احمد چلبي:ايران از اراده ملت عراق حمايت مي‌كند

در اين متن آمده است : دكتر احمد چلبي در گفت‌وگوي اختصاصي با ديپلماسي ايراني اگر چه از عملكرد دولت نوري مالكي بسيار انتقاد مي‌كند اما در عين حال تاكيد مي‌كند همه به اراده ملت عراق احترام مي‌گذارند و اين صندوق‌هاي راي هستند كه تكليف پست‌هاي كليدي را در عراق روشن مي‌كنند.

ذانتخابات عراق كمتر از دو هفته ديگر (30 آوريل) در سراسر اين كشور برگزار مي شود. انتخاباتي مهم و تاثيرگذار كه مي تواند آينده سياسي اين كشور را رقم بزند.

اين روزها افكار عمومي و روزنامه ها و رسانه هاي عراقي سرشار از اخبار انتخاباتي است. انتخاباتي كه انتظار مي رود بسيار پرشور و پر رونق باشد.

از طريق اين انتخابات سرنوشت پست هاي كليدي كشور از جمله رياست جمهوري، نخست وزيري و رياست مجلس مشخص مي شوند.

پيش بيني مي شود براي همه اين سمت ها به ويژه رياست جمهوري و نخست وزيري رقابت هاي سختي در بگيرد. در اين ميان بحث نخست وزيري از همه مهم تر است. اجرايي ترين سمت در عراق كه به واسطه اكثريت جامعه شيعي اين كشور در طول 10 سال گذشته به طور معمول سهم شيعيان بوده است.

در اين ميان رقابت سخت ميان مالكي و رقباي او است. يكي از اين رقبا دكتر احمد چلبي، سياستمدار برجسته عراقي است كه از چهره هاي سرشناس عراق محسوب مي شود. فردي كه او را معمار عراق نوين مي دانند و رياضي داني برجسته كه بسياري از تحليلگران تحركات سياسي اش را ناشي از ذهن رياضي اش مي دانند.

چلبي در سال 1965 استاد دانشگاه ام آي تي ايالات متحده در رشته رياضيات محض بود. نخبه اي علمي كه به اعتقاد بسياري در سياست نيز به همان اندازه از خود نخبگي و كاريزما نشان داده است.

وي كه رياست جريان سياسي كنگره عراق را بر عهده دارد در انتخابات پيش روي مجلس عراق به همراه ائتلاف شهروند در حالي كه نفر دوم اين فهرست است، نامزد شده است. ديپلماسي ايراني در گفت وگويي اختصاصي انتخابات و اوضاع سياسي عراق را با او در ميان گذاشته است كه در زير مي خوانيد:

* عرصه سياسي عراق اين روزها بسيار پرتكاپو است. عراقي ها خود را براي انتخابات پيش رو آماده مي كنند و هيجان انتخاباتي بسيار بالا است. اين روزها عرصه سياسي عراق را چگونه ارزيابي مي كنيد؟

