ناگفته های آماری لیگ برتر والیبال

به گزارش ایرنا، شروع مسابقات والیبال قهرمانی باشگاه های برتر ایران به قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و سال 1354 برمی گردد كه این رقابت ها با عنوان «جام پاسارگارد» آغاز شد.

در نخستین دوره این رقابت ها كه با حضور 12 تیم برگزار شد، تیم دخانیات تهران به هدایت حسن كبیری به قهرمانی دست یافت كه بازیكنانی همچون محمود چایچی، عزیز پرتویی، قاسم توكلی، منوچهر آخشین، امیر حیدری، نادر پاكرو، صادق امیری و حمید شلتوكچی را در اختیار داشت.

جام پاسارگاد به مدت سه سال و تا پیروزی انقلاب اسلامی ادامه یافت كه در سال های دوم و سوم تیم والیبال استقلال تهران با هدایت فاروق فخرالدینی به مقام قهرمانی دست یافت.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی این رقابت ها به مدت 12 سال به دلیل تحولات انقلاب و جنگ تحمیلی هشت ساله برگزار نشد. البته در سال های 1365 تا 1368 لیگ استانی والیبال پیگیری و در استان ها برگزار می شد و در سال 1368 نیز جام حذفی والیبال كشور برگزار شد كه استقلال تهران به مقام قهرمانی آن دست یافت.

مسابقات والیبال قهرمانی باشگاه های برتر ایران از سال 1369 دوباره پیگیری شد و تا كنون نیز ادامه دارد. از سال 1369 تا 1376 این رقابت ها با نام «جام فجر» و از سال 1377 تا 1383 با نام «جام ولایت» و در سال های بعد هر سال با یك نام پیگیری شد كه «جام موعود»، « جام پیامبر اعظم (ص)»، «جام نوآوری و شكوفایی»، «جام تلاش»، «جام وحدت»، «جام سردار سرلشگر شهید حسن طهرانی مقدم» و .. از جمله نام های این رقابت ها بوده است و امسال نیز لیگ برتر والیبال با نام « جام زنده یاد حسین معدنی» برگزار می شود.



** 304 تیم در 27 دوره

از سال 1354 تا 1392 و در بیست و هفت دوره مسابقات والیبال قهرمانی باشگاه های برتر ایران 304 تیم از سراسر كشور در این رقابت ها شركت كردند كه میانگین هر دوره آن 11.25 تیم می شود.

این رقابت ها از نظر تعداد تیم های شركت كننده همواره دستخوش تغییر و تحولات بوده است به گونه ای كه در سال 1377 با حضور هفت تیم (كمترین شركت كننده) و در سال 1383 لیگ برتر والیبال با حضور 18 تیم در دو گروه مقدماتی آغاز شد. نكته جالب توجه اینكه در سال قبل از آن (1382) مسابقات با 11 تیم برگزار شده بود اما به یك باره شاهد افزایش 63 درصدی تیم های شركت كننده در این رقابت ها بودیم كه نتایج آن نشان داد در آن زمان والیبال ایران استعداد لازم برای این تعداد تیم را نداشت.

از نظر تعداد تیم ها در هر دوره، لیگ برتر 12 تیمی با شش دوره برگزاری در سال های 1354، 1355، 1370، 1385، 1391 و 1392 ركورددار است و پس از آن لیگ برتر والیبال در پنج دوره در سال های 1375، 1384، 1387، 1388، 1389 و 1390 با شركت 14 تیم برگزار شده است و با دوره سال جاری این داده آماری نیز به 6 دوره افزایش خواهد یافت.

لیگ برتر والیبال سال 1387 با 14 تیم آغاز شد اما در هفته بیست و سوم شهرداری همدان از حضور در ادامه رقابت ها انصراف داد و این رقابت ها با حضور 13 تیم و قهرمانی پیكان تهران به پایان رسید.

از نظر روش برگزاری مسابقات والیبال قهرمانی باشگاه های برتر مردان ایران، داده های آماری نشان می دهد كه در 27 دوره گذشته این رقابت ها به دو روش دوره ای (20 دوره) و مقدماتی و پلی آف (هفت دوره) برگزار شده است. نخستین دوره پلی آف در سال 1375 برگزار شد و در سال های 83، 88، 89، 90، 91 و 92 این روش تكرار شد اما در تعداد تیم های صعود كننده از مرحله مقدماتی به پی آف و روش برگزاری مسابقات پلی آف نیز روش های متعددی آزموده شده است.

