آذربایجان غربی سرزمین باغ های انگور

انگور از محصولات مهم باغی در آذربایجان غربی است كه بعد از سیب درختی جایگاهی خاص در میان باغداران، مردم و همچنین در كشورهای همسایه دارد.

نیمه دوم شهریور تا نیمه اول مهر و گاهی تا پایان مهر، می توان این محصول را در همه جای استان مشاهده كرد، از انگور سیاه جنگلهای سردشت گرفته تا انگورهای سفید و قرمز تولید شده در باغهای ارومیه كه سفره های مردم استان را مزین می كند.

سالانه از 240 هزار تن انگور تولیدی استان بخشی به مصرف تازه خوری و قسمتی برای صنایع تبدیلی و بخشی به صورت خشكبار و كشمش به سایر كشورها صادر می شود.

فراورده های مختلف انگور شامل آب غوره، شیره انگور، كشمش، آب میوه و غیره است و مردم این استان غذاهای متنوع از این محصول در ایام مختلف سال تدارك می بینند كه در این غذاها از برگ انگور گرفته تا آب غوره آن مورد استفاده قرار می گیرد.

براساس اعلام كارشناسان جهاد كشاورزی، آذربایجان غربی از نظر سطح زیركشت و میزان تولید انگور در ردیف استانهای اول تا ششم كشور قرار دارد كه این جایگاه با توجه به میزان سرمازدگی و برخی خسارتهای وارده به بخش كشاروزی استان متغیر است.

محصول تولید شده در آذربایجان غربی هم اكنون پاسخگوی نیازهای داخل استان بوده و مازاد آن نیز به سایر استانها و حتی كشورهای همسایه صادر می شود.

انگور خوب دارای خصوصیاتی از جمله بی دانه، درشت و یك دست بودن خوشه، شفافیت و از نظر سلامت بدون آفت است تا استاندارد لازم را از نظر بازارهای جهانی كسب كند و این انگور را می توان در باغهای آذربایجان غربی به وفور یافت.

از گونه های مختلف انگور كشور حدود 50 رقم آن در آذربایجان غربی كشت می شود كه برخی از آنها شامل انگورهای خلیلی سفید و قرمز، سفید شخ شخ و رجین، تبرزه سفید و قرمز، دسترچین و گزندایی، سایانی، قزل اوزوم ارومیه، جیغ جیغا و سیاه معمولی و حسینی و غیره است.

هم اكنون 45 كارخانه در زمینه صنایع تبدیلی این محصول در استان فعالیت دارند كه نقش مهمی در این زمینه در اقتصاد آذربایجان غربی ایفا می كنند.

بسیاری از كارشناسان حوزه كشاورزی بر این باورند كه در شرایط بحرانی و كمبود منابع آبی، محصول انگور به علت نیاز آبی كم در استان می تواند به عنوان یكی از محصولات جایگزین در استان و در حوضه آبریز دریاچه ارومیه ترویج و كشت شود.

** احیای باغ های انگور به نجات دریاچه ارومیه كمك می كند

معاون امور عمرانی استاندار آذربایجان غربی می گوید: خشكی دریاچه ارومیه و كاهش سطح آب های زیرزمینی از چالشهای اصلی در منطقه است كه پیامدهای ناگواری را برای ساكنان این منطقه به وجود آورده كه باید با همدلی و مشاركت همگانی در راستای بهبود وضعیت این دریاچه تلاش كنیم.

هادی بهادری افزود: كاشت انگور مزیت هایی در حوزه صرفه جویی در مصرف آب دارد و در صورتی كه فرهنگ سازی كنیم تا باغات انگور در استان دوباره احیا شود، به احیای دریاچه كمك می شود.

وی اضافه كرد: برای این كار، علاوه بر فرهنگ سازی، تجهیز كارخانه های تبدیلی انگور در آذربایجان غربی بسیار كمك رسان خواهد بود.

وی با اشاره به اینكه آذربایجان غربی قطب مهم كشاورزی در كشور است، ادامه داد: با توجه به اینكه انگور از محصولات خاص این منطقه بوده و استان دارای جایگاه خاصی در تولید این میوه است می تواند به عنوان یكی از كشت های با ارزش اقتصادی بالا در استان مطرح باشد و علاوه بر ایجاد اشتغال برای اقتصاد استان نیز در بخش صنایع تبدیلی مثمر ثمر واقع شود.

** آذربایجان غربی جزو شش استان اول تولید كننده انگور كشور

رییس جهاد كشاورزی آذربایجان غربی در این باره گفت: آذربایجان غربی از نظر سطح، چهارمین استان و از نظر تولید، بین شش استان اول تولید كننده كشور قرار دارد.

اسماعیل كریم زاده افزود: هم اكنون 22 هزار هكتار باغات انگور در استان وجود دارد كه سالانه 230 تا 240 هزار تن انگور از آنها برداشت می شود.

وی اظهار كرد: میزان ارزش اقتصادی انگور تولید شده در استان به میزان 400 میلیارد تومان در سال است كه تقریبا با میزان گندم تولیدی استان برابری می كند.

وی اضافه كرد: انگور محصولی با نیاز آبی پایین است كه 50 درصد كل تولید در این زمینه در ارومیه انجام می شود.

