اگر شما هم به عنوان رادیولوژیست چهار سال از عمرتان را به گذراندن دروس اختصاصی این فن تشخیصی پیشرفته گذرانده باشید قطعا از اینكه یك پزشك ولو متخصص در سایر رشته ها با خرید یك دستگاه رادیولوژی یا سونوگرافی پا در كفشتان گذارده و بخواهد با گذراندن چند واحد نقش شما را بازی كند، احساس خوبی نخواهید داشت.
همین احساس چندین بار رادیولوژیست ها را به سمت ابراز اعتراض گسترده صنفی پیش برده اما شواهد فعلی نشانگر بی نتیجه بودن این اعتراض ها است.
رشته رادیولوژی در میان سایر رشته های پزشكی جایگاه خاصی دارد و دانشجویانی كه در معرض انتخاب این رشته هستند می دانند كه برای ورود به این رشته باید رتبه آزمون آنها زیر100 باشد.تا اندكی پیش، سونوگرافی مختص رادیولوژیست ها بود اما حالا این امر در غالب مطب های پزشكان متخصص زنان و زایمان انجام می شودتا جاییكه این تصور غلط به بیماران القا شده است كه برای انجام این روش تشخیصی نیازی به حضور در نزد رادیولوژیست ها ندارند.
پزشكان متخصص زنان و زایمان ادعا دارند: در زمان رزیدنتی خود دوره هایی را برای آشنایی با سونوگرافی گذرانده اند اما رادیولوژیست ها گذراندن این دوره های كوتاه مدت را ناكافی می دانند.
ورود سایر پزشكان به این رشته تخصصی ، گله مندی رییس انجمن رادیولوژی ایران را به دنبال داشته است به نحوی كه به اعتقاد وی انگیزه های مادی به خودی خود نمی تواند دلیل موجهی برای مشروعیت این دخالت آشكار باشد.
دكتر «جلال جلالشكوهی» بیشترین چالش رادیولوژیست ها را در وهله نخست از سوی پزشكان متخصص زنان و زایمان و سپس جراحان عنوان می كند.
وی گفت: شاید این پزشكان در اكثرمواقع علت استفاده از دستگاه سونوگرافی در مطبشان را فقط « تشخیص» عنوان كنند.
وی گفت: موضوع اینجا است كه هزینه قابل پرداخت از سوی این بیماران در مطب های یاد شده تقریبا پنج برابر انجام همین كار در نزد یك رادیولوژیست است تاجاییكه گاه برای انجام سونوگرافی در مطب متخصص زنان و زایمان بیش از 250 هزار تومان اخذ شده است.
وی اظهار می دارد: این افراد نه تنها نباید از بیمار پول بگیرند بلكه حق گزارش دهی یا ریپورت نیز ندارند و رادیولوژیست تنها فردی است كه می تواند در این زمینه به ارایه شرح وضعیت بپردازد.
** دو ماه دوره برای كسب تخصص در رادیولوژی ناكافی است
رییس انجمن رادیولوژی ایران اعتقاد دارد : ادعای پزشكان غیر متخصص برای توجیه این دخالت، گذراندن یك دوره آموزش دو ماهه است در حالیكه رادیولوژیست ها چهار سال آموزش دریافت می كنند.
دكتر« شهرام اسداللهی » - رادیولوژیست - ،هرگونه ورود غیر تخصصی به این بخش را متضمن برجای تبعات منفی برای بیماران می داند.
وی تصریح كرد: گاهی اوقات برآیند تشخیص های اشتباه در سونوگرافی برای بیماران فاجعه بار است.
وی به نمونه ای اشاره می كند كه یك متخصص زنان و زایمان در سونوگرافی از یك بیمار، توده پرعروقی را در ناحیه لگن مشاهده كه به گمان وی این توده سرطانی بوده و باید با عمل جراحی از بدن بیمار خارج می شد.
اسداللهی افزود: این متخصص با انجام جراحی توده را از ناحیه لگن بیمار برمی دارد غافل از اینكه این توده نه سرطانی كه یك كلیه لگنی بوده كه در نتیجه جراحی و برداشتن،بیمار مذكور راهی بخش دیالیز كرد.
** بوریا باف اگر چه بافنده است، نبرندش به كارگاه حریر
اسدالهی گفت: سونوگرافی علمی است كه برای آن حداقل هزاران صفحه كتاب نوشته شده است و اینگونه نیست كه هر پزشك غیر متخصصی پشت این دستگاه بنشیند و اظهار نظر و گزارش نویسی كند.
وی با بیان اینكه « بوریا باف (حصیرباف) اگر چه بافنده است، نبرندش به كارگاه حریر» اظهار می دارد: نشستن پشت دستگاه سونوگرافی توسط یك پزشك غیر رادیولوژیست، مثل این می ماند كه به جای خلبان یك هواپیما از راننده تاكسی بخواهند كه این وسیله را ناوبری كند واستدلال هم این باشد كه هواپیما به راننده نیاز دارد و خب راننده هم كه داریم!
** حكایت سركیسه كردن بیمار
دكتراسداللهی در ادامه به انجام كار غیر اخلاقی و سركیسه كردن بیمار توسط برخی پزشكان با استفاده از دستگاه سونوگرافی اشاره می كند.
وی اضافه می كند: برخی با انجام یك سونوگرافی به بیمار می گویند كه مشكلی مثل«كیست تخمدان « دارند و یا به مادر باردار هشدار می دهد كه جنین اش با پا به دنیا می آید و انجام عمل سزارین برای وی ضروری است.