** بله اين روزها از روزهاي طلايي عراق است. اگر چه مشكلات بسيار زياد است و از وضعيت جاري در كشور به هيچ وجه خشنود نيستيم اما با اين حال از شور و هيجان انتخاباتي برخورداريم و مردم خود را براي شركت در انتخاباتي سرنوشت ساز آماده مي كنند. بعد از سال ها استبداد رژيم بعثي و ورود عراق به جنگ هاي بي نتيجه و عبث كه باعث شد ملت عراقي ملتي مستضعف و بي اراده شوند به گونه اي كه حتي نمي توانستد سفر كنند يا اقدام به درمان بيماري هاي خود كنند، الآن به وضعيت بسيار مطلوب تري از بسياري از لحاظ ها رسيده ايم. هر چه باشد وضعيت موجود با همه كاستي هايش بسيار بهتر از گذشته است. و اين وضعيت غنيمت است اگر چه در عين حال خطر همچنان در كمين ماست و كاستي هاي بسياري وجود دارد و امنيت و ثبات كشور بازيچه عده اي فرصت طلب و تروريست شده اما فرصتي است طلايي براي اين كه بتوانيم آينده خود و نسل هاي آينده مان را بسازيم. هر كس كه به عراق و مملكت و مردم و حكومت اعتقاد دارد و به دنبال رسيدن به آرمان هاي دموكراتيك و آينده اي بهتر براي خود و فرزندانش و بازسازي كشور و خروج عراق از سختي هاي بي شمار آن است بايد درك كند كه بايد در انتخابات شركت كند و در فرايند سياسي كشور مشاركت فعال داشته باشد تا به اين ترتيب در بسياري از زمينه ها بازسازي هاي اساسي صورت بگيرد تا كشور وارد مسير صحيح خود شود. بايد عراق بر اساس يك فرايند مطالعه شده پيشرفت كند و به وضعيتي بهتر ارتقا يابد. ما بايد بتوانيم بر اساس برنامه هاي بزرگ مطابق با واقعيت هاي موجود پيش برويم و كاري كنيم كه نه تنها خود بازسازي شويم بلكه حركت رو به جلوي ما بر آينده منطقه نيز تاثير ايجابي بگذارد.

* آقاي چلبي شما در گذشته از منتقدين دولت مالكي بوده ايد. اما اين روزها كمتر از ديگران از زبان شما صداي انتقاد شنيده مي شود؟ به صراحت بگوييد كه نظرتان درباره سياست هاي آقاي نوري مالكي چيست؟

** بنده از روزي كه آقاي مالكي راه اشتباه را در پيش گرفت به جمع منتقدين ايشان پيوستم و از سياست ها و فعاليت هاي ايشان به صراحت انتقاد كردم. همان طور كه زماني كه در راه صحيح پيش مي رفت نيز به همراه بسياري از او حمايت مي كردم. صحبت هاي من در همه جا موجود است و مي توانيد به آنها مراجعه كنيد. در حال حاضر سياست هاي آقاي مالكي متاسفانه كاملا شكست خورده از كار در آمده است. او متحمل شكستي بزرگ در اداره كشور شده است. متاسفانه هيچ راه حل يا جايي هم براي تصحيح اين سياست شكست خورده باقي نگذاشته است. شايد روشن ترين رويكرد را مرجعيت شيعه دارد كه به صراحت به شكست هاي او اشاره كرده است. متاسفانه سياست هاي آقاي مالكي بيشتر فرد محور است. ديدگاه آقاي مالكي نيز تنها در چارچوبي مشخص محدود است و اجازه نمي دهد كه به اوضاع كشور از دريچه هاي ديگر نيز نگاه شود.

* آيا گمان مي كنيد كه آقاي مالكي باز هم بتواند پيروز انتخابات شود؟

**حقيقت اين است كه انتظار ندارم مردم مقدرات و سرنوشت خود را به دست چنين كسي بسپارند كه در اداره كشوري مثل عراق ناتوان بوده و ناشايست است. مي دانم كه اين حرف من باب ميل بسياري از كساني كه از آقاي مالكي استفاده مي كنند، نيست اما اين حقيقتي است كه نمي توان آن را كتمان كرد.

*آيا احتمال مي دهيد، خودتان جانشين آقاي مالكي شويد؟

** هر چيزي ممكن است اما من نمي توانم از حالا حرفي بزنم. نخست وزير آينده را مردم تعيين مي كنند همان طور كه سرنوشت ديگر پست ها از جمله رياست جمهوري و رياست مجلس را نيز مردم تعيين مي كنند. من نمي توانم اظهار نظري غير از نظر مردم كنم و هر چه الآن بگويم غيرواقع بينانه و عجولانه است.

