رشد جمعیت از منظر رهبر معظم انقلاب

موضوع جمعیت و افزایش آن در جامعه؛ بدلیل اهمیت و تاكیدی كه مقام معظم رهبری بر آن دارند، موجب شد تا با بازخوانی محورهای مهم سخنان ایشان، توجه بیشتر محققان، پژوهشگران و نخبگان را به این مساله اساسی سوق دهیم.

** افزایش جمعیت با رویكردی معقول و معتدل

مسئله جمعیّت كه بجد هم مورد بحث و اختلاف نظر در جامعه است، مسئله بسیار مهمّی است. بلاشك از نظر سیاست كلّی كشور، كشور باید برود به سمت افزایش جمعیّت؛ البتّه به نحو معقول و معتدل.



** اهمیت نمای جوان در كشور

آنچه مهم است این است كه كشور ما با ظرفیّت طبیعی و با ویژگی جغرافیای سیاسی خود احتیاج دارد به یك جمعیّت بیشتر؛ علاوه بر این همان طور كه قبلاً هم گفته ایم، مسئله نمای جوان برای كشور یك مسئله اساسی و مهم و تعیین كننده است.



**دورنمای پیری جمعیت در ایران

آن ‌طوری كه اهل علم و اهل تحقیق بررسی كرده اند و جوانب قضیه را ملاحظه كرده اند و آمارها را مورد مداقه قرار داده اند، ما اگر چنانچه با این شیوه ای كه امروز داریم حركت می كنیم پیش برویم، در آینده‌ نه چندان دور، یك كشور پیری خواهیم بود كه علاج این بیماری پیری هم در حقیقت در دسترس نیست؛ حالا نه[اینكه] در دسترس ما نیست، [بلكه] در دسترس هیچ كس نیست؛ یعنی امروز كشورهایی كه در دنیا دچار پیری شده اند و قدرت زاد و ولد خودشان را از دست داده اند، بدشواری می شود گفت كه راه علاجی برای حل این مشكل دارند. ما هم طبعا با همین مشكل مواجه خواهیم شد.



**حل مساله به شكل عمیق و علمی

می خواهیم مسئله به شكل عمیق و علمی حل بشود، گره های ذهنی‌ ای كه وجود دارد باز بشود، حقیقت قضیه روشن بشود و به اعتقاد من ما می توانیم این كار را بكنیم؛ یعنی متفكرین ما و صاحبان دانشِ مرتبط با مسئله جمعیت در هر بخشی از بخشها می توانند در این زمینه منطق صحیح و قابل قبولی را ارایه كنند.



**فرهنگ سازی راهكاری برای افزایش جمعیت

این همایش البته قدم اول است، یعنی قدم ابتدایی است،[اما] از گذاشتن قانون به نظر من مهم تر است، چون فرهنگ سازی در این مسئله مثل خیلی از مسائل دیگر اجتماعی، حرف اول را می زند؛ باید فرهنگ سازی بشود كه متأسفانه امروز این فرهنگ سازی نیست، تعطیل است.

بایستی از امكاناتی كه در كشور وجود دارد استفاده كنید، فكر را در كشور بگسترانید؛ آن ‌وقت فكری هم كه گسترش پیدا می كند، باید فكر عمیق و اساسی و منطقی و قانع كننده برای هر كسی باشد؛ بنابراین باید كار بشود.



**عارضه ای با عنوان میل به كم ‌فرزندی

جوانب قضیه را بسنجید، ببینید چه چیزهایی است كه موجب می شود جامعه ما دچار میل به كم ‌فرزندی بشود. این میل به كم بودن فرزند، یك عارضه است؛ والا انسان به طور طبیعی فرزند را دوست می دارد. چرا ترجیح می دهند افرادی كه فقط یك فرزند داشته باشند؟ چرا ترجیح می دهند فقط دو فرزند داشته باشند؟ چرا زن به شكلی، مرد به شكلی پرهیز می كنند از فرزند داری؟ اینها را بایستی نگاه كرد و دید عواملش چیست؛ این عوامل را پیدا كنید، بر روی علاج این عوامل بیماری ‌زا -كه به اعتقاد بنده اینها عوامل بیماری زاست- متخصصین و صاحبان اندیشه را بخواهید فكر كنند.



