به گزارش خبرنگار ایرنا، با فرارسیدن ایام محرم الحرام به هر محله‌ای از پایتخت كه بروی می‌توانی بیرق‌هایی كه شهر را سیاهپوش كرده مشاهده كنی.
تكیه‌های عزاداری در هر گوشه شهر برپا شده و جلوه‌ای از زیبای‌های این ماه عزیز را در گوشه كنار این شهر بزرگ می‌توان دید.
ایام محرم و صفر از گذشته تا كنون آیین‌ها و مراسم‌های سنتی خاص خود را داشته كه از گذشتگان برای ما باقی مانده و شهر تهران نیز به عنوان پایتخت 200 ساله كشور دارای آداب و رسوم خاص عزاداری در این ایام است.
برگزاری آیین های سنتی و قدیمی عزاداری در محدوده حصار ناصری شهر تهران یعنی منطقه 12 فعلی شهرداری تهران، به همان شیوه و رسوم گذشته و اغلب در اماكن تاریخی با قدمت بیش از 100 سال در دست اجراست كه امكانی چون تكیه سادات اخوی، تكیه رضاقلی خان، تكیه درخونگاه، حسینه بنی هاشم، تكیه سرچشمه و حسینیه كربلایی‌ها گواهی بر آن است.
امروز همزمان با ایام محرم برنامه گردشگری اصحاب رسانه با رویكرد نگاهی به فرهنگ و آیین‌های سنتی عزاداری بافت تاریخی تهران برگزار شد و از اماكن تاریخی و مذهبی همچون تكیه سادات اخوی، تكیه رضا قلی خان، امامزاده هفت دختران، حسینه كربلایی‌ها، تكیه درخونگاه و نخل آن بازدید شد.
در ابتدای این بازدید 'محسن علمدار' سرپرست معاونت میراث فرهنگی استان تهران درباره تكیه‌های قدیمی تهران اظهار كرد: با رواج مذهب شیعی در ایران و روی آوردن مردم به این مذهب كاركرد تكایا از محل نیایش صوفی‌‌ها تغییر و به شكل حاضر درآمد.
علمدار افزود: در سال 89 سازمان میراث فرهنگی برای اعتلا و ارزش‌گذاری به آیین های ایام محرم، تعزیه‌خوانی به عنوان اثر معنوی در فهرست آثار معنوی كشور ثبت كرد.
وی گفت: در دوران ناصرالدین شاه بیش از 50 تكیه در تهران داشتیم كه برخی از آنها تخریب شده است.
علمداربا بیان اینكه اوج رشد و توسعه تكایا بعد از دوران صفوی بود اظهار كرد: در تهران بیش از 50 تكیه وجود دارد كه تكیه بزازها، افشارها و بربری‌ها، پامنار، پهلوان شریف، ارگ، چاله میدان، بازار، چاله‌حصار، چهل تن، حاجی وكیل، خشتی‌ها، خلج‌ها، خدا آفرین، دباغ خانه، رضاقلی خان، زرگرها، درخونگاه، سادات اخوی، سرپولك،قمی‌ها و عودلاجان از این جمله است.
'سعید روشن' پژوهشگر و مردم شناس نیز در این بازدید درباره ویژگی‌های حسینیه سادات اخوی گفت: اینك آخرین تكیه و حسینیه‌ای كه به سبك قدیم باقی‌مانده و به همان سبك قدیم به برگزاری مراسم عزاداری می‌پردازد، حسینیه سادات اخوی است.
روشن افزود: جد اعلی خاندان این حسینیه سید بود و آغا محمدخان قاجار به او اخوی می‌گفته كه این خاندان به سادات اخوی معروف شد و حسینیه اخوان موقوفه این خاندان است.
وی با بیان اینكه نوع معماری ساختمان از جمله ویژگی‌های بارز این حسینیه است، خاطرنشان كرد: ساختمان خانه، یك ساختمان قدیمی چند دری است و یك حیاط بزرگ دارد و اطراف حیاط اتاق‌ها قرار دارد كه بانوان در حیاط و مردان برای عزاداری در ایوان می‌نشینند، هنوز در این مكان زن و مرد باهم در مجلس حضور دارند و منبر در میان خانم‌ها است، در گذشته به دلیل نبود بلندگو همین وضعیت در مراسم حكمفرما بود.
