'دست مريزاد پهلوان '

آنان نه به كسی فخر می فروشند و نه ' پشت بازو ' به رخ كسی می كشانند، آنان جماعتی هستندخاكی،كه نسبت زور شان با نسل های بزرگ و كوچك تر، فتوای رخصت طلبیدگی است.

صدای زنگ زورخانه و نوای گرم مرشد و گود زورخانه اینجا،سرشار از مفاهیم روانشناسی است كه با هر ضرباهنگ پنجه نرم مرشد، آنان افتاده تر می شوند.

هفدهم شوال در تقویم ایران اسلامی با عنوان فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه ای نام گذاری شده است.

رسم پهلوانی در ایران همیشه با آیین سنتی ˈ گلریزان ˈ براساس یك سنت دیرینه در هم آمیخته است و پهلوانی در ایران دست گیری از نیازمندان است.

عنصر العمالی در كتاب خویش ویژگی های جوانمردی را اول ˈ خرد ˈ ، دوم ˈ راستی ˈ و سوم ˈ مردمی ˈ بر می شمارد و آنها را از نشانه های رادمنشی و جوانمردی و عیاری می داند.

در كتاب ˈ مینوی خرد ˈ در خصلت پهلوانی،برای جوانمردی سه اصل خرد، درستی و رادی به عنوان ویژگی بارز یاد شده است.

ˈعبدالرزاق كاشانیˈ در كتاب فتوت نامه نیز جوانمرد را انسانی آزاده و نیك سرشت می داند معتقد بود، برای رسیدن به كسوت جوانمرد بایدراه های دشواری را طی كرد تا بر دیو نفس فائق و پیروز شد.

برای رسیدن به كسوت جوانمردی در نزد ایرانیان سه اصل مهم ˈ شریعت ˈ، ˈ طریقت ˈ و ˈ حقیقت ˈ طی می شود تا جوانمردی و بخشندگی پا بگیرد.

اصل پهلوانی و رادی مردی،براساس بخشندگی و دست افتاده گرفتن است، كه خاستگاه این بخشندگی طبیعت است چرا كه طبیعت هرچه دارد به امر خداوندگار به زمین می بخشد تا حیاتی دوباره یابد.

فردوسی رادی و درستی را شكل شناسی پهلوانان اساطیری خود می داند كه ˈ همه مردمی باید آیین تو / همه رادی و راستی دین تو .ˈ

ایرانیان از دیر باز براساس تكریم و نوع دوستی خود همواره پهلوانی را همت عالی انسانی می دانسته اند و شكرانه نعمت خدادادی خویش را كمك به دیگران می دانستند.

این سنت ایرانیان در رادی و رادمنشی و پهلوانی همواره یك افتخار بوده و بسیاری از شرق شناسان از این امر به نیكی یاد می كنند به گونه ای كه پرفسور ˈ مانوئل كوربن ˈ محقق دیرینه شناس و مردم شناس برجسته غربی آن را نمادی از زیباترین حركتهای بشری در طول تاریخ می داند كه فقط مختص ایرانیان بود.

وی، در كتاب خود به صراحت یاد می كنند كه در ایران مردانی قابل احترام برای برداشتن موانع ازپیش پای دیگران هرچه در توان خود داشته را به دیگران بدون هیچ منتی می بخشیدند.

آیین پهلوانی زورخانه ای در تاریخ بزرگ ایرانیان ثبت شده است و برخی از مورخان ثبت این سنت را از زمان حمله مغول عنوان كرده اند، كه در ˈ باشتین ˈ خراسان عیارانی برای كمك به نیازمندان، در سردابه ای شالی قرمز پهن كردند و آنان كه زور بازو و توان مالی داشته، قدم پیش نهاده و هرچه داشتند برای كمك رو می كردند.

ذكر پهلوانان،گرفتن دست مستمندان و اقتدا به پهلوان مردی ، علی بن ابی طالب(ع) نخستین امام شیعیان همواره است و صاحب زنگ نیز در این آیین ، پهلوانان و جوانمردان را به اقتدا به آن امام بزرگوار فرا

می خواند.

