جلال‌الدین محمد بلخی معروف به مولوی و مولانا و رومی از مشهورترین شاعران ایرانی‌تبار است و نام كامل وی او در در دوران حیات خود با القابی از جمله ،'جلال‌الدین'، 'خداوندگار'، 'مولانا خداوندگار' ملقب بوده است.
او كه زبان مادری اش پارسی بود در قرن های بعد به 'مولوی'، 'مولانا'، 'مولوی رومی' نیز مشهور شد.
مولوی، در بلخ متولد شد و آثار خود را در قونیه تالیف كرد.
آثار مولانا علاوه بر مناطق فارسی زبان، در كشور های هند، پاكستان، تركیه و آسیایه میانه تاثیر زیادی گذاشته است.
روایت شده‌است كه مولانا در مسیر سفر با فریدالدین عطار نیشابوری ملاقات داشت و عطار، مولانا را ستود و كتاب اسرارنامه را به او هدیه كرد.
وی به قصد حج، به بغداد و سپس مكه و پس از انجام مناسك حج به شام رفت و تا اواخر عمر آن‌جا بود و علاءالدین كیقباد پیكی فرستاد و او را به قونیه دعوت كرد.
مولانا در 37 سالگی عارف و دانشمند دوران خود بود و مریدان و مردم از وجودش بهره‌مند بودند تا اینكه شمس‌الدین محمد بن ملك داد تبریزی،ملقب به شمی تبریزی نزد مولانا رفت و مولانا شیفته او شد و در این ملاقات كوتاه وی دوره پرشوری را آغاز كرد. شمس تبریزی چنان او را شیفته كرد كه درس و وعظ را كنار گذاشت و به شعر و ترانه و دف و سماع پرداخت و از آن زمان طبعش در شعر و شاعری شكوفا شد و به سرودن اشعار پر شور عرفانی پرداخت.
شمس تبریزی عالم و جهاندیده بود و برخی به خطا گمان كرده‌اند كه او از حیث دانش و فن بی بهره بوده اما نوشته های او بهترین گواه بر دانش گسترده وی در ادبیات، لغت، تفسیر قرآن و عرفان است.
غیبت موقت شمس از قونیه به دمشق و پس از آن غیبت طولانی و همیشگی او ، ناآرامی مولانا را در پی داشت و مولانا برای یافتن او بسیار سفر كرد اما او را نیافت ولی حقیقت شمس تبریزی را در خود یافت و دریافت كه آنچه به دنبالش است در خودش حاضر و متحقق است.
مولانا بر این باور بود كه جهان هرگز از مظهر حق خالی نمی شود و حق در همه مظاهر پیدا و ظاهر است.
مولانا در دوران حیات خود با صلاح الدین زركوب و پس از آن با حسام‌الدین چلبی همنشین شد و به توصیه حسام الدین مثنوی معنوی خود را به رشته تحریر در آورد.
مهمترین اثر منظوم مولوي مثنوي معنوی است در شش دفتر به بحر رمل مسدس مقصور یا محذوف كه در حدود 26 هزار بیت دارد و تا كنون شرح هاي گوناگونی بر آن نوشته شده است.
دیوان شمس دومین اثر بزرگ مولوي است كه مولوي به جاي نام یا تخلص خود در پایان اغلب غزل ها نام شمس‌الدین تبریزي را آورده است.
'رباعیات' دیگر اثر منظور مولوی است یك هزار و 983 رباعي را در خود جای داده است.
'مكاتیب'، 'مجالس'و 'فیه‌مافیه' نیز آثار مولانا به نثر است.
'ناهید فرشچی' كارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: مولوی در جامعه ای زندگی می كرده كه به دلیل حمله مغول از آسیب های بسیاری برخوردار بوده و این موضوع در زندگی مولانا تاثیر گذاشته است.
وی عامل درونی و ذاتی را نیز از عوامل تاثیر گزار در زندگی مولوی دانست.
وی با اشاره به همنشینی مولانا با اندیشمندان و عرفا افزود: اندیشه ها و شخصیت مولوی بر اساس دانش های وی و همنشینی با عرفا بوجود آمده است.
وی گفت: مولوی در دو اثر خود مثنوی و دیوان شمس، اندیشه های خود و اعتقادات دینی و عرفانی را همگام منتقل كرده و آثار او در حقیقت كتاب آموزشی است برای افرادی كه بخواهند در مسیر عشق الهی قدم بردارند.
وی با اشاره به سبك گفتار مولوی در آثارش خاطر نشان كرد: تعابیر الهی و معنوی درآثار مولوی با بیان داستان ها بگونه ای بیان شده كه انسان های معمولی نیز بتوانند از این اندیشه ها بهره گیرند.
تهرام/7244/
تاریخ انتشار: ۱۲ تیر ۱۳۹۲ - ۱۵:۵۹
تهران بزرگ - مولانا انديشمندي دين دار در همه عصر ها شناخته شده و تعابير الهي و معنوي درآثار وي با بيان داستان ها بگونه اي بيان شده كه انسان هاي معمولي نيز بتوانند از اين انديشه ها بهره گيرند.