خوزستان از دیرباز مهد تمدن و فرهنگ بوده و قابلیت های سرشاری در این زمینه داشته كه تاریخ گواه صادقی بر این مدعاست.
خوزستان سرزمینی متفاوت با ویژ گی ها و تنوعات خاص است ، همراه با مردمان سرشار از صفا ، صمیمیت و خونگرمی جنوبی ها.
همین اصالت و تمدن كهن سبب شده آثار ارزشمندی بخصوص در شمال آن در طول تاریخ بوجود آید،آثاری نظیر معبد چغازنبیل شوش و سازه های آبی شوشتر كه به ثبت جهانی رسیده همراه با بافت تاریخی ، پل باستانی و سازه های آبی دزفول كه در دست پیگیری برای ثبت جهانی است.
بسیاری آثار تاریخی دیگر ، زیارتگاه ها، و اماكن طبیعی گردشگری ، مثلث طلایی گردشگری را در شمال خوزستان شكل داده اند.
در كتاب 'ایران در پیش از تاریخ ' در خصوص منطقه چغابنوت دزفول به كاوش های باستان شناسان موسسه شرق شناسی دانشگاه شیكاگو اشاره شده و قدمت تپه ها چغابنوت دزفول كه با شماره 3232 در فهرست آثار ارزشمند ملی به ثبت رسیده را میانه هزاره هشتم پیش از میلاد (نزدیك به 10 هزار سال ) معرفی نموده كه نشان دهنده آغاز تمدن در این منطقه قبل از اختراع سفال بوده است.
بعد از تپه های چغابنوت زندگی در شهرستان دزفول در دوره عتیق در شرق منطقه ای به نام دشت شوشان در تپه های چغامیش ادامه می یابد.
****تپه های چغامیش
تپه های باستانی چغامیش كه قدمت آن به هزاره ششم پیش از میلاد می رسد به گفته باستان شناسان ، گنجینه اطلاعات كاملی از دوران های باستانی مختلف تا شكوفایی كامل تمدن شوش است نیز در جنوب شهرستان دزفول قرار دارد.
در این تپه ها آثار یك شهر باستانی ساخته شده از خشت های پخته متعلق به عصر پیدایش خط دیده می شود و می توان گفت این منطقه نخستین مركز خط و كتاب در ایران می باشد.
از دیگر ویژگی های چغامیش دزفول كشف مهری گلی است كه كهن ترین سند دریانوردی ایرانیان می باشد همچنین قدیمی ترین لوح همنوازی موسیقی جهان در این محوطه باستانی كشف شده كه قدمت هر یك به بیش از پنج هزار سال می رسد.
***پایتخت تمدن عیلام
در نوشته های باستانی پس از توفان نوح از شهری به نام ' اوان ' نام برده شده است . این شهر پایتخت تمدن ' عیلام ' و سر آمد شهرهای مشرق زمین بوده است.
كاوشگران غربی در نیم قرن اخیر از جمله ' والتر هینتس ' آلمانی در كتاب خود تحت عنوان ' دنیای گمشده عیلام ' محل شهر اوان را در جای امروز دزفول می داند كه در این صورت دزفول فعلی ( اوان پنج هزار سال پیش ) را باید نخستین پایتخت امپراطوری گسترده عیلام دانست.
****دانشگاه جندی شاپور
دانشگاه بزرگ جندی شاپور كه در شهری با همین نام در دوازده كیلومتری شهر دزفول واقع شده را می توان به عنوان اولین و بزرگترین مركز آموزش پزشكی ، فلسفه و نجوم در روزگار ساسانیان نام برد.
در این دانشگاه تا قرن چهارم هجری دانشمندانی از سراسر دنیا به تحقیق و تدریس می پرداختند، لذا از جندی شاپور به عنوان اولین دانشگاه جهان یاد می شود.
پل تاریخی دزفول كه به عنوان قدیمی ترین پل استوار جهان كه هنوز حیات خود را حفظ كرده در جهان شناخته می شود در زمان شاپور اول ساسانی (263 میلادی ) ساخته شده است.
بافت قدیم دزفول بافتی تاریخی و آجری است و در كنار رودخانه دز شكل گرفته و شامل 28 محله قدیمی در هم تنیده است.
معماری خاص و تزئینات آجری بی نظیری در بافت قدیم دزفول ، این شهر را به شهر آجر معروف كرده است.
بافتی كه با معماری خاص خود هویت و روح معماران دزفول را در خود جای داده است و در آن نزدیك به یكصد اثر در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
مسجد جامع دزفول یكی از قدیمی ترین مساجد اسلامی در كشور است و قدمت آن به قرون اولیه اسلامی می رسد و جزو اولین بناهای معمارانه در ابتدای شكل گیری شهر دزفول و در مركز این شهر می باشد.
آستان متبرك سبزقبا(ع): حرم مطهر محمدبن موسی الكاظم (ع) برادر امام رضا (ع) كه به سبزقبا مشهور است در مركز شهر دزفول واقع شده و زینت بخش این شهر است.
دزفول شهر سازه های آبی طراحی سازه های چند منظوره آبی از دوره ساسانی در دزفول نظیر پل های تاریخی ، قنوات و قمش ها ، آسیاب های آبی ، سیفون كه در زمین های كشاورزی ، صنعتی ( نیل سازی و دباغی ) ، آب شرب شهری و شیلات ، این شهر را به عنوان شهر سازه های آبی معروف كرده است.
***جغرافیای دزفول
شهرستان دزفول در قسمت جلگه ای شمال خوزستان با مساحتی در حدود 4762 كیلومتر مربع واقع شده دارای زمستانی ملایم و مطبوع بوده و طبیعت سرسبز آن در اواخر زمستان تا اوایل بهار بسیار دلپذیر است.
