تهران- ایرنا- یك استاد فلسفه و عرفان می گوید : عرفان صحیح اسلامی كلمه ای بر دین نمی افزاید و كلمه ای هم از آن نمی كاهد بلكه كلمه ای از دین را تغییر نمی دهد.

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، محمد سنایی اشكوری روز سه شنبه در نشست تخصصی بررسی مدعیان عرفان اسلامی كه در دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد، گفت: عرفان های كاذب یا چیزی را از دین كم می كنند مثلا می گویند تقلید برای عوام است، یا بر دین می افزایند مثلا آداب جدیدی را اعلام می كنند و یا محتوای دین را تغییر می دهند.

وی كه از شاگردان آیت الله حسن زاده آملی و جوادی آملی است افزود:‌ عرفای حقیقی سعی می كنند به باطن دین راه یابند و در حد ظاهر دین متوفق نشوند.

به گفته وی یك انحراف عمده در تصوف این است كه آنان معتقدند دین یا ظاهر دارد و یا باطن اما ما معتقدیم دین هم ظاهر دارد و هم باطن.

سنایی ادامه داد:‌ظاهر دین الزامی و همگانی است اما باطن آن الزامی نیست و تابع معرفت و عشق است.

این فیلسوف و محقق با ارائه تعاریفی از عرفان گفت: عرفان به معنای معرفت شهودی خداست كه از راه طهارت و تهذیب نفس حاصل می شود ، معرفت شهودی نه ذهنی و نه عقلی و نه نقلی است.

وی با بیان اینكه در همه دین ها عشق و علاقه به عرفان وجود دارد، افزود: در عرفان مسیحی، یهودی و عرفان های شرقی مانند هندو و بودایی و حتی در دنیای سكولار نوعی گرایش به عرفان وجود دارد.

این استاد فلسفه عرفان را یك عطش واقعی و نه تجملی دانست و گفت:‌انسان آینده بیش از انسان گذشته به دنبال عرفان است و حتی برخی معتقدند انسان آینده یا عارف است و یا وجود خارجی ندارد.

وی با بیان ارتباط دین با عرفان گفت:اگر عرفان چیزی غیر از دین باشد و اینگونه احساس شود كه نیاز به عرفان داریم این مساله نشانگر آن است كه دین برای هدایت و رستگاری انسان كامل نیست.

سنایی افزود : در كنار حقیقت عرفان یك مساله یا موضوعی كه پیش می آید مخالفت با عرفان یا انحراف در عرفان است.

استاد حوزه و دانشگاه قرآن و دین را منبع و سرچشمه عرفان دانست و گفت: علت مخالفت برخی با عرفان این است كه حقیقت عرفان برای آنها مشخص نشده و علت دیگر آن دیدن برخی انحراف ها در عرفان است.

سنائی افزود:‌در طول تاریخ مخالفت با عرفان وجود داشته و می توان از وهابی ها به عنوان مهمترین مخالفان عرفان یاد كرد.

وی اضافه كرد:‌ در حوزه فرهنگ اسلامی مدل هایی برای عرفان معرفی شده است كه می توان آن را بر اساس حدیث جبرئیل، مدل شریعت، طریقت و حقیقت و مدل های دیگر تقسیم بندی كرد.

عضو هیات علمی موسسه پژوهشی امام خمینی (ره) درباره حدیث جبرئیل گفت:‌بر اساس این مدل، سه مرتبه در دین داری وجود دارد ، یكی اسلام ، دیگری ایمان و سومی احسان . اسلام قبول ظاهری دین، ایمان پذیرش حقیقت دین و پایبندی آن و احسان پرستش خدا به گونه ای كه او را می بینیم است. برخی این احسان را به عنوان عرفان می شناسند.

استاد فلسفه و عرفان درباره مدل دوم گفت: شریعت یعنی پایبندی به ظاهر دین و طریقت یعنی راه پیدا كردن به باطن دین.

محمد اسدی گرمارودی استاد دانشگاه و رئیس مركز معارف اسلامی دانشگاه صنعتی شریف دیگر سخنران این نشست عرفان را تخلق به اخلاق الهی دانست و گفت: در دستورات دینی داریم كه تخلقو به اخلاق الله و دین داری بر این اساس به نوع عارفانه و غیر عارفانه تقسیم می شود.

وی ادامه داد: دینداری غیر عارفانه بر اساس روایتی از حضرت علی (ع) یا به طمع بهشت صورت می گیرد یا ترس از جهنم.

اسدی گرمارودی گفت: در دین داری عارفانه مهم قرب الهی است و فقط اعمالی عبادت محسوب می شود كه قصد قربت الهی داشته باشند و حتی اگر در نماز این قصد وجود نداشته باشد نه تنها عبادت نیست بلكه شامل ویل للمصلین می شود.

وی افزود: دین داری عارفانه بر اساس معرفتی است كه برای انسان حاصل شده و انسانی كه اهل معرفت است تا زمانی كه امكان رسیدن به مدارج بالاتر را دارد، میلی به پایین ندارد. امیر مومنان فرمود من نه از ترس جهنم خدا را عبادت می كنم و نه به طمع بهشت بلكه اوج لقا و وصل، آخرین آروزی انسان دیندار عارف است.

نشست «بررسی مدعیان عرفان اسلامی» را معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی صنعتی شریف با همكاری دفتر نهاد مقام معظم رهبری در این دانشگاه و همچنین معاونت فرهنگی – اجتماعی و مركز معارف اسلامی مجموعه یادشده برگزار كرد.

سومین نشست از این مجموعه نشست ها 19 آذر با موضوع «عرفان های نوظهور» در همین دانشگاه برگزار خواهد شد.

نخستین نشست از این مجموعه ، هفته گذشته با سخنرانی « غلامرضا اعوانی» چهره ماندگار فلسفه در دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد.

فراهنگ (3) ** 1003 ** 2024 1568