گازگرفتگي، مرگ خاموش؛ مردم نكات ايمني را رعايت كنند

به گزارش اداره كل روابط عمومي و امور بين الملل سازمان پزشكي قانوني كشور در سال گذشته 782 نفر كه 566 نفر آن ها مرد و 216 نفر آن ها زن بودند به علت مسموميت با گاز منوكسيدكربن جان خود را از دست دادند.

گاز منواكسيد كربن گازي بدون رنگ و بو است؛ عمده ترين منبع توليد اين گاز سوختن ناقص نفت و گاز است ولي اصولاً در اثر احتراق هر نوع ماده سوختني خصوصاً در محيط هاي بسته و فاقد اكسيژن، ممكن است توليد شود.

استفاده از آبگرمكن يا بخاري هاي مستعمل يا داراي نقص فني و فاقد دودكش يا داراي دودكش بدون عملكرد مناسب در منزل، بيشترين موارد ابتلا به مسموميت را تشكيل مي دهند.

از آن جا كه تمايل اين گاز براي تركيب با هموگلوبين خون 250 برابر بيش از اكسيژن مي باشد لذا با بالا رفتن درصد آن در هواي اتاق، به سرعت باعث ايجاد مسموميت شده و اكسيژن رساني به بافت هاي مختلف بدن از جمله مغز و قلب را دچار اختلال مي نمايد كه به علت بي رنگ و بي بو بودن اين گاز، ممكن است وجود آن در محيط تا زمان ايجاد علايم مسموميت شديد مورد توجه واقع نشود.

در استان گلستان نيز سالانه چندين نفر در اثر گازگرفتگي جان خود را از دست مي دهند و براساس گزارش آتش نشاني گلستان، در شش ماهه اول سال 92 اگر چه گاز گرفتگي حادث نشده اما نشت گاز خانگي و سيلندر منجر به 119 فقره حريق منازل مسكوني و چهار مصدوم شده است.

براساس همين گزارش، در سال 91 نيز در استان چهار فقره گازگرفتگي حادث شده و نشت گاز خانگي، سيلندر و پيك نيك منجر به 42 فقره حريق، نشت گاز از علمك 18 فقره و كل حريق منازل مسكوني 134 فقره بود.

كارشناس ارشد شركت گاز گلستان در مصاحبه با خبرنگار ايرنا به تشريح انواع گازگرفتگي و دلايل آن پرداخت و گفت: گاز گرفتگي دو نوع دارد، يك نوع آن ناشي از نشت گاز منواكسيد كربن (CO) و دي اكسيد كربن ناشي از احتراق است كه باعث كاهش درصد تعادل اكسيژن از حد طبيعي كه 21 درصد است در فضاي اقامتي مي شود و با توجه به درصد اين گازها و كاهش اكسيژن، رفتار متفاوتي با موجودات زنده از جمله انسان در آن فضا دارد.

'علي طالبي' افزود: يكي ديگر از انواع گازگرفتگي، انتشار گاز طبيعي يا متان در فضايي است كه فشار آن از هوا بيشتر است و باعث اشباع محيط وكاهش درصد اكسيژن در فضا شده و بدون انفجار و آتش سوزي به موجودات زنده خسارت و آسيب وارد مي كند.

طالبي ادامه داد: از اين دو نوع گازگرفتگي، گاز گرفتگي ناشي از محصولات احتراق بدتر است زيرا كه منواكسيد كربن (CO) با هموگلوبين خون تركيب مي شود و به جاي رسيدن اكسيژن به مغز، اين ماده به مغز مي رسد و توان فكري و حركتي را از انسان مي گيرد و در كوتاه مدت، فرد را به حالت اغما و مرگ پيش مي برد.

وي افزود: در نوع دوم، به دليل بودار بودن گاز مي توان با مسدود كردن محل نشت گاز و جداسازي و هدايت وسايل گازسوز در فضاهاي احتمالي به سمت موتورخانه از طريق سيال آب يا هوا و سيستم حرارت مركزي، مرگ و ميرها را كاهش داد.

طالبي گفت: هدايت محصولات احتراق از طريق دودكش هاي استاندارد به بالاي بام ها، پرهيز از به كارگيري لوله بخاري هاي آكاردئوني و دودكش هاي مشترك و تامين اكسيژن و استفاده مناسب از پنجره هاي دوجداره براي جلوگيري از مرگ و مير ناشي از گاز گرفتگي توصيه مي شود.