این شهرستان با طبیعت زیبای جلگه ای كوهپایه ای و كوهستانی خود در همه ایام سال جاذبه های خاص خود را دارد.
از بارش زمستانی برف در كوه های شمال دزفول تا تابستان بالای 50 درجه كه شنا در رودخانه دز آن را به لحظاتی مفرح و خاطره انگیز تبدیل می كند ، این شهرستان را به یكی از مناطق بی بدیل طبیعی و گردشگری در كشور مبدل ساخته است.
بیشه زارها ، رودها ، پناهگاه های حیات وحش دز و كرخه ، كوه ها ، دریاچه ها و آبشارها از جمله مناظر طبیعی این شهرستان می باشد.
مناطق كوهستانی شهرستان دزفول علاوه بر مسیر مناسب آن برای ورزش كوهنوردی ، به جهت داشتن پدیده های جغرافیایی همچون تنگه ها ، غارها و آبشارهایی مانند آبشار شوی با 85 متر ارتفاع و 70 متر عرض كه از آن به عنوان بزرگترین آبشار خاورمیانه نام می برند بسیار دیدنی است.
دریاچه زیبای شهیون كه از زیباترین دریاچه های ایران و جهان است در شمال شهرستان دزفول قرار دارد.
پوشش گیاهی در قسمت كوهستانی این شهرستان شامل بلوط ایرانی ، بادام ، پسته و انجیر وحشی و عناب است ، اما در منطقه جلگه ای این شهرستان زمین پوشیده از علف و گیاهان متنوع و گل های رنگارنگ است.
شهر گل و مركبات دزفول شهر گل های رز و مریم است و از نظر تولید گل مریم در سطح كشور اول و در تولید گل رز رتبه دوم را دارد.
پرتقال ، نارنگی ، نارنج ، لیموشیرین و لیمو ترش ، لمون ، گریپ فروت از جمله مركبات دزفول است كه پرتقال دزفول به لحاظ كیفیت بالا در كشور معروف است.
شهر بوستان های ساحلی رود زلال دز میهمان مهربان شهر دزفول است كه از شمال این شهر تا جنوب امتداد داشته و از میان این شهر عبور می كند.
آسیاب های تاریخی دزفول قرن هاست كه استوار در میان رودخانه دز ایستاده اند.
بوستان رعنا ، ولی عصر (عج) ،تفریحگاه ساحلی دز و دولت و منطقه گردشگری علی كله در ساحل رودخانه دز زیبایی رود زلال دز را دو چندان نموده است.
***روستاهای نمونه گردشگری
در شمال شهرستان دزفول دو روستای نمونه گردشگری با ویژگی های منحصر بفرد وجود دارد.
روستای لیوس با معماری سنگی و سابقه تاریخی و روستای پامنار با وجود دریاچه زیبای شهیون ، قلعه شاداب به عنوان بزرگترین قلعه طبیعی و صنایع دستی اصیل از اماكن ویژه گردشگری شهرستان دزفول است.
آبشار شوی با ارتفاع 85 متر و عرض 70 متر در دل رشته كوه زاگرس و در دهستانی به همین نام ، بیشه عباس آباد در 10 كیلومتری جنوب غرب دزفول در كنار روستای عباس آباد در امتداد رودخانه دز ، روستای دیونی در شمال دزفول و در 60 كیلومتری شهر دزفول در دامنه كوه سگریون ، پارك جنگلی شقایق در جاده سردشت ، روستای نورآباد با طبیعت سر سبز و چشم نواز در دامنه كوه لنگر در بخش شهیون ، روستای تاریخی و سنگی لیوس در 73 كیلومتری شمال دزفول در بخش شهیون و در دامنه كوه لنگر ، دریاچه دز در روستای نمونه گردشگری پامنار و در 25 كیلومتری شهر دزفول ، قلعه شاداب در مجاورت دریاچه شهیون ، منطقه كنارستان از جمله جاذبه های طبیعی دزفول در بخش شهیون ، دره توبیرون در 21 كیلومتری شمال دزفول ، پارك چنگلی لاله با 100 هكتار وسعت و پارك ملی دز شامل پناهگاه و منطقه حفاظت شده دز از دیگر جاذبه های طبیعی و گردشگری شهرستان دزفول در شمال استان خوزستان می باشد.
به گفته فرماندار ویژه دزفول ، علاوه بر واحدهای آموزشی و كمپ نوروزی در مناطق مختلف شهر دزفول از تمام ظرفیت های این شهرستان برای استقبال ، پذیرایی و اسكان مسافران نوروزی و كاروان های راهیان نور استفاده خواهد شد.
'عبدالرضا احسانی نیا' افزود: با اجرای طرح بسیج پاكسازی و زیباسازی شهر دزفول و نیز آماده سازی بوستانهای محله ای و ساحلی ، این شهر برای استقبال از مسافران نوروزی آماده شده است.
وی افزود: سفر كاروان های راهیان نور به شهرستان دزفول از چندی پیش آغاز شده ضمن اینكه سفر مسافران نوروزی از اواسط اسفند ماه به دزفول آغاز می شود و تا اواخر فروردین ماه ادامه دارد.ك/4
648/681
تاریخ انتشار: ۳ اسفند ۱۳۹۲ - ۱۳:۴۹
دزفول - ایرنا- شهرستان دزفول تمدنی كهن و پیش از تاریخ را در دل خود جای داده و ابتدای سكونت گروهی بشر در این شهرستان از تپه های چغابنوت آغاز می شود.