كودكانه هاي باغ كاغذي

گزاره'یكی بود یكی نبود، زیر گنبد كبود، غیر از خدا هیچكس نبود'، ایده آغاز هستی و نخستین جمله ای است كه كودك در كتابها فرامی گیرد.

كتاب مثل انار می ماند، پر از دانه های یاقوت، برخی شیرین و خوش طعم و برخی ترش و كال و این گونه است كه تا انار چیده نشود، شیرینی و ترشی آن مشخص نمی شود.

تاریخ با همه قهرمان ها و ضد قهرمان هایش در باغ كاغذی صحفه های كتاب، جا خوش كرده است تا عبرتی برای آیندگان باشد.

سالها پیش 'هانس كریستن اندرسون' با خلق داستانی شگرف و شكستن مرزهای ذهنی مخاطبان، توانست در ادبیات جهان به جایگاهی ویژه در حوزه كتاب كودك برسد.

نشر كتاب كودك، گونه ای شكننده در حوزه نوشتاری است كه برای پرداختن به آن باید دقت زیادی به خرج داد تا بتوان با دنیای شیرین كودكان ارتباطی صمیمی و دائمی برقرار كرد.

ذهن نوستالوژیك كودك سرشار از خاطرات خوش 'پینوكیو' و 'جوجه اردك زشت' است كه در آن زشتی به زیبایی می رسد.

این روزها ذهن كودكان پر از كاراكتر فیلم های انیمیشن است و این یعنی در ذهن كودك، تصویر از واژه مانایی بیشتری دارد، مقوله ای كه در خلق كتاب كودك حرف اول را می زند.

دلیل گرایش كودكان و نوجوانان به انیمیشن، خیال پردازی كودكانه است، به گونه ای كه نوع پردازش قصه و شخصیت های انیمیشنی ورای ذهن كودك خلق می شود و غلو كردن در انیمیشن برای كودك حس'قهرمانی باوری' بوجود می آورد، كاری كه در كتابهای كودك ایران به آن كمتر توجه شده است.

در جهان كنونی، همزمان با خلق و نشر داستان های مكتوب، بازی رایانه ای آنها نیز وارد بازار می شود و این امر به مثابه سوق كودكان و نوجوانان به دنیای تصویر است، زیرا كتاب همراه با تصویر برای كودك بیشترین جذابیت را دارد.

در حالی كه ادبیات ایران سرشار از داستانهای غنی كودكانه است، نپرداختن كارشناسانه به آن، موجب بیگانه شدن خانواده های ایرانی با این ادبیات داخلی شده است.

كتاب هایی مانند 'موش و گربه 'عبید زاكانی، 'چهل دزد بغداد' و حتی 'سمعك عیار' از جمله داستان های موفق كلاسیك ایران اند كه می توانند در حوزه كتاب كودك نقش داشته باشند.

كارشناسان معتقدند، ادبیات كودك و نوجوان ایران هنوز با استانداردهای بین المللی و جهانی فاصله دارد و توقع از ادبیات كودك و نوجوان بسیار بالاست و این حوزه ادبی نیازمند پژوهش بیشتر و مباحث تئوریك است.

دستیابی به فضاهای دانشگاهی نیاز اصلی ادبیات كودك و نوجوان است و تركیب آن با فضاهای خلاقانه و بهره مندی از تجربیات جهانی موجب رشد و اعتلای این حوزه خواهد شد.

مطالعات كم برخی از نویسندگان حوزه ادبیات كودك و نوجوان، یكی دیگر از موانع پیش روی این حوزه است و دغدغه های اقتصادی نویسندگان نیز آنان را از نگاه خلاقانه باز می دارد.

اگر كودكان به مطالعه عادت كنند، ادراك آنها از دنیای پیرامون ارزشمندتر خواهد بود و با درك فلسفه زیستن می توانند در راه آبادانی و توسعه كشور نقش مهمی ایفا كنند.

نویسندگان حوزه كتاب كودك، همیشه گلایه مندند كه كتابهای داستان نویسندگان ایرانی به زبان های دیگر ترجمه نشده و كتاب آنها بخوبی توزیع نمی شود و بدرستی مورد نقد قرار نمی گیرد و در نتیجه ورود افراد خلاق به این حوزه كمتر اتفاق می افتد و این آسیبها برای رشد ادبیات كودك و نوجوانان باید رفع شود.

تصویرگری در ادبیات كودك و نوجوان از مفاهیم نوشتاری بیشتر رشد داشته و در سطح جهان نیز تصویرگری كتاب كودك، جایگاه خوبی در بین نویسندگان دارد و این به دلیل زبان مشترك جهانی در عرصه تصویرگری است.

تصویرگری در كتاب بزرگسالان و برای بزرگسالان نیز باید انجام شود وآن را ترویج كرد چرا كه در گذشته این تصویرگری در كتابهای شاهنامه و دیوان شعرای پارسی گوی نیز وجود داشته است.

كارشناسان بر این عقیده اند كه عناصر دیگر از جمله فایل های تصویری یا صوتی باید به همراه كتاب ارائه شود تا مخاطب با مفاهیم و محتوای كتاب زودتر ارتباط برقرار كند.

ادبیات ایران سرشار از افسانه هاست اما این افسانه ها كمتر مورد توجه قرار گرفته در حالی كه كتابی مانند 'هری پاتر' با بهره گیری از قدرت رسانه تبدیل به یك پدیده جهانی برای كودكان شد و رسانه ها در خدمت این داستان كلاسیك قرار گرفت.

به گزارش ایرنا، روز جهانی كتاب كودك، فرصت بسیار خوبی است تا فرزندان و نوجوانان خود را با كتاب و دانه های اناری آن آشنا كنیم .

گزارش از: محمود رییسی

7359