به گزارش گروه اخبار علمی ایرنا از منابع خبری، كشورهای پیشرفته و صنعتی كه خود بزرگترین تولید كنندگان زباله های الكترونیكی در جهان هستند با تصویب قوانینی سعی دارند شركت های تولید كننده لوازم الكترونیكی را بر آن دارند كه زباله های تولیدی خود را بازیافت و از آنها مجددا استفاده كنند.
*** زباله های الكترونیكی چیست؟
زباله الكترونیكی اصطلاحی است كه تقریبا تمام تجهیزات الكتریكی و الكترونیكی ( EEE ) را كه می تواند وارد جریان زباله شوند، در بر می گیرد.
به عبارت دیگر، زباله های الكترونیكی یك اصطلاح كلی است كه وسایلی از جمله تلویزیون، رایانه، تلفن های همراه ، یخچال، ماشین لباسشویی، خشك كن، سیستم های استریو، اسباب بازی ها و سرگرمی های خانگی را كه مدارات و قطعات الكترونیكی دارند و یا با باتری كار می كنند و به دلایلی غیرقابل استفاده می شوند، در بر می گیرد.
***بزرگترین تولید كنندگان زباله های الكترونیكی كدام كشورها هستند؟
به گزارش سازمان ملل متحد كشور چین در سال 2013 بزرگترین تولید كننده زباله الكترونیكی در جهان بوده است.
همچنین كشورهای آمریكا، اتحادیه اروپا، ژاپن، كره جنوبی و استرالیا بزرگترین تولید كنندگان زباله های الكترونیكی در جهان به حساب می آیند.
در حال حاضر كشورهای در حال توسعه جهان، مسوولیت رسیدگی به زباله های الكترونیكی تولید شده در كشورهای توسعه یافته را بر عهده دارند. برای مثال، نزدیك به 70 درصد از زباله های الكترونیكی در كشور هند از كشورهای دیگر وارد شده است. كشورهایی مانند چین ، هند، تایلند، برزیل، مكزیك، نیجریه، سنگاپور و پاكستان از وارد كنندگان عمده این زباله ها هستند.
با توجه به داده های این سازمان، حدود 70 درصد از زباله های الكترونیكی تولید شده در سراسر جهان برای نابودی به كشور چین آورده می شوند.
*** تفاوت زباله های الكترونیكی با زباله های شهری
تفاوت اصلی زباله های الكترونیكی با سایر زباله های شهری در این است كه زباله های الكترونیكی دارای مواد مختلف خطرناك هستند. در واقع 60 عنصر از عناصر جدول تناوبی را می توان در این زباله ها یافت.
برای مثال، تنها یك صفحه نمایش رایانه شخصی ( PC ) شامل یك لوله معمولی اشعه كاتدی ( CRT ) است كه مواد سمی بسیاری از جمله كادمیوم دارد.
كادمیوم برای محیط زیست و انسان بسیار سمی و خطرناك است و می تواند بر عملكرد كلیه ها و استخوان ها تاثیر منفی بگذارد.
همچنین استفاده از اسیدهای قوی برای بازیافت فلزات گرانبها مانند طلا، (PCBs) موجود در خازن ها و تقویت كننده های الكترونیكی، پلی ونیل كلراید (PVC ) حاصل از پوشش های پلاستیكی و كابل ها، عناصر سمی نظیر مس، سرب، (BFR)، پالادیم و جیوه در بردها و مدارهای الكتریكی و اكسید سرب و كادمیوم در باتری های رایانه سبب می شود این عناصر خطرناك وارد چرخه زیستی شوند و آسیب فراوانی به محیط زیست و انسان وارد كنند.
*** چه مقدار زباله الكترونیكی در جهان تولید می شود؟
به گزارش برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد (UNEP ) سالانه در سراسر جهان حدود 40 میلیون تن زباله های الكترونیكی تولید می شود كه حدود 13 درصد از این میزان در كشورهای در حال توسعه بازیافت می شود.
حدود 9 میلیون تن از این زباله ها توسط كشورهای اروپایی تولید می شود.
بر اساس این گزارش بازارهای بازیافت رسمی زباله های الكترونیكی در كشورهای چین، هند، پاكستان، ویتنام و فیلیپین است كه حدود 50 تا 80 درصد از زباله های تولید شده در دنیا با روش های گوناگون از جمله خرد شدن و یا سوزاندن در این كشورها از بین می روند.
برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد تخمین می زند كه تاسال 2020 میلادی، زباله های الكترونیكی حاصل از تلویزیون های خانگی دو برابر خواهد شد. همچنین زباله های الكترونیكی رایانه ای به 5 برابر افزایش می یابد و میزان زباله های حاصل از گوشی های تلفن همراه به 18 برابر خواهد رسید .
*** بازیافت یا انهدام
متخصصان كاهش تولید زباله های الكترونیكی از طریق هوشمند سازی ،و نگه داری درست وسایل الكترونیكی، بازیافت محصولات الكترونیكی كه دیگر قابل استفاده نیستند و استفاده مجدد از آنها را از جمله روش هایی می دانند كه می توان برای كاهش تولید زباله های الكترونیكی از آنها استفاده كرد.
هرچند بازیافت زباله های الكترونیكی روش قابل توجهی است ولی بازیافت غیررسمی و غیراصولی این زباله ها خطرات جبران ناپذیری را به سلامتی انسان و محیط زیست وارد می كند.
به عنوان مثال، قرار گرفتن در معرض فلزات سمی مانند سرب، سوزاندن مواد سمی در هوای آزاد برای بازیابی قطعات با ارزش مانند طلا و احتراق زباله های الكترونیكی ریز ذره، می تواند بیماری های ریوی و قلبی-عروقی ایجاد كند.
بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، دفع گسترده زباله های الكترونیكی در یك دهه گذشته در شهر گییو (Guiyu) در جنوب شرقی چین، سبب شده این شهر به عنوان بزرگترین سایت بازیافت زباله الكترونیكی در جهان شناخته شود. ساكنان این شهر از بیماری های گوارشی، عصبی و تنفسی رنج می برند و به مشكلات استخوانی دچار شده اند . همچنین 80 درصد از كودكان این شهر به بیماری های تنفسی شدید مبتلا هستند.
همچنین در این گزارش آمده است بخش عمده ای آلودگی سمی این منطقه از سوختن بردهای مدار (circuit boards)، سیم های پلاستیكی و مسی و یا شستن آنها را با اسید هیدروكلریك برای بازیابی فلزات با ارزش آن مانند مس و فولاد ناشی شده است.
این كار سبب می شود كارگران و محیط زیست منطقه با فلزات سنگین و سمی نظیر سرب، بریلیوم و كادمیوم آلوده شوند. همچنین این عملیات سبب می شود خاكستر هیدروكربن به هوا، آب و خاك وارد شود.
علمی(5)**م.پ**1581
تاریخ انتشار: ۲۲ دی ۱۳۹۲ - ۱۳:۵۲
تهران- ایرنا- عمر كوتاه لوازم الكترونیكی و تنوع طلبی مردم در استفاده از تجهیزات الكترونیكی سبب شده است كه امروزه تولید روزافزون زباله های الكترونیكی به مشكل بزرگ دنیا تبدیل شود چنانچه سالانه 40 میلیون تن زباله الكترونیكی در جهان تولید می شود.