** سرمازدگی بزرگترین نشكل باغ های انگور آذربایجان غربی است

معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد كشاورزی آذربایجان غربی نیز می گوید: حدود 22 هزار هكتار از سطح باغات استان زیر كشت محصول انگور رفته است كه از این تعداد 20 هزار هكتار بارور و دو هزار هكتار آن نیز به صورت نهال می باشد.

مقصود قربانی افزود: با توجه به پایین بودن آستانه تحمل درخت انگور به درجه حرارت بالای 17 درجه سانتیگراد در زمستان، امسال حدود 50 درصد باغات دچار سرمازدگی شده و از بین رفت و پیش بینی می كنیم بیش از 105 هزار تن انگور از باغات استان برداشت شود.

وی با اشاره به تولید 220 هزار تن انگور از سطح باغات استان در سال گذشته، اضافه كرد: متوسط تولید انگور در استان 11 تن در هر هكتار است كه امسال برآورد می كنیم این میزان به پنج و نیم تن در هكتار كاهش پیدا كند.

وی ادامه داد: پتانسیل تولید انگور در شرایط معمولی سالانه حدود 240 هزار تن می باشد كه 20 هزار تن از این مقدار جهت تولید كشمش سالم و با كیفیت در سطح استان استفاده می شود.

قربانی یادآور شد: بیش از 50 رقم انگور در تاكستانهای استان كشت شده كه از جمله ارقام ملكی، انگور سفید و قرمز، گزندایی، كشمشی، حسینی، خلیلی، ریش بابا از انواع ارقام موجود در سطح باغات استان است.

معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد كشاورزی استان اظهار كرد: سالانه بیش از 80 هزار تن از انگور تولیدی استان در سردخانه ها نگهداری و برای مصارف تازه خوری به سایر استانهای كشور یا كشورهای همسایه صادر می شود.

قربانی گفت: 30 درصد از انگور تولیدی استان در صنایع تبدیلی و تكمیلی، 30 درصد برای تهیه كشمش، شیره انگور و سایر مصارف خانگی و 40 درصد باقیمانده نیز برای مصارف تازه خوری و صادرات استفاده می شود.

وی یادآورشد: درحال حاضر بیش از پنج هزار هكتار از باغات قدیمی استان از سیستم سنتی به شكل ایستاده تغییر پیدا كرده اند و یكی از سیاستهای مهم جهاد كشاورزی توسعه ایستاده كردن باغات انگور استان است.

وی قیمت تمام شده هر كیلوگرم انگور بسته بندی شده در جعبه بدون هزینه نگهداری سردخانه را یك هزار و 786 تومان اعلام كرد و افزود: در میادین میوه و تره بار استان نیز انگور به ازای هر كیلوگرم از یك هزار و 500 تومان تا پنج هزار تومان با توجه به كیفیت انگور تولیدی به فروش می رسد.

قربانی اضافه كرد: تاكنون تعداد شش نهالستان جهت تولید انگور شناسه دار از كمیته فنی نهال استان مجوز تولید دریافت كرده اند.

** 45 كارخانه تبدیلی در زمینه تبدیل انگور آذربایجان غربی فعال هستند

مدیر صنایع تبدیلی جهاد كشاورزی آذربایجان غربی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: هم اكنون 45 كارخانه در زمینه تولید آب میوه، كنستانتره و پوره فعالیت دارند كه یك هزار و 500 نفر در كارخانجات یاد شده در استان مشغول به كار هستند.

علیرضا فایضی اظهار كرد: 30 درصد از كل انگور تولیدی از سطح باغات آذربایجان غربی در بخش صنایع تبدیلی مصرف می شود و حدود 20 تا 30 درصد تبدیل به كشمش و بقیه به صورت تازه خوری به مصرف می رسد.

وی با بیان اینكه هم اكنون كارخانه های فعال در این زمینه با 50 درصد ظرفیت كار می كنند ادامه داد: تورم، كمبود سرمایه در گردش، عدم فروش محصولات به علت عدم بازار یابی مناسب از جمله مشكلاتی است كه این واحدها با آن مواجه هستند.

با توجه به نیاز بسیار كم انگور به آب و همچنین وجود صنایع تبدیلی در آذربایجان غربی و نیز همسایگی این استان با كشورهای عراق، تركیه، آذربایجان و جمهوری خودمختار آذربایجان، ترویج كشت این محصول در سطح باغات استان كه حدود 130 هزار هكتار از كل 700 هزار هكتار اراضی تحت كشت را تشكیل می دهند می تواند نقش مهمی در كاهش مصرف آب در زیر حوضه دریاچه ارومیه داشته باشد.

همچنین در صورت كاركرد صد درصدی صنایع تبدیلی در استان در این بخش می توانیم شاهد ایجاد اشتغال دو برابری برای جوانان استان در بخش صنایع تبدیلی انگور باشیم.

توجه به نیازهای بازار مصرف در داخل و خارج كشور و نیز تولید محصولات ارگانیك و باكیفیت همراه با بسته بندی خوب، توام بامعرفی خواص این میوه می تواند نقش مهمی در رونق بازار انگور در خارج از كشور ایفا كند.

گزارش از طاهره نویدآرین

7125/581/ 684