسته فقهی و علمی این بزرگ مرد تاریخ اسلام دارد.

به اعتقاد وی، جهانگر خان قشقایی توانست بعد از سال ها ركود، مكتب فلسفی اصفهان را احیا كند و جانی تازه به فلسفه این خطه بدمد.

این استاد دانشگاه با كم نظیر خطاب كردن شخصیت جهانگیر خان قشقایی اضافه كرد: حكیم جهانگیر خان شاگردانی تربیت كردكه هر كدام استادانی فرهیخته و بنام در دوران معاصر هستند.

ریاحی اظهار داشت: حكیم قشقایی از هنگامی كه وارد حوزه علمیه شد تا موقعی كه خاكیان را بدرود گفت با همان لباس ساده ایل شامل كلاه پوستی و پالتو پوست، زندگی را در حجره سپری نمود و در همان حجره دعوت حق را لبیك گفت.

وی خاطر نشان كرد: بعضی از شاگردان حكیم جهانگیر خان مثل 'حاج آقا رحیم ارباب' و 'شیخ غلامحسین ربانی' نیز به تبعیت از استاد خود تغییر لباس ندادند.

زندگی استاد فرزانه حكیم جهانگیر خان در شب سیزدهم رمضان سال1328 ه.ق. به پایان رسید و در تخت فولاد اصفهان پشت تكیه 'سید محمد ترك' به خاك سپرده شد.

شهرستان سردسیر و كوهستانی سمیرم بعنوان یكی از مناطق اصلی ییلاق عشایر قشقایی با افزون بر 100هزار جمعیت در 160 كیلومتری جنوب اصفهان قرار دارد.

گزارش از: محمود افشاری

گ/7147/607