روشن ادامه داد: از گذشته رسم بوده به علت تاریكی در شب، زنان پس از نماز صبح در مراسم عزاداری حضور داشتند و میزبان برای صبحانه، همچون دوران قاجار با چای در استكان‌های شاه عباسی و نان قندی از عزاداران پذیرایی می‌‌كرد و برای پذیرایی مفصل‌تر با پنیر لیقوان و نان سنگگ عزاداران را مورد پذیرایی قرار می داد.
وی ادامه داد: تزیینات این حسینیه بسیار ارزشمند و كار استادكاران برجسته است و برخی از این آثار و تزیینات نصب شده در تكیه از جمله پرده‌ها قدمت 140 ساله دارد، پرده‌های شیرخورشیدها قدمت 120 سال، 80 سال و 90 ساله دارد.
این كارشناس درباره بقعه هفت دختران نیز اظهار كرد: این بقعه از جمله بقاع مهم تهران، منسوب به هفت فرزند دختر امام كاظم(ع) است كه مورد توجه عرب‌ها نیز قرار دارد.
روشن افزود: بر اساس بررسی‌های سازمان اقاف و امور خیریه هشت هزار امامزاده در تهران وجود دارد كه از این تعداد چهارهزار بقعه و امامزاده منتسب به امام موسی كاظم (ع) و دوهزار بقعه از این تعداد سند دارد و قابل پیگیری تاریخی است.
'حمیدرضا سادات اخوی' نیز درباره تاریخچه حسینیه سادات اخوی گفت : این ساختمان 168سال قدمت دارد و از زمان ناصرالدین شاه به مدت 150 سال به عنوان حسینیه وقف شده است.
وی افزود: قدیمی ترین حسینیه ایران حسینیه سادات اخوی است.
سادات اخوی گفت: در این حسینیه از اول محرم تا سوم امام حسین(ع) پس از اذان صبح تا اذان ظهر شاهد آیین عزاداری به شیوه قدیم هستیم، سه شب آخر محرم هم روز و هم شب عزاداری و هر شب تا ساعت 24 در تكیه رضا قلی خان آیین سوگواری برگزار میشود.
سادات اخوی ادامه داد : در این حسینیه، همه نوع آیین شامل میلاد و عزاداری برگزار میشود، روضه خوانی در حسینیه سادات اخوی و نوحه خوانی و سینه زنی در تكیه رضا قلی خان برگزار میشود.
تكیه‌رضا قلی‌خان از جمله مكان‌های دیگری بود كه اصحاب رسانه از آن بازدید كردند.
سعید روشن درباره ویژگی‌های این تكیه گفت: تكیه رضاقلی‌خان در گذشته مجموعه مفصلی از سقاخانه، آب انبار، مسجد و حسینیه بود كه به علت گذشت زمان، تغییر و تحولات خیابان كشی، تنها سقاخانه و تكیه از این بنا باقی مانده است.
حسینیه كربلایی‌ها، تكیه درخونگاه، از جمله مساجد و تكیه‌های قدیمی تهران در محله عودلاجان است كه هر یك خاطرات بسیاری را برای مخاطبان بازگو می‌كند.
'نصرالله حدادی' تهران شناس درباره تاریخچه مسجد كربلایی‌ها اظهار كرد: این حسینیه یكی از كانون های مهم برگزاری آیین ها بویژه برای عرب هایی كه در تهران سكونت دارند، به شمار می رود.
تهرام/7245/1556/569
تاریخ انتشار: ۲۹ آبان ۱۳۹۱ - ۱۹:۳۳
تهران بزرگ- با آمدن ماه محرم شهر تهران حال و هواي ديگري پيدا مي‌كند و عاشقان سيد و سالار شهيدان و اهل بيت(ع) مهمان تكيه‌ها و مساجد تهران هستند.