مهمترین آثار تاریخی به جایی مانده از آیین پهلوانی در ایران بنای تاریخی ˈ سی و سه پل ˈ است، كه در آن هنگام شاه عباس برای ساخت این بنا، از مردم استمداد كرد و پهلوانان دیار سپاهان برای شاه آیین گلریزان برپا كردند.

مردم نیز به پهلوانان مهرگستر القاب ˈ راد آیین ˈ،ˈ زاد مهرˈ ،ˈ گلریزˈ و ˈ رادی ˈ نسبت می دادند و بین پهلوانان و عیاران نیز كمك به مستمندان نشانه ای از پیش كسوتی و مرشدی و صاحب زنگی بوده است.

هنگامی كه جوانمردان و رادان وارد گود می شدند، مرشد و صاحب زنگ با نواختن صدای زنگ از آنان ˈ رخصت ˈ می طلبید و پهلوانان خطاب به پیر میدان دار گود از او می خواستند تا برای كسی كه ناتوان است، گلریزی كند و فریاد ˈاگر ناتوانی بگو یا علی (ع)، اگر خسته جانی بگو یا علی (ع)ˈ بلندمی شد.

رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره این رشته ورزشی می فرمایند:'در

همه زمینه ها باید ابتكار كرد، من حالا نگاه می كردم به همین ورزش باستانی، پر از ابتكار بود'.

ایشان فرموده اند:'ما گودهای ورزش باستانی را در دوران جوانی دیدیم، مكرر ،همه جا ، همه جور، یك روش ثابت و مستقری داشت، همیشه و همه جا هم همان تكرار می شد، البته بد هم نبود ، خوب بود،اما این همه نوآوری در آن نبود'.

رهبر معظم انقلاب در دیدار با مردم كرمانشاه فرموند:' امروز من می بینم كه این جوانها همان پایه های ورزشی قدیمی را گرفته اند ، این را با انواع و اقسام ابتكارها و زیبایی ها و ظرافتها مذهبش كردند ، خراطی كردند ، نقاشی كردند ، یك چیز زیبایی از آب در آوردند ، این ابتكار است، حالا این در زمینه ورزش باستانی است ، در همه زمینه ها این ابتكارات ممكن است'.

رییس فدراسیون ورزش پهلوانی و زورخانه ای نیز می گوید:با ثبت ورزش زورخانه ای در یونسكو، ورزش پهلوانی ایران میراث معنوی و فرهنگی جهان شده است.

' علی رضا صفارزاده ' در گفت وگوی اختصاصی با ایرنا در شهركرد افزود: ثبت جهانی این رشته ورزشی موجب شد تا ورزش پهلوانی ایران از این پس به عنوان میراث فرهنگی بشریت شناخته شود.

وی گفت: ورزش زورخانه ای و پهلوانی ایران تنها رشته ورزشی در جهان می باشد كه ثبت بین المللی شده است.

صفارزاده افزود: ورزش زورخانه ای و پهلوانی ایران آمیخته ای از هنر معماری و اخلاق، جوانمردی و فتوت است كه باید به نسل های بعدی منتقل شود.

رییس فدراسیون ورزش های زورخانه ای و پهلوانی گفت: مقام معظم رهبری در باره این رشته ورزشی رهنمودهای گرانبها بیان داشته اند.

به گفته وی، ورزشكاران رشته زورخانه ای و پهلوانی باید سرآمد ورزشكاران رشته های دیگر باشند چرا كه اساس و پایه این رشته جوانمردی و گذشت است.

رییس فدراسیون ورزش پهلوانی و زورخانه ای اظهار داشت:فقط فرهنگ پهلوانی است كه می تواند خلاء ورزش كشور را به خوبی پر كند.

صفارزاده گفت:در هر استان هنگام ساخت مجموعه های ورزشی باید نخست برای احداث زورخانه اقدام شود چرا كه زورخانه مكان ورزش ایران است.

وی اظهار داشت: چهارمحال و بختیاری با وجود داشتن قهرمانان بزرگ در این رشته فقط 9زورخانه دارد كه جوابگوی ورزشكاران نیست.

به گفته وی،هفدهم شوال روز نبرد حضرت علی علیه السلام با عمربن عبدو در جنگ خندق به عنوان روز پهلوانی در تاریخ ایرانی اسلامی ثبت شده است و این نشان دهنده بزرگی آیین پهلوانی است.

گزارش از محمود رییسی

7359