آشنايي با موزه آستان حضرت عبدالعظيم (ع)

در بهمن ماه سال 1373 شمسی به همّت تولیت آستان مقدس با توجه به اهمیّت تاریخی ری، سالنی در صحن باغ توتی واقع در ضلع غربی مرقد شریف حضرت عبدالعظیم الحسنی علیه السّلام، جهت عرضه آثار اختصاص یافت كه پذیرای انبوه كثیری از زائران علاقه مند گردید.

متعاقباً در سال 1375 شمسی با اجرای طرح توسعه حرم مطهّر این محل در برنامه بازسازی قرارگرفت و موزه به طور موقت به ساختمان دیگری در مجموعه آستان انتقال یافت و به مدت 3 سال به فعالیت ادامه داد و پس از تكمیل ساختمان فعلی موزه در ضلع جنوب شرقی و در مجاورت مصلای بزرگ ری، به وسعت سه هزار متر مربع در سه طبقه به این محل انتقال داده شد و پس از اتمام مراحل، سرانجام در هشتم آبانماه سال 1381 موزه آستان مقدّس بازگشایی شد.

از سال 1373 تا كنون، بیش از یك میلیون نفر از زائران و میهمانان داخلی و خارجی از موزه بازدید نمودند و 1000 قلم نفائس از هزاره چهارم قبل از میلاد تا دوره معاصر در معرض دید عموم بازدید كنندگان است.



***مجموعه اشیاء نمایشی شاخص متعلق به قرون مختلف

1. مجموعه دربهای آستان:

- مجموعه مزبور شامل در آهنین قرن ششم - هفتم هجری، در منبت مشبك با كتیبه برجسته ازعهد تیموریان، درهای منبّت كتیبه دار دوره صفوی بسال 918 هجری قمری و در چوبی با تزئینات موسوم به مدادی مشهور به در چوب پنبه ای دارای كتیبه برجسته در فضائل حضرت عبدالعظیم علیه السّلام از دوره صفویه بسال 944 هجری قمری، در چوبی مشبّك از عهد صفویه، در فولادی مشبّك با روكش نقره دارای كتیبه های برجسته از دوره قاجار متعلّق به مرقد امامزاده حمزه (ع) و درهای خاتم از دوره قاجار مزیّن به اشعار فارسی، كتیبه تاریخ، نام سازنده و محل ساخت بخط نستعلیق و....

2. مجموعه قفلها از دوره قاجار تا معاصر:

قفلهای تعبیه شده در این موزه مشتمل بر قفلهای فولادی و نقره با كتیبه بر جسته متضمن قصارالسّور، متعلق به ضریح های مطهر حضرت عبدالعظیم الحسنی(ع)، امامزاده حمزه و‌ امامزاده طاهر علیهم السلام اجمعین می باشد.

3. مجموعه حجّاری از دوره قاجار:

مشتمل بر سر در مرمرین دارای كتیبه برجسته بسال 1292 هجری، سنگهای مزار رجالِ لشكری و كشوری دوره قاجار، سنگ یادبود بنای مدرسه علمیه برهان با تاریخ 1207 هجری و قطعات كاشی تصویری.

4. مجموعه آثار سفالینه از هزاره چهارم قبل ازمیلاد تاپایان قرن سیزدهم هجری:

مشتمل بر آثار پیش از تاریخ و دوران اسلامی ایران از جمله تنگ سفالین مكشوفه از ری متعلق به دوره سلجوقی، گلدان های كوچك از دوره ایلخانی، انواع كاشی، پی سوز، كاسه، بشقاب و ...

- بخش سفال موزه آستان به ویژه با مساعدت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تكمیل شده است.

5. مجموعه مسكوكات، مهر ها و مدالها:

مشتمل بر انواع مسكوكات نقره و فلوس از دوره اشكانی، قرن چهارم قبل از میلاد تا دوران معاصر منتهی به انقلاب اسلامی است؛ به انضمام مهرهای دیوانی آستان مقدّس و مدالهای ورزشی اهدایی قهرمانان ارزنده كشور.

6. مجموعه منسوجات:

مشتمل بر پرده قسمتی از كعبه معظمه، روپوش زری مرقد شریف حضرت عبدالعظیم(ع)، پرده های ماهوت، سِرمه و مروارید دوزی، ترمه و .... از دوره صفویه تا پایان قرن سیزدهم هجری.

7. مجموعه نقاشی:

عمدتاً‌ شامل تابلو و پرده های نقاشی رنگ و روغن با مضامین وقایع كربلا، محشر، شمایل و ..... كه بعضا در مجامع سنتی عامه مردم مورد بهره برداری قرار داشته است.

8. مجموعه تابلوهای خط و تزئینات:

مشتمل بر قطعاتی از مصحف شریف، زیارت نامه های خطی و فلز كوبی، مرثیه، كتیبه ساخت بخشهای مختلف آستان مقدس و .... از دوره قاجار تا دوران معاصر.

9. مجموعه آثار فلزی:

از هزاره اول قبل از میلاد – دهنه مفرغی اسب از ناحیه لرستان – مجموعه ظروف، شمعدان، قطعات نقره تزئینات ضریح مطهر، ادوات رزم و .... از ادوار پیش اسلام تا دوران معاصر.

10. مجموعه نسخ خطی:

شامل مصحف شریف و ادعیه، متون و فرامین كه علاوه بر نمایش كتابت و كتاب آرایی ایرانی- اسلامی، فنون كاغذ سازی، صحافی، جلد سازی را در بردارد و عمدتاً از قرن هفتم تا دوران معاصر است؛ برخی از آنان نام و رقم كاتبان بنام را به همراه دارند.

آثار موزه ادامه دارد....

7299/1914