پس از سه دور مذاكره هیات دیپلماتیك جمهوری اسلامی ایران و كشورهای عضو گروه 1+5 در ژنو، سرانجام گفتگوها برای دستیابی به توافق اولیه نتیجه داد و دو طرف توانستند در مسیر حل و فصل اختلافات بر سر پرونده فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران گام مهمی بردارند.
امضای توافقنامه ژنو از سوی وزرای امور خارجه هفت كشور حاضر در گفتگوهای هسته ای، موفقیتی دیپلماتیك بود كه به یك دهه ناكامی در رسیدن به نقطه نظری واحد بین تهران و قدرت های جهانی پایان داد و افق هایی جدید برای «پایان یك بحران غیر ضروری» را پدیدار ساخت.
این رخداد كه در نخستین ساعات روز یكشنبه سوم آذرماه به تیتر اصلی اخبار رسانه های جهان تبدیل شد، بازتاب گسترده ای به دنبال داشت.
علاوه بر ابراز خرسندی هفت كشور حاضر در مذاكرات ژنو، توافق هسته ای در سطح بین المللی با استقبال گسترده ای روبرو شد و مقامات رسمی شماری از دولت ها واكنش های مثبتی نسبت به این رویداد نشان دادند.
از دید ناظران، موفقیت دیپلماسی برای حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات هسته ای سبب شد تا در مقابل صف كامیابان توافقات ژنو، شماری از دولت ها در زمره ناكامان نتایج مذاكرات قرار گیرند.
در این ارتباط، مقامات برخی دولت های منطقه با وجود خودداری از واكنش رسمی نسبت به نتایج مذاكرات، نگرانی خود از پیامدهای دستیابی تهران و 1+5 به توافق را آشكار ساختند.
علاوه بر رقبای منطقه ای چون عربستان سعودی كه مقامات آن در روزهای اخیر بارها درخصوص خطر ایران هسته ای به اظهارنظر پرداختند، كانادایی ها نیز بار دیگر بر نقطه نظرهای خصمانه خود در قبال تهران تاكید كردند و وزیر امور خارجه این كشور غربی تصریح كرد نظر مثبتی در رابطه با نتایج مذاكرات ژنو ندارد.
البته به باور بسیاری از تحلیلگران منشا مواضع این چنینی كانادایی ها را می توان در مناسبات دوستانه و نزدیك دولت اوتاوا با صهیونست ها و رهبران رژیم اشغالگر قدس جستجو كرد. رژیمی كه تحلیلگران به اتفاق آن را بازنده اصلی توافقات هسته ای در ژنو قلمداد می كنند.
در این ارتباط ، نخستین واكنش صهیونیست ها به اخبار منتشر شده از نتیجه مذاكرات ژنو، ابراز نارضایتی شدید «بنیامین نتانیاهو» از توافق هسته ای تهران و 1+5 بود. نخست وزیر رژیم صهیونیستی روز یكشنبه در آغاز نشست كابینه این رژیم با تكرار اظهارات پیشین خود، توافق ژنو را «اشتباهی تاریخی» خواند.
نتانیاهو ادعا كرد 'توافق مزبور زمینه ساز دستیابی «خطرناكترین رژیم جهان» به خطرناكترین سلاح جهان خواهد شد، از این رو اسراییل هیچ تعهدی به نتایج مذاكرات نداشته و سیاست های تل آویو برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای ادامه می یابد.'
نكته قابل تامل در ابراز نظرهای مقامات تل آویو معطوف به اظهارات «شیمون پرز» رییس رژیم صهیونیستی، در مورد توافق روز یكشنبه در ژنو بوده كه از دید برخی ناظران تلاشی برای نمایش چهره ای منطقی از رژیم اشغالگر قدس به موازات چهره خشن و ستیزه جوی این رژیم به شمار می رود.
پرز كه پیشتر، از حملات نتانیاهو به رهبران كاخ سفید در زمینه تلاش برای مذاكره با ایران بشدت انتقاد كرده بود، با انتشار بیانیه ای اعلام كرد توافق ژنو راه حلی بینابینی و برای دوره ای موقت است كه باید بر اساس نتایج عملی آن مورد قضاوت قرار گیرد.
با این حال، آنچه مشخص است اینكه نتایج عملی توافق ژنو در وهله نخست انزوا و ناكامی صهیونیست ها را به بار آورده كه با وجود تلاش رهبران كاخ سفید و دوستان غربی رژیم صهیونیستی برای جبران آن، در روزهای اخیر نمودی بارز و آشكار داشته است.
** واشنگتن و دلجویی از بازنده اصلی مذاكرات ژنو
......................
پس از اعلان خبر حصول توافق هسته ای در ژنو، «باراك اوباما» رییس جمهوری آمریكا، در برابر دوربین رسانه ها حاضر شد و با استقبال از نتایج مذاكرات، ابراز امیدواری كرد توافق اولیه بتواند راهگشای حل و فصل نهایی اختلافات هسته ای باشد. اوباما چند ساعت پس از ایراد این سخنان طی تماس تلفنی با نخست وزیر رژیم صهیونیستی در رابطه با توافق هسته ای با ایران گفتگو كرد.
رییس جمهوری آمریكا در این گفتگو تاكید كرد واشنگتن و تل آویو در زمینه جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای یك هدف مشترك را دنبال می كنند. اوباما همچنین با این بیان كه بدبینی و نگرانی اسراییل در مورد مقاصد ایران را درك می كند، تلاش كرد به نوعی از شریك صهیونیست خود دلجویی كند و مسیر متقاعد سازی لابی ها و چهره های سیاسی وابسته به رژیم اشغالگر قدس را هموار سازد.
