بعد از كودتای 28 مرداد 1332، رژیم شاه كه توانسته بود با كمك اربابان بر اریكه قدرت بازگردد، درصدد برآمد تا پایههای حكومت خود را تثبیت كند، اما غافل از این كه مردم در نخستین فرصت، خشم و انزجار خویش را نشان خواهند داد.
سه ماه و نیم بعد، نیكسون، معاون رییس جمهور آمریكا، راهی ایران شد تا نتیجه سرمایه گذاری 21 میلیون دلاری سازمان جاسوسی سیا را كه در راه كودتا و سرنگونی دولت مصدق هزینه كرده بود، از نزدیك مشاهده كند.
در اعتراض به این سفر، دانشجویان دانشگاههای تهران، تظاهرات پرشوری علیه رژیمِ كودتا برپا كردند كه این اعتراضات در روز پانزدهم آذر، به خارج از دانشگاه كشیده شد.
صبح روز 16 آذر 1332، گارد شاهنشاهی برای نخستین بار وارد صحن دانشگاه شد تا فریاد مخالفان را در گلو خفه كند؛ به دنبال آن، تعدادی از ماموران نیروی ویژه گارد شاهنشاهی رژیم پهلوی، سه نفر از دانشجویان معترض به نامهای 'مصطفی بزرگ نیا'، 'احمد قندچی' و 'مهدی شریعت رضوی' را به شهادت رساندند.
رژیم پهلوی در روز بعد بدون توجه به این جنایت خود، دكترای افتخاری حقوق را در این دانشگاه به نیكسون اعطا كرد؛ از آن تاریخ، به ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، این روز به عنوان روز دانشجو نام گرفته است.
بر اساس این گزارش جنبش‌های دانشجویی همواره نقش تعیین كننده ای در مبارزات آزادیخواهانه مردم بیدار ایران اسلامی و به ویژه در جریان پیروزی انقلاب اسلامی ایفا كرده است و حضور آگاهانه دانشجویان مسلمان در صحنه مبارزه با رژیم ستمشاهی همراه با مردم انقلابی بسیار چشمگیر بوده است.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در جریان دفاع مقدس نیز جنبش دانشجویی براساس تكلیف انقلابی و دینی توام با تلاش در صحنه جهاد علمی و تحصیل علم در جبهه های جنگ تحمیلی همگام با سایر اقشار مردم انقلابی ایران حضور یافته و با رشادت ها و مجاهدت های به یاد ماندنی فصل ماندگاری را از نقش دانشجویان در صیانت از دستاوردهای انقلاب اسلامی در تاریخ این مرز و بوم از خود برجای گذاشته است.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در پیامی به مناسبت روز دانشجو، برجسته ترین نقش دانشجویان را حركت در مسیر عدالت طلبی، آزادی خواهی و تحول طلبی دانست.
در این پیام آمده است: نقش دانشجویان در همه جوامع فراتر از دیگر اقشار اجتماعی است و این امتیاز و تمایز به دلیل تقارن جوانی و فرهیختگی با روحیه عدالت طلبی، آزادیخواهی و تحول خواهی به سوی تحقق آرمان ها و ایده آل هاست.
كامران دانشجو می افزاید: در جمهوری اسلامی ایران كه برخوردار از آرمان های متعالی اسلامی و مردمسالاری دینی است، خصائص دانشجویان و محیط دانشجویی همسو با آرمان های دینی مردم، از اثرگذاری بیشتر در قیاس با سایر جوامع برخوردار است.
وی در ادامه این پیام آورده است: توجه به منافع ملی هماهنگ با اهداف والای اسلامی، جهت گیری دانشجویان مسلمان را از دیگر جنبش های دانشجویی در سایر كشورها ممتاز و متمایز می سازد كما اینكه در طی سالهای گذشته شاهد حركت نوید بخش دانشجویان در عرصه های مختلف بوده ایم.
فراكسیون جوانان مجلس شورای اسلامی نیز در بیانیه ای ضمن گرامیداشت شانزدهم آذر روز دانشجو، این روز را یادآور ریخته شدن خون پاك جوانان ایران اسلامی در مبارزه با استعمار و استكبار و نشان دهنده بیداری همیشگی نسل جوان این مرز و بوم دانست.
در بخشی از این بیانیه ای آمده است: از آن زمان تاكنون جنبش دانشجویی با خلق حماسه های پرشور و ماندگار همواره در صحنه های مختلف تاریخ ایران قبل و بعد از انقلاب نقش آفرینی كرده و علم و عمل را در برهه ای خطیر و سرنوشت ساز انقلاب اسلامی در آمیخته است.
همچنین جامعه اسلامی مهندسین نیز در بیانیه جداگانه ای به مناسبت روز دانشجو، 16 آذر سال 32 را نقطه عطف فعالیت های جنبش دانشجویی علیه استبداد داخلی و استكبار جهانی در تاریخ انقلاب اسلامی ایران دانست.
در این بیانیه آمده است: 16 آذر روز عدالت خواهی و آزاد اندیشی جامعه دانشگاهی در مبارزه با استكبار جهانی و تبلور باورها و ارزش های دانشجویانی است كه عزت نفس و آزادگی را به نسل های بعد از خود، آموختند.
یادآوری می شود رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله در آذر ماه سال 87 در جمع دانشجویان دانشگاه علم و صنعت، با تبیین ویژگی ها و كاركردهای جنبش دانشجویی، دانشگاه را محل جوشش و اوج گیری دائم دو جریان حیاتی 'علم و تحقیق' و 'آرمانگرایی و آرمانخواهی'، خواندند و تأكید كردند: اگر ملت و مسئولان شاخص های اصلی هویت اسلامی نظام را حفظ كنند هیچ دشمنی قادر به آسیب رساندن به این كشور نخواهد بود.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، در تبیین ویژگی آرمانخواهی و آرمانگرایی دانشجویان، به تاریخچه شكل گیری جنبش دانشجویی اشاره كردند و افزودند: به استناد واقعیات تاریخی، بدنه جنبش دانشجویی همواره با استكبار، سلطه، دیكتاتوری و استبداد به شدت مقابله كرده و با همه وجود عدالت خواه بوده است و هركس مدعی جنبش دانشجویی است باید به این ویژگی ها پایبند باشد.
ایشان جان باختن سه دانشجوی دانشگاه تهران را در تظاهرات ضد امریكایی 16 آذر 1332، از نشانه های جوهره ضد استكباری جنبش دانشجویی خواندند و افزودند: جنبش دانشجویی با آغاز نهضت روحانیت در سال 1342 به این حركت عظیم پیوست و دانشجو و دانشگاه دوشادوش روحانیت به یكی از بازوهای اساسی نهضت روحانیت و یكی از عوامل پیروزی انقلاب اسلامی تبدیل شدند.
گزارمیز**9187**1588
تاریخ انتشار: ۱۶ آذر ۱۳۹۱ - ۱۱:۰۴
تهران- جنبش‌هاي دانشجويي همواره نقش تعيين كننده اي در مبارزات آزاديخواهانه مردم بيدار ايران اسلامي و به ويژه در جريان پيروزي انقلاب اسلامي ايفا كرده‌اند و حضور آگاهانه دانشجويان مسلمان در صحنه مبارزه با رژيم ستمشاهي همراه با مردم انقلابي بسيار چشمگير بوده است.