**بالا رفتن سن ازدواج عامل كاهش جمعیت

بلاشك یكی از چیزهایی كه باروری را محدود می كند، بالارفتن سن ازدواج است؛ خب، این یكی از كارهایی است كه باید در كشور فكر بشود. چرا سن ازدواج در كشور ما بالا رفته؟... ما باید این را فكر كنیم. خب، از آن طرف می گویند كه اینها خانه ندارند، شغل ندارند، درآمد ندارند؛ ببینیم چگونه می شود كاری كرد كه همه اینها با هم جمع بشود. ما نباید تصور بكنیم كه حتماً بایستی یك نفری خانه ی مِلكی داشته باشد، یك شغل درآمدداری داشته باشد، بعد ازدواج بكند.



**فرهنگ سازی با اقناع نخبگان

عوامل كاهش جمعیت و موجبات افزایش جمعیت به نحو مطلوب و با اعتدالِ متناسب، درست سنجیده بشود، مطرح بشود [تا] اقناع بشوند افكار نخبگان. در این زمینه خب الان عامه مردم، بعضی‌ها متدینند، بعضی ها متعبدند، وقتی گفته می شود، میروند سراغ باروری بیشتر؛ لكن نخبگان جامعه باید قانع بشوند، باید مسئله را قبول كنند؛ اگر نخبگان قبول كردند، كار سهل می شود، كار فرهنگ سازی آسان می شود.



**رشد جمعیت و پیشرفت كشور

بنده همچنان معتقدم كشور ما كشور هفتاد و پنج میلیونی نیست، كشور ما كشور صد و پنجاه میلیونی [است]، حالا ما دستِ كم را گرفتیم گفتیم صد و پنجاه میلیون؛ بیشتر هم می شود گفت. قطعا این كشور با این سطح وسیع، با این تنوع آب و هوایی، با این امكانات فراوان زیرزمینی، با این استعداد بالقوه علمی كه در این كشور وجود دارد، می تواند یك كشور پر جمعیتی باشد و ان‌ شاءالله خودش هم این جمعیت را اداره كند.

یعنی همچنان ‌كه ما فكر می كنیم كه اگر چهار پنج بچه افتاد روی دوش یك خانواده وضع زندگیشان چگونه خواهد شد، فكر این را هم بكنید كه این چهار پنچ بچه وقتی بزرگ شدند و كاری پیدا كردند و شغلی پیدا كردند چه كمكی می توانند به پیشرفت كشور بكنند؛ یعنی این را هم باید فكر كرد.



**نگاه تقلیدی به فرهنگ غرب عامل كاهش جمعیت

یك نگاه مقلدانه‌ ای به زندگی غربی یا به زندگی اروپایی وجود داشته كه به اینجاها منتهی شده و میراث آن به ماها رسیده؛ ما هم در یك برهه ای از زمان غفلت كردیم، كاری كه باید انجام بدهیم انجام ندادیم. در حالی كه امروز در [بعضی] از همین كشورهای غربی از كاهش باروری دارند زیان می بینند، پشیمانند؛ و در بعضی از كشورهای غربی مطلقا كاهش باروری وجود ندارد؛ یعنی خانواده های پر جمعیت؛ مثلا خانواده ی آمریكایی با ده دوازده بچه، چطور خانواده ی ایرانی [ كه]می خواهد از او تقلید كند باید حتماً یك بچه داشته باشد یا دو بچه! كه این الان وجود دارد و گزارشها و خبرها از این واقعیت به ما اطلاع می دهد.

اطلاع**2059**9131