* به اعتقاد شما بايد چه مواردي در اولويت دولت آينده عراق بگيرد؟

** پاسخ بسيار ساده است. عراق كشوري است كه از فقر و بيكاري و كمبود مسكن به شدت رنج مي برد. اين مشكلات به زندگي و حيات مردم مرتبط است بنابر اين بايد در اولويت هر گونه فعاليتي در عراق باشد. هر دولتي وظيفه دارد اين امور را در راس كارهاي خود قرار دهد. براي اين كه مي تواند هم دلي و وابستگي مردمي به كشور و ميهنشان را تقويت كند و در عين حال باعث تقويت رابطه دولت – مردم شود. همچنين مي تواند سياست هاي اقتصادي عراق را كه در حال حاضر در وضعيت بسيار بدي به سر مي برند را مجددا تعريف و ترسيم كند و پيشرفتي جدي را براي عراق رقم بزند. به ويژه در مساله بازسازي و ايجاد صنعت كه مقدمه رسيدن به پيشرفت هر كشوري است. امروزه عراق فقط به درآمدهاي نفتي متكي است كه جاي تاسف دارد. ما در فراكسيون شهروند برنامه بزرگ و شاملي را در اين زمينه طراحي كرده ايم كه مي توانيد به آن مراجعه كنيد.

* شما در گذشته اشاره مي كرديد كه تقسيم بندي طايفه اي براي مناصب در عراق موفق نخواهد بود و بايد به دنبال مشاركت سياسي باشيم. چگونه چنين چيزي ممكن است در حالي كه تنش هاي طايفه اي در عراق در اوج قرار دارد به گونه اي كه شهروندان شيعه و سني و كرد عراقي كمتر تمايلي به رفتن به مناطق يكديگر دارند و اگر كسي هم تمايل داشته باشد جرات رفتن به خود نمي دهد؟ روزانه ده ها نفر در عراق اعم از شيعه و سني به دليل همين نگاه هاي طايفه اي جان خود را از دست مي دهند. در چنين شرايطي گمان نمي كنيد كه تقسيم بندي هاي طايفه اي لاجرم اتفاق مي افتد؟

** بله اين حرف صحيح است. متاسفانه كشور شاهد تقسيم بندي هاي طايفه اي است. اما وجود چنين تقسيم بندي هاي اشتباه است. كشور نبايد بر اساس تقسيم بندي هاي طايفه اي اداره شود. نتايج چنين رويكردي را نيز تا كنون ديده ايم. ما از حكومت اكثريت سياسي به دور از تقسيم بندي هاي طايفه اي حمايت مي كنيم، حكومتي كه مهين پرستي اساس آن باشد و بر اساس تخصص و نه رفافت و خويشاوندي و حزب گرايي تشكيل شود. ما طرفدار وجود اپوزسيون پارلماني قدرتمند براي زير نظر گرفتن فعاليت هاي حكومت هستيم. با اين رويكرد مي توانيم كارهاي بسياري در عراق انجام دهيم و كشور را به سمت پيشرفت سوق دهيم. در حال حاضر سياست هاي دولت در بسياري از زمينه ها شكست خورده است. فعاليت هاي پارلمان نيز چندان خوشايند نيست. مي توان گفت پارلمان هم كارنامه خوبي از خود به جاي نگذاشته است. بايد در پارلمان آينده كميته هاي ويژه اي توسط نمايندگان مجلس از سوي همه فراكسيون ها تشكيل شوند و همه مسائل اقتصادي و سياسي و عمراني و اجتماعي و فرهنگي كشور را به دقت زير نظر بگيرند. در عين حال بايد به مبارزه جدي با فساد مالي برخيزيم. متاسفانه در حال حاضر يا مبارزه اي با فساد صورت نمي گيرد يا اگر هم جايي قرار است با فساد مبارزه شود به كمك سلاح است. وقتي كه چارچوب عملي براي مبارزه با فساد نداشته باشيم به ساده ترين راه يعني توسل به اسلحه كشيده مي شويم. در حالي كه چنين رويه اي نه تنها صحيح نيست بلكه تا كنون هم جواب نداده است. ما بايد چارچوبي تعريف شده در همه زمينه ها از جمله در زمينه مبارزه با فساد داشته باشيم. فسادي كه در تمامي بدنه و سلول هاي دولت و كشور رخنه كرده و اوضاع كشور را به شدت تحت تاثير خود قرار داده است.

