تهران - ایرنا - 20 اكتبر (28 مهرماه) روز جهانی پوكی استخوان نامیده شده است. هدف از نامگذاری این روز افزایش آگاهی جهانی در مورد پیشگیری، تشخیص و درمان پوكی استخوان و بیماری های متابولیك استخوان است.

به گزارش گروه اخبار علمی ایرنا از رویترز، ایده اصلی روز جهانی پوكی استخوان برای اولین بار با كمپینی توسط انجمن ملی پوكی استخوان انگلیس در سال 1997 آغاز شد و كمیسیون اروپا با حمایت از این كمپین روز 20 اكتبر را روز جهانی پوكی استخوان نامگذاری كرد.

محوریت این روز از سال 1999 تا 2013 به ترتیب زیر بوده است :

-تشخیص اولیه

-سلامت استخوان ها

-رشد استخوان در جوانان

-پوكی استخوان در محل كار

-كیفیت زندگی

-پوكی استخوان در مردان

-ورزش

-تغذیه

-عوامل خطر

-تغییر سیاست ها در این زمینه

-علایم و نشانه های شكستگی ستون فقرات

-سه قدم برای جلوگیری از شكستگی استخوان؛ ویتامین D، كلسیم و ورزش

-زنان یائسه و سلامتی استخوان ها در آنان



*** پوكی استخوان چیست

پوكی استخوان بیماری مربوط به استخوان هاست. در این بیماری اصطلاحا استخوان ها متخلخل می شوند. ساختار میكروسكوپی استخوان ها به صورت لانه زنبوری است. منافذ و خانه های استخوان پوك بسیار بزرگتر از استخوان سالم است. در این حالت استخوان ها به تدریج جرم و چگالی خود را از دست می دهند و بسیار حساس و شكننده می شوند.

متاسفانه این بیماری هیچ علامت اولیه ای ندارد و زمانی بروز می كند كه یكی از استخوان ها ( معمولا استخوان لگن و مچ) می شكند؛ به همین دلیل به آن بیماری خاموش گفته می شود.



***علل پوكی استخوان

استخوان ها از فیبرهای كلاژن و مواد معدنی تشكیل شده اند. از بدو تولد تا اوایل 20 سالگی، سلول های استخوانی با جذب مواد مغذی و معدنی رشد می كنند و متراكم می شوند. معمولا اوج تراكم استخوان ها در 20 سالگی است.

رشد و توسعه استخوان ها تا حدود 25 سالگی ادامه دارد و پس از آن به ندرت كاهش می یابد. پس از 45 سالگی و با افزایش سن، تراكم استخوان ها به تدریج كاهش می یابد و كلسیم لازم برای بدن از ذخیره استخوان ها تامین می شود.

كاهش تراكم استخوان ها با افزایش سن كاملا طبیعی است ولی برخی عوامل این فرآیند را تسریع می كند.

برخی از این علل عبارتند از :

-كم تحركی

-عدم استفاده از مواد حاوی كلسیم

-كاهش ویتامین D در بدن

-ابتلا به بیماری های خاص مانند سرطان

-استفاده از داروهای استروئیدی

-یائسگی زودرس (كمتر از 45 سال)

-استعمال دخانیات

-كاهش استروژن در بدن

-شرایط پزشكی خاص مانند پركاری تیرویید، بیماری سلیاك، نارسایی مزمن كلیه، آرتریت روماتویید، بیماری های مزمن كبدی، دیابت نوع 1



*** احتمال بروز پوكی استخوان در این افراد بیشتر است

-افرادی كه در خانواده خود بیمار مبتلا به پوكی استخوان دارند

-افرادی با استخوان بندی متوسط و كوچك

-افرادی با نژاد آسیایی

-افرادی كه سابقه زمین خوردن و شكستگی استخوان دارند

- افرادی كه برای مدت زمان بیشتر از 3 ماه از داروهای استروئیدی (كورتون) استفاده كرده اند



*** پیشگیری و درمان

گرچه علایم مختلفی در پیشرفت بیماری پوكی استخوان موثر هستند ولی می توان پیشرفت این بیماری را با چند راهكار ساده متوقف كرد. برخی از مهمترین روش های پیشگیری و توقف بیماری خاموش عبارتند از :

1-تغذیه مناسب و استفاده از مواد حاوی كلسیم و ویتامین D

2-ورزش، حداقل 30 دقیقه پیاده روی تند در روز توصیه شده است

3-استفاده از نور خورشید، این مورد باید با رعایت اصول یعنی استفاده از كلاه و دستكش و كرم ضد آفتاب انجام شود

4-هورمن درمانی در زنان یائسه زیر نظر پزشك

5-استفاده از مكمل های ویتامین D‌ و كلسیم



*** نقش تغذیه در پیشگیری از پوكی استخوان

استخوان ها حداقل به هزار تا هزار و دویست میلی گرم كلسیم در روز نیاز دارند. این میزان با افزایش سن و در زنان یائسه افزایش پیدا می كند. یك لیوان شیر ، 50 گرم پنیر و یك كاسه ماست تقریبا معادل تمام نیاز بدن به كلسیم در روز است. سویا، بادام، اسفناج، انواع كلم، برگه زردآلو و انجیر خشك، منبع كلسیم هستند.

بدن برای جذب كلسیم به ویتامین D نیاز دارد. ویتامین D مورد نیاز از طریق خورشید، مواد غذایی حاوی ویتامین D و مكمل ها تامین می شود. شیر، حبوبات، ماهی و روغن ماهی، تخم مرغ، آب پرتقال، قارچ، انواع پنیرو خاویار حاوی ویتامین D هستند.

توصیه همیشگی متخصصان به افراد و به خصوص سالمندان تغذیه سالم و دقت كافی برای جلوگیری از زمین خوردن است.

علمی (5) ** 9259**1440