یكی از نكات جالب اداور گذشته لیگ برتر والیبال روش تعیین تیم های سقوط كننده به دسته اول مسابقات است كه در سال 1384 و در دوره نوزدهم این رقابت ها بر اساس قوانین مسابقات یك تیم شهرستانی و یك تیم تهرانی به دسته اول سقوط كردند.

به همین دلیل در این دوره از رقابت ها كه با حضور 14 تیم برگزار شد، تیم پرسپولیس به رغم كسب رتبه یازدهم به عنوان تیم تهرانی و تیم مخابرات گرگان با كسب رتبه چهاردهم به دسته اول سقوط كردند.

در سال 1372 تیم آبگینه قزوین در حالی به مقام قهرمانی لیگ برتر والیبال دست یافت كه برای نخستین بار یك بازیكن خارجی در تركیب تیم قهرمان این رقابت ها حضور داشت. الدار علی اف بازیكن این تیم بود كه به همراه برخی بازیكنان دیگر همچون علی موذن، ایرج مظفری، حسین گوهری، احمد گل كرمی و فرشاد سعیدی به مقام قهرمانی دست یافتند.



** پیكان پرافتخارترین تیم لیگ برتر والیبال

تیم والیبال پیكان از سال 1375 و همزمان با دوره دهم این رقابت ها حضور در لیگ برتر والیبال را آغاز كرد و تا كنون در 18 دوره این رقابت ها شركت كرده است كه با 11 دوره قهرمانی، عنوان پرافتخارترین تیم شركت كننده در مسابقات والیبال قهرمانی باشگاه های برتر ایران را در اختیار دارد.

تیم والیبال پیكان علاوه بر 11 مقام قهرمانی تا كنون سه عنوان نایب قهرمانی و سه مدال برنز نیز در پرونده كاری خود ثبت كرده است تا با 17 مدال پرافتخارترین و با سابقه ترین تیم حاضر در لیگ برتر والیبال ایران است.

بعد از پیكان تیم صنام با چهار مدال طلا، دو نقره و یك برنز در رتبه دوم افتخارآفرینی لیگ برتر والیبال قرار دارد كه از سال 1385 دیگر در این رقابت ها شركت نكرده است.

نماینده آمل كه با نام های كاله و بیم در لیگ برتر والیبال شركت كرده است با دو قهرمانی، یك مقام دومی و چهار عنوان سومی در رتبه سومی این داده آماری قرار دارد.

تیم های استقلال تهران و فجر سپاه تهران نیز با دو مدال طلا و یك برنز مشتركا در جایگاه چهارم قرار دارند و بنیاد شهید تهران با دو قهرمانی در رتبه پنجم است.

تیم های بانك ملی (یك طلا و سه نقره)، متین ورامین (یك طلا و یك نقره)، دخانیات تهران (یك طلا) و آبگینه قزوین (یك طلا) از دیگر قهرمانان لیگ برتر والیبال در 27 دوره قبلی این مسابقات محسوب می شوند.



** قدرتمند و ضعیف ترین قهرمان لیگ برتر

در بیست و هفت دوره گذشته لیگ برتر والیبال قهرمانان در شرایط مختلفی به عنوان قهرمانی دست یافتند كه تیم والیبال صنام در سال 1379 كه مسابقات با حضور 9 تیم و به صورت دوره ای برگزار شد، با اقتدار و كسب 16 پیروزی متوالی و بدون شكست به قهرمانی رسید.

بازیكنان تیم والیبال صنام با هدایت مصطفی كارخانه در این دوره از رقابت ها 50 ست در برابر حریفان خود حاضر شدند كه تنها در دو ست مغلوب و در 48 ست پیروز میدان بودند.

بر اساس داده های آماری می توان گفت تیم صنام در 27 دوره این رقابت ها قدرتمندترین قهرمان لیگ برتر والیبال بوده است.

از این نظر تیم والیبال پیكان در سال 1384 در حالی به عنوان قهرمانی در دوره نوزدهم دست یافت كه در پنج دیدار خود از 26 مسابقه این دوره از مسابقات مغلوب حریفان شد.

