دخترانی كه زود مادر می شوند

در سال 91 ،‌ چهار تولد برای مادر 10 ساله ،‌17 تولد برای مادر 11 ساله ،‌ 50 تولد برای مادر 12 ساله ، ‌275 تولد برای مادر 13 ساله و 1289 تولد برای مادر 14 ساله ثبت شده است.

این آمار جدای از آمار حاملگی‌های سنین 15 تا 19 سال كه به آنها در اصطلاح حاملگی نوجوانی گفته می شود ، است.

براساس آمار سازمان ثبت احوال كشور ،‌ در سال 91 ، چهار هزار و 377 تولد برای مادران 15 ساله ،‌ ده هزار و 637 تولد برای مادران 16 ساله ،‌19 هزار و 881 تولد برای مادران 17 ساله ،‌31 هزار و 494 تولد برای مادران 18 ساله و 43 هزار و 925 تولد برای مادران 19 ساله ثبت شده است.

براساس آمار سال 91 ، تولدهای مربوط به مادران زیر 19 سال ،‌1/8 درصد كل تولدها را تشكیل می‌دهند.

همگان به این نكته اذعان دارند كه ازدواج امری پسندیده و سنت حضرت رسول (ص) است اما بارداری در سنی كه هنوز كودك یا نوجوان در حال رشد است امریست كه تمامی كارشناسان و پزشكان بر نامطلوب بودن آن مهر تایید می زنند.

نوجوانان در حال رشد و تكامل هستند و نیاز آنها به انرژی و تغذیه مناسب نسبت به افراد مسن‌تر بیشتر است، بنابراین حاملگی آنها را با كمبودهایی مواجه می كند كه نه تنها مادر بلكه به جنین نیز می تواند آسیب برساند .

به لحاظ فكری و ذهنی نیز نوجوان هنوز آماده اجرا كردن نقش همسری نیست چنانچه با تولد فرزند نقش مادری نیز به آن افزوده شود در این شرایط فرد بطور كامل به هیچیك از نقش های خانوادگی و اجتماعی خود جامه عمل نخواهد پوشاند.

پزشكان به این امر اذعان دارند كه احتمال كم وزنی نوزاد برای این دسته از مادران بسیار بالاست و این كم‌وزنی ، نوزاد را در معرض عوارض مختلفی از جمله: عفونت، سوء‌تغذیه، معلولیت‌های طولانی مانند اختلال بینایی و شنوایی، مشكلات یادگیری و عقب‌ماندگی‌های ذهنی قرار می دهد.

دكتر »شهلا كاظمی پور» عضو هیات علمی پژ‍وهشكده جمعیتی آسیا و اقیانوسیه در این خصوص می گوید : روانشناسان در خصوص اینكه دقیقا چه سنی نوجوانی محسوب می شود اتفاق نظر ندارند چرا كه بحثهای فرهنگی واجتماعی می تواند درتعریف این محدوده سنی كه بطور كلی سن بین 10 تا 19 سالگی در نظر گرفته می شود ، تاثیر داشته باشد.

وی ادامه می دهد : براساس آمار دو سوم دختران زیر 19 كه باردار می شوند هیچ برنامه ای برای مادر شدن نداشته و بطور ناخواسته باردار می شوند .

بیشتر این بارداری ها در كشورهای توسعه نیافته و در حال توسعه در قالب ازدواج و در كشورهای توسعه یافته در قالب روابط جنسی خارج از قالب ازدواج صورت می گیرد.

وی می افزاید : در بحث آمار ازدواج های زودهنگام در برخی از مناطق به دلیل آنكه سن دختر پایین است و هنوز به سن قانونی ازدواج نرسیده ، ازدواجی ثبت نمی شود و تنها در صورت بروز بارداری است كه برای ثبت ازدواج اقدام می كنند و همین باعث می شود آمارها در خصوص سن دختر در زمان ازدواج خیلی هم دقیق نباشد.

دكتر «كاظمی پور» یكی از شاخصهایی كه در ازدواج زودهنگام دختران تاثیر می گذارد را عامل فقر فرهنگی و مادی می داند و می گوید : این دسته از خانواده ها فكر می كنند كه ازدواج بهترین راه حل برای محافظت از دختران بوده و علاوه بر آن ازدواج دختر با یك مرد مسن تر می تواند امنیت مالی و اقتصادی بیشتری برای دختر بهمراه داشته باشد و در عین حال از بار هزینه های خانواده نیز كاسته می شود.

وی می گوید : موضوع بچه داری و مادری برای یك دختر نوجوان او را در معرض آسیبهای روانی قرار داده و درصد افسردگی را افزایش می دهد ، كشمكش ، فرار از خانه ، روابط نامشروع و در نهایت طلاق از جمله عوارضی است كه می تواند دامن این نوجوانان را بگیرد.