به گفته وی با اینگونه اظهار نظرهای منفعت طلبانه ،؛بیمار ناچار متحمل عمل جراحی غیر ضروری و پر هزینه می شود.
وی افزود: اگر قرار باشد پزشكان خودشان سونوگرافی انجام دهند و بیمار را از مراجعه به رادیولوژیست منع كنند دیگر بیماری برای رادیولوژیست باقی نمی ماند.
وی به عنوان نمونه به شهر بم اشاره می كند كه هر رادیولوژیستی كه قدم به این شهر می گذارد بعد از مدتی با مشكل كمبود بیمار مواجه می شود زیرا به عنوان مثال تمام پزشكان متخصص زنان وزایمان در این شهر سونوگرافی را نیز انجام می دهند و هیچ بیماری به متخصص رادیولوژی ارجاع داده نمی شود.
** اعتراضات بی نتیجه
اسداللهی می گوید : با وجود تجمع پزشكان و تصویب قوانین برای حفظ حقوق آنها، مسوولان اجرا قوانین را پشت گوش می اندازند و هنوزهم پزشكان غیرمتخصص در رادیولوژی به ویژه در شهرهای بزرگ از جمله تهران و شیراز با انجام سونوگرافی، پول های كلانی از بیماران می گیرند.
وی یاد اوری كرد: رادیولوژیست ها بارها برای دفاع از حقوق صنفی خود تجمع كرده اند اما به نظر می رسد كه زیاد راه به جایی نبرده اند.
** تخلف ها را گزارش دهید
رییس اداره نظارت بر درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی با ذكر اینكه رادیولوژی كار تخصصی است كه توسط یك رادیولوژیست باید انجام شود، تاكید می كند: پزشكان غیر رادیولوژیست در صورت استفاده از دستگاه سونوگرافی ، حق گرفتن تعرفه مجزا از بیمار را ندارند.
دكتر «سید سجاد رضوی» گفت: پزشك غیر متخصص اگر سونوگرافی یا هر اقدام مربوط به رادیولوژی را انجام دهد حق ارایه ریپورت یا گزارش را ندارند و تنها مرجع گزارش در این زمینه پزشك رادیولوژیست است.
وی افزود: معاونت های درمان دانشگاه های علوم پزشكی سراسر كشور در صورت مشاهده یا دریافت این اخبار با پزشك مربوطه برخورد می كنند.
وی توصیه كرد: مردم این گونه تخلف ها را حتما به معاونت درمان دانشگاه های علوم پزشكی استان خود اعلام كنند.
در حالیكه یكی ازبزرگترین چالش های رادیولوژیست ها، انجام سونوگرافی توسط متخصصان زنان و زایمان است دكتر رضوی تصریح دارد :متخصص زنان و زایمان می تواند از دستگاه سونوگرافی در تشخیص استفاده كند اما نباید تعرفه ای جداگانه بابت این اقدام از بیمار دریافت كند.
رییس اداره نظارت بر درمان وزارت بهداشت، درمان وآموزش پزشكی در عین حال به یك موضوع دیگر یعنی هزینه معقول مطب پزشكان متخصص مختلف اشاره می كند.
این مقام مسوول در وزارت بهداشت ، درمان وآموزش پزشكی توضیح می دهد: هزینه های یك مطب كه پزشك آن از تجهیزات ساده ای از جمله گوشی ، یك تخت و یك پاراوان استفاده می كند تا مطب پزشكی كه مجبور است از تجهیزاتی از جمله سونوگرافی هم استفاده كند، متفاوت است بنابراین تعرفه ویزیت این پزشكان هم باید تفاوت كند .
وی اضافه كرد: مساله اینجا است كه بیمه ها تمام این پزشكان را یكسان در نظر می گیرند و تعرفه ویزیت آنان را یكسان لحاظ می كنند.
وی می گوید:بیمه باید تعرفه متخصص زنان وزایمان را كه مجبور است برای تشخیص بهتر از دستگاه سونوگرافی استفاده كند بیشتر از یك پزشك متخصص دیگر كه از تجهیزات ساده تری استفاده می كند، لحاظ كند.
رضوی با بیان اینكه دراین باره درحال مذاكره با بیمه ها هستند ابراز امیدواری كرد: این مساله تا پایان امسال حل شود و در تعرفه های جدید پزشكی سال آتی این ملاحظات مورد نظر رعایت شود.
در مجموع اینكه وضعیت رادیولوژیست ها اگر به منوال كنونی ادامه یابد به نظر می رسد كه در آینده تیشه ای جدی بر ریشه این رشته تخصصی پزشكی وارد شود و پزشكان كمتری برای گذراندن رشته تخصصی در رادیولوژی گرایش پیدا كنند و جذب رشته های دیگر شوند.
17 آبان برابر با هشتم نوامبر هر سال روز جهانی رادیولوژی یا كشف اشعه ایكس نامگذاری شده است روی كه به رغم جهانی بودن اما اثری از آن در تقویم رسمی كشور دیده نمی شود.
گزارش: لیلا خطیب زاده
گزارمیز** 1776 **1647/564
تاریخ انتشار: ۱۴ آبان ۱۳۹۲ - ۱۷:۲۳
تهران - رادیولوژی به عنوان روش تشخیصی پیشرفته در پزشكی امروز كاربرد فراوان دارد اما رادیولوژیست ها گذراندن چند واحد از سوی پزشكان را برای بكارگیری دستگاه های پیشرفته و تشخیص وضعیت بیماران ناكافی می دانند.