*شما به عنوان يك مرد اقتصادي كه فعاليت هاي گسترده اقتصادي داشته ايد، آينده اقتصاد عراق را چگونه ارزيابي مي كنيد؟

** آينده اي بسيار خوب به شرطي كه اداره كشور موفقيت آميز و مبتني بر خبرگي ها و انديشه هاي عملي نخبگان اقتصادي باشد. اگر چنين شود مي توانيم به فكر بازسازي عراق باشيم و به آينده اميدوار شويم.

* امريكايي ها در تشكيل حكومت جديد عراق نقش بسياري داشته اند. از لشكركشي به عراق گرفته تا حمايت از انتخاب مجدد نوري مالكي در سال 2009. سياست امريكايي ها به ويژه باراك اوباما را در حال حاضر در قبال عراق چگونه ارزيابي مي كنيد؟ آيا وضعيت عراق براي آنها قابل قبول است؟

**كاخ سفيد از عملكرد دولت عراق به ويژه بعد از شكستش در مبارزه با مخاطرات امنيتي كه تا كنون باعث كشته شدن هزاران عراقي شده و همچنين فساد مالي گسترده اي كه سراسر عراق را فرا گرفته و در عين حال نبود هيچ گونه حركت عمراني يا اقتصادي به رغم اين كه بيش از 800 ميليارد دلار ظرف 8 سال اخير عراق درآمد داشته است، بسيار خشمگين هستند. اين مبلغ كلان مي تواند عراق را به شكل واقعا خوبي بازسازي كند. امريكايي ها به هيچ وجه از وضعيت موجود خشنود و راضي نيستند.

*آيا ممكن است از مالكي مجددا در انتخابات حمايت كنند؟

**به رغم همه انتقادهايي كه به نوري مالكي و دولت او وارد است و بسياري از كاستي هايي كه وجود دارد امريكايي ها به نوعي همچنان نگاه مثبت به مالكي دارند. يكي از دلايل آن اين است كه مي گويند كسي كه به طور جدي رقيب او باشد به چشم نمي خورد. به هر حال در نهايت امريكايي ها نيز اذعان دارند كه همه چيز منوط به نتايج انتخابات است. بايد ديد نتيجه انتخابات چه خواهد شد. هر چه انتخابات تعيين كند همه ناچار هستند كه بپذيرند. نتيجه انتخابات تعيين مي كند كه بايد از چه كسي حمايت شود.

*آيا اين حرف در مورد ايران هم صادق است؟

** بله، قطعا. اگر چه گفته مي شود كه ايران هم از نوري مالكي حمايت مي كند كه البته دلايل آن روشن است اما آنها هم انتقادهايي دارند. ايران همواره با ملت عراق همراه بوده است. ايران بزرگ ترين كشور همسايه عراق محسوب مي شود كه در طول سال هاي گذشته كمك هاي بسياري به عراقي ها كرده است. ايران تنها كشور همسايه است كه براي ثبات عراق تلاش كرد. امنيت و ثبات عراق با امنيت و ثبات ايران كاملا ارتباط دارد. ايراني ها به اين موضوع كاملا واقف هستند و كاملا به آن اعتقاد دارند. ايراني ها نيز با اراده ملت عراق هستند. حتي اگر ايران هم از مالكي حمايت كند در نهايت به اراده ملت عراق احترام مي گذارد. اگر اراده ملت عراق چيز ديگري باشد ايراني ها با آن مخالفت نخواهند كرد.

اول**1104