وجود بيش از 4 هزار نسخه خطي فارسي در روسيه

«گودرز آشتیانی» امروز در نشست تخصصی 'پژوهش های ایرانی در سنت پترزبورگ' كه در ساختمان آرشیو ملی سازمان اسناد و كتابخانه ملی با حضور جمعی از تاریخ پژوهان برگزار شد گفت : سن پترزبورگ دارای 4 مركز آرشیوی بزرگ شامل انستیتوی نسخ خطی آكادمی علوم پترزبورگ، كتابخانه ملی روسیه ، دانشگاه دولتی پترزبورگ و آرشیو تاریخی روسیه است كه كتابخانه ملی روسیه سهل الوصول ترین كتابخانه در دسترسی به اسناد و منابع است.

به گزارش ایرنا از سازمان اسناد و كتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، وی كه 15 ماه در سن پترزبورگ روسیه به تحقیقات تاریخی در خصوص روابط ایران و روسیه از دوره صفویه پرداخته است، به وجود 15 آرشیو فدرال و 45 آرشیو غیرفدرال وابسته به سازمان ها و وزارتخانه ها در روسیه اشاره كرد و گفت: آرشیو دولتی تاریخ اجتماعی-سیاسی روسیه بزرگترین مركز آرشیو روسیه و شاید دنیاست و در این مركز بیش از 2 میلیون پرونده و 40 میلیون برگ سند نگهداری می شود.

وی افزود: كلیه اسناد كشور روسیه تا سال 1917 در این مركز نگهداری می شود و در این مركز بخشی تحت عنوان روابط ایران و روسیه به شماره 77 قرار دارد كه این بخش به سه بخش تقسیم می شود و بر اساس دوره های زمانی تقسیم بندی شده است. در این آرشیو یك هزار و 500 پرونده در بیش از 40 هزار برگ با موضوع ایران وجود دارد كه بخشی از آن ها اصل فرامین پادشاهان قاجار است.

رشتیانی اظهار كرد: در بخش آرشیوهای غیرفدرال آرشیو سیاست خارجی امپراتوری روسیه وابسته به وزارت امور خارجه روسیه نیز اسناد فراوانی در خصوص ایران وجود دارد كه مربوط به دوره شوروی تا سال 2005 است.

وی با بیان این كه روسیه از نظر داشتن آرشیو و حجم اسناد شاخص است، ادامه داد: با توجه به اینكه روسیه تحولات و جنگ های فراوانی را تجربه كرده، هیچ سند مهمی در تاریخ روسیه نیست كه از بین رفته باشد.

رشتیانی به معرفی انستیتو نسخ خطی آكادمی علوم پترزبورگ نیز پرداخت و افزود: در این مركز بیش از 10 هزار نسخه خطی به زبان عربی و 4 هزار و 200 نسخه خطی به زبان فارسی وجود دارد كه در فهرست تفصیلی ده جلدی كه توسط روس ها منتشر شده ، 1100 نسخه از نسخ فارسی معرفی شده اند.

وی ادامه داد: مخزنی ویژه اسناد فارسی نیز در این مركز وجود دارد كه بیش از دو هزار برگ سند در آن نگهداری می شود و كلیه آن ها فهرست نویسی شده است.

این نسخه شناس به آرشیو شرق شناسان در انستیتو نسخ خطی آكادمی علوم پترزبورگ اشاره كرد و گفت : همه چهره های شاخص در حوزه های مختلف بعد از مرگشان موظف هستند سندهایشان را تحویل این آرشیو دهند و همه شرق شناسان از قرن نوزدهم آرشیو اسنادشان را به این مركز تحویل داده اند.

وی افزود: در این مركز آرشیو یك هزار و 18 ایران شناس نگهداری می شود، اما متاسفانه بسیار كم به آن ها پرداخته شده و فهرست درستی از آن ها در دست نیست. یكی از مهمترین ایران شناسان روس كه اسناد آن در این مركز آرشیوی نگهداری می شود ولادیمیر مینورسكی است كه او كه اولین بار در سال 1902 به ایران سفر كرد اقدامات و پژوهش های مهمی در خصوص ایران انجام داده است.

رشتیانی گفت : بیش از چهارصد هزار برگ سند از ویلادیمیر مینورسكی ایران شناس روس در انستیتوی نسخ خطی نگهداری می شود كه بخش ایران آن دارای بیش از 4500 پرونده است كه بخش اعظمی از اسناد را دربرمی گیرد.

این دكتری تاریخ ایران دوره اسلامی با معرفی مینورسكی افزود: وی 110 مدخل برای دایره المعارف اسلام نوشته و بیش از 1500 عكس از مناطق مختلف ایران تهیه و آن ها را فهرست نویسی كرده است. فهرست مجموعه اهدایی مینورسكی در ششصد برگ به زودی توسط انتشارات كتابخانه، مركز اسناد و موزه مجلس شورای اسلامی چاپ و عرضه می شود.

پژوهشكده اسناد سازمان اسناد و كتابخانه ملی ایران نشست هایی را به طور مرتب به منظور معرفی اسناد و مراكز اسنادی و تاریخ پژوهی را برگزار می كند.

فراهنگ (1)**1630**1588