این عضو پژ‍وهشكده جمعیتی آسیا و اقیانوسیه بالاترین میزان طلاق به نسبت ازدواجهای همان گروه سنی را بین گروههای سنی 15 تا 19 سال و بعد 10 تا 14 سال می داند.

وی همچنین بیشترین ولادت ثبت شده در سال 91 را برای مادران 10 تا 19 ساله به ترتیب مربوط به استانهای سیستان و بلوچستان با 7/13 درصد ، اردبیل با 1/13 درصد و خراسان شمالی با 2/11 درصد از سهم كل تولد های استان وكمترین ولادت ثبت شده برای مادران 10 تا 19 ساله به ترتیب مربوط به استانهای اصفهان با 9/3 درصد ، تهران با 3/4 درصد و فارس با 6/5 درصد از سهم كل تولد های استان دانست.

دكتر «كاظمی پور» محدود شدن حمایت های اجتماعی از دختر نوجوان را از ویژگی های ازدواجهای زودرس دانست و گفت : زمانی كه یك نوجوان ازدواج می كند به همان نسبت كه از محیط اجتماع و مدرسه جدا می شود حمایت های اجتماعی از او كم می شود و انزوای اجتماعی و افسردگی نتیجه نهایی آن است.

دكتر«فریده خلج آبادی فراهانی» عضو موسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت در این خصوص می گوید : در كشورهای توسعه یافته حاملگی نوجوانان یك چالش اجتماعی است و این درحالی است كه در كشورهای در حال توسعه بعضا این موضوع نه تنها چالش نیست بلكه توسط خانواده ها تشویق هم می شود.

وی می افزاید : خوشبختانه موضوع حاملگی كودكان و نوجوانان زیر 19 سال در كشور ما از سال 2005 تاكنون در حال كاهش بوده اما هنوز متوسط 30 تولد در مقابل هر هزار دختر 10 تا 19 سال است كه نشان می دهد این موضوع در كشور ما قابل بررسی و توجه است.

وی می گوید : علی رغم اینكه نرخ تولد برای مادر زیر 15 سال در ایران كم است و در طول سالها شاهد كاهش این نرخ هستیم اما به این نكته باید توجه كرد كه كاهش درصد این تولدها به خاطر افزایش جمعیت جوان در ایران است و در واقع تعداد مطلق این تولد ها تقریبا ثابت و حتی بعضا افزایش را هم نشان می دهد و این جای تامل دارد.

دكتر «فراهانی» ادامه می دهد : تعداد كارشناسان بهداشت و ماما در استانهایی مانند سیستان و بلوچستان كه از نرخ تولد بیشتری در این رنج سنی برخوردارند كمتر از استانهایی با نرخ تولد كمتر می باشد و این نشان دهنده رابطه مستقیم تعداد كارشناسان بهداشت و مامایی با نرخ تولد ها است.

وی می گوید : بارداری نوجوانان با اهداف هزاره سازمان ملل متحد بالاخص آرمان 4 با موضوع كم كردن مرگ كودكان و آرمان 5 با موضوع بهبود سلامت مادران در تناقض است و احتمال مرگ مادران زیر 19 سال و سقط جنین در آنها دو برابر مادران 20 تا سال34 است .

وی می افزاید : بر اساس مطالعه ای كه در سال 2009 در تهران انجام شده مشخص شده 11 هزار سقط در تهران صورت می گیرد كه رنج ثبت آن از 20 سالگی تا 34 سالگی بوده است و هیچ مشخصه ای برای دختران زیر 19 سال یا دختران ازدواج نكرده وجود ندارد كه بتوان آن را به عنوان یك موضوع اجتماعی در نظر گرفت.

وی این مشكل را به آمار مرگ و میر مادران تعمیم داده و می گوید : متاسفانه در خصوص نوجوانان كار كم شده و آمار برای جمع بندی و ارائه بسیار كم است و این توجه مسوولین را برای كار بیشتر در این حوزه می طلبد.

وی تاكید می كند : چیزی كه كاملا مشخص شده این است كه شاخص توسعه انسانی رابطه مستقیمی با میزان مرگ و میر مادران دارد و استانهایی كه از شاخص توسعه انسانی پایین تری برخوردار هستند از میزان مرگ و میر بیشتری برخوردار می باشند.

وی ادامه می دهد : تعداد كمی از بارداری ها در سنین نوجوانی منجر به مرگ می شود و آن چیزی كه همه كارشناسان را نگران می كند موضوع عوارض بعد از بارداری است كه عمومیت بیشتری داشته و از هیچ آماری برخوردار نیست .

وی به مطالعات خود در حوزه جمعیت شناسی اشاره می كند می گوید : براساس مطالعات دانشگاهی حدود یك سوم زنان نوجوان از این عوارض كه بعضا در تمام طول عمر همراه آنها است رنج می برند.

گزارش : جغتایی

*** 1746