رييس روابط عمومي شركت گاز استان گلستان نيز در مصاحبه با خبرنگار ايرنا،يكي از مهمترين دلايل گاز گرفتگي را محكم نبودن دودكش ها آن هم از نوع آكاردئوني نه حلبي دانست كه با كوچكترين ضربه سوراخ مي شود.

'سيدجواد موسوي' افزود: اطمينان از محكم بودن دودكش ها و باز بودن مسير آن براي جلوگيري از اين مساله بسيار مهم است.

موسوي با بيان اينكه مجهز بودن دودكش به كلاهك راه مهمي است كه منجر به باز نگه داشتن مسير دود و جلوگيري از ورود اشياي خارجي به داخل لوله مي شود، گفت: اين كار باعث پيشگيري از سوخت ناقص، كاهش مصرف و آلودگي مي شود.

به گفته موسوي، تعامل با مدارس و ارسال كارشناس به هر مدرسه و بيان نكات ايمني و صرفه جويي به زبان ساده و روان و در قالب نمايش طنز عروسكي و مسابقه و اهداي جوايز همراه با توزيع بروشور از جمله اقدامات فرهنگ سازي اين شركت مي باشد.

رييس روابط عمومي شركت گاز گلستان ادامه داد: ارتباط با مراكز بهداشت و درمان استان و معرفي رابطين سلامت در سطح روستاها به عنوان مناديان انتقال مفاهيم ايمني و برگزاري دوره هاي آموزشي با حضور كارشناسان شركت از موثرترين ابزار ديگر براي فرهنگ سازي اهداف شركت مي باشد.

رييس روابط عمومي شركت گاز گلستان خاطرنشان كرد: تنظيم دماي اتاق بين 19 تا 21 درجه سانتيگراد، مجهز شدن هر وسيله گازسوز به يك دودكش، كنترل منافذ تلفات و هدررفت انرژي، استفاده از لوازم گازسوز استاندارد با سطح تراز انرژي بالا و راندمان مناسب (A و B)عدم استفاده از وسايل گازسوز تبديلي و غير استاندارد از اقداماتي است كه براي آسايش ، ايمني و صرفه جويي در مصرف گاز توصيه مي شود.

موسوي اضافه كرد: عدم استفاده از وسايل گرمايشي شعله باز مانند اجاق گاز تك شعله، بخاري ديواري و شومينه، و استفاده از سيستم حرارت مركزي (شوفاژ و پكيج)، و برنامه ريزي براي استفاده از گرم كردن فضاي اقامتي مورد نظر از ديگر راهكارهاي ايمني و كاهش مصرف انرژي مي باشد.

مسوول روابط عمومي آتش نشاني گلستان نيز در مصاحبه با خبرنگار ايرنا گفت: استنشاق گاز حاصل از سوختن مواد مثل زغال، نفت وگاز كه ايجاد مسموميت مي كند را، گازگرفتگي مي گويند.

'سيد هادي حسيني' افزود: سرويس نشدن بخاري قبل از استفاده، سوختن ناقص بخاري (رنگ شعل قرمز به علت كمبود اكسيژن)، عدم استفاده از بست فلزي براي شلينگ هاي لوازم گاز سوز ،استفاده از لوله هاي آكاردئوني و شكستگي شيشه هاي جلوي شعله هاي بخاري برخي از عوامل اين مساله مي باشد.

به گفته وي، عدم استفاده از دودكش براي وسايل گرما زا مانند بخاري، آبگرمكن و غيره، عدم استفاده از دودكش H، خرابي تبديل ديواري دودكش كه داراي شكاف است و استفاده از يك دودكش براي چند وسيله گازسوز از عوامل ديگر گاز گرفتگي محسوب مي شوند.

حسيني به شهروندان توصيه كرد: براي مطمئن شدن از كاركرد صحيح دودكش، دودكش بخاري را لمس كنند كه اگر داغ بود، نشانه صحيح كاركردن است.

وي گفت: از قرار دادن لوله بخاري داخل سطل آب جدا خودداري كنيد زيرا گاز منواكسيد كربن جذب آب نمي شود چون از هوا سبك تر بوده و حركت آن رو به بالاست و در فضا پخش شده و گازگرفتگي ايجاد مي نمايد.

حسيني متذكر شد: شعله قرمز نشانه كمبود اكسيژن يا نقص در سيستم وسيله گرمازاست و منو اكسيد كربن توليد مي نمايد.

7464/579/508