شاگردان حسین حسینی و پرویز كاظمی مربیان تیم والیبال پیكان در این دوره از رقابت ها 93 ست مسابقه دادند كه در 68 ست پیروز میدان بودند و نتیجه 25 ست را به حریفان واگذار كردند اما در نهایت با اختلاف یك امتیاز نسبت به سایپا به عنوان قهرمانی دست یافتند.





** مصطفی كارخانه موفق ترین مربی

در بین مربیان شاغل در لیگ برتر والیبال ایران مصطفی كارخانه موفق ترین مربی بوده است زیرا هفت بار در این رقابت ها تیم تحت هدایت خود را به مقام قهرمانی رسانده است. چهار بار با تیم صنام تهران و سه بار با تیم پیكان تهران.

حسین مهرانپور در رتبه دوم این داده آماری قرار دارد كه پنج بار با تیم پیكان تهران به مقام قهرمانی لیگ برتر والیبال دست یافته است.

مهدی صابرپور نیز سه بار با تیم های تحت هدایت خود در این رقابت ها به قهرمانی دست یافتند كه دو بار با بنیاد شهید و یك مرتبه نیز با آبگینه قزوین بوده است. محمد علی حیدرخان نیز در سه دوره موفق به كسب مقام قهرمانی لیگ برتر والیبال ایران شده است.

(عزیز پرتویی و احمد پوركاشیان) با هدایت تیم فجر سپاه تهران، فاروق فخر الدینی با تیم استقلال تهران، بهروز عطایی با كاله مازندران، حسین مهرانپور با پیكان و (حسین حسینی و پرویز كاظمی) با تیم پیكان هر كدام دو بار قهرمانی در لیگ برتر والیبال را تجربه كردند.

حسن كبیری (دخانیات)، محمود دلاورخان (بانك ملی ایران)، علیرضا معمری (پیكان) و پیمان اكبری (پیكان) از دیگر مربیان ایران هستند كه یك قهرمانی در لیگ برتر والیبال داشته اند.

دنیلی بانیولی سرمربی سال گذشته تیم متین ورامین نیز نخستین مربی خارجی است كه در لیگ برتر والیبال ایران موفق به كسب مدال طلای این رقابت ها می شود.

مهدی صابرپور، عزیز پرتویی، احمد پوركاشیان، پیمان اكبری و بهروز عطایی نیز از مربیانی هستند كه علاوه بر كسب مقام قهرمانی لیگ برتر والیبال در كسوت مربیگری، قهرمانی در لیگ برتر والیبال را در دوره بازیگری خود در تیم های والیبال نیز تجربه كرده اند.



** 14 تیم در بیست و هشتمین دوره

بیست و هشتمین دوره مسابقات والیبال قهرمانی باشگاه های برتر ایران جام زنده یاد 'حسین معدنی' از 18 آبان ماه با حضور 14 تیم آغاز می شود.

دور مقدماتی این رقابت ها در دو گروه پیگیری می شود كه تیم های پیكان، موسسه مالی و اعتباری میزان، شهرداری تبریز، تعاون گنبد، بازرگانی گنبد، شهرداری زاهدان، ارتعاشات صنعتی ایران در گروه اول با هم مسابقه می دهند.

همچنین تیم های متین ورامین، شهرداری ارومیه، نوین كشاورز، آلومینیوم المهدی بندر عباس، سایپا البرز، مهرپارس فارس و وزارت دفاع هفت تیم شركت كننده در گروه دوم این رقابت ها هستند.

تیم های مهرپارس فارس و وزارت دفاع نخستین حضور خود در لیگ برتر والیبال را امسال تجربه می كنند.

هفته نخست این رقابت ها روز یكشنبه 18 آبان ماه با برگزاری شش دیدار در شهرهای زاهدان، مشهد، گنبد، شیراز، كرج و تهران پیگیری خواهد شد كه برنامه كامل آن به قرار زیر است:

گروه اول:

زاهدان، ساعت 17؛ شهرداری زاهدان – پیكان تهران

مشهد، ساعت 17: میزان مشهد – بازرگانی جواهری گنبد

گنبد، ساعت 17؛ تعاون گنبد – شهرداری تبریز

گروه دوم:

شیراز، ساعت 17؛ مهر پارس فارس – متین ورامین

كرج، ساعت 17؛ سایپای البرز – شهرداری ارومیه

تهران، ساعت 17؛ نوین كشاورز – آلومینیوم المهدی

گزارش از: هادی افتخاری

ورزشی(5)**1379