با این حال بسیاری از ناظران معتقدند رویكردهای رهبران واشنگتن در قبال برنامه صلح آمیز هسته ای جمهوری اسلامی ایران، با وجود تاكید مكرر آمریكایی ها بر توجه جدی به دغدغه ها و نگرانی های رژیم صهیونیستی، در ماه های اخیر به شكل ملموسی بیشتر به سمت الزامات و ملاحظات سیاسی گریزناپذیر مقامات كاخ سفید معطوف بوده است.
از این نقطه نظر، لزوم دستیابی رییس جمهور دموكرات آمریكا به نتیجه ای مشخص در پرونده هسته ای ایران سبب شد تا با وجود مخالفت شدید صهیونیست ها با مذاكرات ژنو، دیپلماسی واشنگتن با دستوركار دستیابی به توافق با ایران فعال شود.
گزارش اخیر «آسوشیتدپرس» و ادعای این بنگاه خبری آمریكایی در رابطه با مذاكرات محرمانه یا به عبارتی دیپلماسی پنهان بین تهران و واشنگتن كه زمینه ساز توافق های اخیر هسته ای بوده، از دیدگاه برخی تحلیلگران می تواند اولویت های سیاسی مقامات كاخ سفید را به تصویر بكشد.
آسوشیتدپرس اندكی پس از اعلان خبر نتایج مذاكرات ژنو، در گزارشی مدعی شد بر اساس اطلاعاتی كه از سوی مقامات دولتی آمریكا در اختیار این رسانه قرار گرفته، پنج دور مذاكره محرمانه بین مقامات ایرانی و آمریكایی از ماه مارس سال میلادی جاری تاكنون (اسفندماه سال گذشته) صورت گرفته است.
بر اساس این گزارش، رد و بدل شدن نظرات هیات های دیپلماتیك دو طرف در كشور میانجی عمان از جمله دلایل حصول توافق در مذاكرات اخیر ژنو بوده است. از جمله مسائلی كه در گزارش آسوشیتدپرس بدان اشاره شده بی اطلاعی شركای واشنگتن از مذاكرات محرمانه بوده كه در هفته های اخیر زمینه ساز برخی اختلافات بین آمریكایی ها از یك سو و صهیونیست ها و فرانسوی ها از سوی دیگر شده است.
حتی اگر گزارش اخیر آسوشیتدپرس ادعایی صرف انگاشته شود، رخدادهای روزهای اخیر و تلاش آمریكایی ها برای دستیابی به توافق با ایران نشان می دهد كه دلجویی های مقامات كاخ سفید از صهیونیست ها علاوه بر جلب نظر رهبران تل آویو تا حد زیادی با هدف مصارف داخلی و جلوگیری از واكنش منفی چهره های وابسته به لابی های صهیونیستی و نخبگان سیاسی تندرو صورت گرفته است.
** جمع بندی
.........
با نگاهی كلی به تحولات روزهای گذشته، می توان رژیم صهیونیستی را بازنده اصلی توافق ایران و قدرت های هسته ای در ژنو به شمار آورد.
در شرایطی كه مقامات این رژیم پس از آغاز دور جدید گفتگوهای دیپلماتیك تهران و قدرت های هسته ای، از بیشینه ظرفیت های سیاسی و تبلیغاتی خود برای سوق دادن رهبران كشورهای عضو 1+5 به سمت اتخاذ رویكردهای سختگیرانه و غیر منعطف در قبال ایران و به شكست كشاندن مذاكرات هسته ای بهره جستند، این تلاش ها در نهایت راه به جایی نبرد و نمایندگان هفت كشور حاضر در گفتگوهای ژنو توانستند برای امضای توافق اولیه به اشتراك نظر دست یابند.
به عبارتی گفتگوهای متعدد مقامات رژیم صهیونیستی با رهبران مقامات كاخ سفید و تمهیدات دیپلماتیكی نظیر مذاكرات رو در روی نتانیاهو با رهبران پاریس و كرملین كه در حد فاصل گفتگوهای ژنو-5 و ژنو-6 صورت گرفت، بی نتیجه ماند تا در ازای پیروزی سیاست خارجی ایران در عرصه گفتگوهای هسته ای، شكستی نمایان بر صهیونیست ها تحمیل شود.
آنچه مشخص است اینكه طی روزهای آینده می توان شاهد تلاش مضاعفی از سوی صهیونیست ها برای جبران ناكامی اخیر بود. رهبران رژیم اشغالگر قدس كه طی سال های اخیر بواسطه افزایش شكاف و اختلافات تهران و غرب بر سر برنامه صلح آمیز هسته ای كشورمان توانسته بودند اهداف گوناگونی را در زمینه های سیاسی، امنیتی و اقتصادی به پیش برند، آشكارا اعلام كرده اند كه به سیاست های خود پایبند بوده و در مسیر تقابل با ایران پا پس نخواهند كشید.
با توجه به این واقعیت، حفظ هوشیاری و كنشگری مناسب بین المللی در برابر دسیسه چینی ها و مواضع خصمانه رژیم صهیونیستی و مقابله با سیاست هایی چون ایران هراسی و تهدید انگاری فعالیت های صلح آمیز هسته ای ضرورتی روزافزون می یابد.
از محمد كاظمی
تحقیق**9279**1358
تاریخ انتشار: ۵ آذر ۱۳۹۲ - ۰۹:۱۷
تهران- ایرنا- گروه تحقیق و تفسیر خبر- نتیجه دادن مذاكرات ژنو سبب شد تا رژیم اشغالگر قدس بازنده اصلی دستیابی جمهوری اسلامی ایران و گروه 1+5 به توافق هسته ای لقب بگیرد.