تهديدات داعش عليه پوتين

گئورگي شنگليا معتقد است كه گروه تروريستي دولت اسلامي عراق و شام كه گاهي دولت اسلامي عراق و سوريه يا گاهي فقط دولت اسلامي ناميده مي شود، بخش هاي وسيعي از عراق و سوريه را دست دارند. تعداد و نفوذ آن ها روزانه در حال افزايش است. با اين حال عضوگيري دولت اسلامي تنها محدود به خاورميانه نيست. شهروندان كشورهاي غربي هم در ميان اين نيرو ها زياد به چشم مي خوردند. بسياري از نيروهاي اين گروه از جمهوري هاي سابق شوروي و اغلب از آسياي مركزي و منطقه قفقاز و تعداد زيادي از آن ها از قفقاز روسيه (قفقاز شمالي) چچن و داغستان به عضويت اين گروه درآمده اند.

آسياي مركزي

با توجه به تحقيقات ارلان كارين، كار شناس خاورميانه از قزاقستان تعداد جنگجويان قزاق در دولت اسلامي 250 نفر است. در عين حال نزديك به 100 نفر قرقيز، 190 نفر تاجيك، 360 نفر تركمن و بيش از 500 نفر ازبك در اين گروه عضويت دارند. گزارش ها نشان مي دهد كه واحدهاي نظامي تنها از قوميت ازبك عضوگيري مي كند، واحدهايي كه «جماعت امام بخاري» ناميده مي شوند. منابع ديگر از پيوستن 1000 تا 5000 جهادي از آسياي مركزي و البته روسيه و تركيه به دولت اسلامي داعش خبر مي دهند. اعضاي جديد از اين منطقه اغلب از طريق رسانه هاي اجتماعي روس زباني مثل Vkontakte و Odnoklassniki و البته در مساجد عضو گيري مي شوند.

بازگشت اعضاي گروه دولت اسلامي به كشورهاي اصلي شان و افزايش تعداد آن ها تهديد جدي براي رژيم هاي آسياي مركزي است. جنبش اسلامي ازبكستان (گروه ترويستي كه به اين نام شناخته مي شود) اخيرا اعلام كرده است كه با گروه دولت اسلامي داعش وابستگي دارد. ديگر عناصر آزاردهنده براي كشورهاي آسياي مركزي ظهور سمبل هاي داعش بر روي پل تاشكند در ازبكستان و انتصاب يك جهادي تاجيك به عنوان امير استان رقه سوريه است. در مجموع تهديد افراط گرايي اسلامي در آسياي مركزي بسيار واقعي است. ازبكستان و تاجيكستان آسيب پذير ترين نقاط هستند در حالي كه بنظر مي رسد ازبكستان باثبات تر باشد.

قفقاز شمالي (روسيه)

اكثريت گسترده اي از جنگجوياني كه به گروه دولت اسلامي پيوسته اند از جمهوري هاي سابق شوروي از منطقه قفقاز شمالي (روسيه) و از چچن، داغستان، اينگوش، كاباردين- بالكار، قراچاي- چركس و آديگئا هستند. قفقاز شمالي و چچن بطور خاص تاريخ طولاني در افراط گرايي مذهبي و تروريسم دارد (جنگ اول چچن، جنگ دوم چچن، آشوب ها در قفقاز شمالي). مجاهدين عرب همواره نيروهاي جنگجو و امراي خود را براي حمايت از «جنبش امارت قفقاز» به اين منطقه مي فرستادند. جنبش امارت قفقاز گروه تروريستي بود كه پيوندهاي محكمي با القاعده تحت رهبري دوكو عمروف داشت كه در سال 2013 كشته شد. اما اين ارتباطات با جنبش مبارزان قفقازي هم اكنون وارونه شده است، به اين معني كه تعداد زيادي از مجاهدين چچني از اين منطقه و ساير جمهوري ها به ستيزه جويان دولت اسلامي در عراق و سوريه مي پيوندند.

تعداد جنگجويان قفقازي دولت اسلامي زياد نيست اما آن ها جز موفق ترين جنگجويان اين گروه هستند. چچني هاي و ديگر جنگجويان قفقازي، رده هاي بالايي در دولت اسلامي دارند و عمليات هاي موفقي را هدايت و رهبري كرده اند. بعد از دو جنگ چچن، آرامش نسبي در منطقه قفقاز حكمفرما شده است، با اين حال كار شناسان بر اين باورند كه طولي نخواهد كشيد تا اين جنگجويان از سوريه و عراق براي ادامه جهاد با روسيه در آسياي مركزي برگردند. اعضاي گروه دولت اسلامي ويدئوهاي متعددي را با محتواي تهديد دولت پوتين منتشر كرده اند. اما در ميان اسلام گرايان چچني نسبت به دولت اسلامي عراق و شام سردرگمي هم وجود دارد، چراكه جنبش امارت قفقاز در گذشته ارتباطاتي با القاعده داشت كه امروز ديگر القاعده نسبتي با گروه داعش ندارد.

قفقاز جنوبي

دولت اسلامي نه تنها در قفقاز شمالي كه براي كشورهاي قفقاز جنوبي نيز دردسرهاي فراواني دارد. از ارمنستان معمولا در اخبار نامي برده نمي شود و هيچ شهروند ارمني از اين جمهوري در فعاليت هاي گروه هاي تروريستي ديده نشده است، اما ارمني ها خود اغلب قرباني فعاليت هاي گروه هاي تروريستي اند. جامعه ارامنه در سوريه نسبتا بزرگ است. جنگجويان دولت اسلامي در شهر «كسب» و ديگر شهر ها به آزار و اذيت و البته كشتار مسيحيان دست زده اند. در اين ميان تعداد زيادي از ارامنه سوريه كشته و آواره شده اند و كليسا هايشان در جريان جنگ داخلي عملا ويران شده است. بنابر اظهارات يك منبع نا شناس صد ها گرجي تحت لواي دولت اسلامي داعش مي جنگند. جامعه مسلمانان در گرجستان نسبتا پرتعداد (ده درصد جمعيت) و بيش از نيمي از آن ها سني و ساكن منطقه آجارا، كيستس هستند و چچن ها هم در دره پانكيسي متمركز هستند. نيم ديگر جمعيت مسلمانان گرجي شيعي هستند كه عمدتا از ميان جامعه آذري هاي گرجستان هستند. 21 شهروند گرجي در ليست تحريم شدگان امريكايي قرار دارند كه در ميان آن ها فرماندهاي نظامي رده بالاي داعش هم ديده مي شود. گرجستان خواهان همكاري با متحدان غربي براي مبارزه با نيروهاي داعش است و براي اين منظور مقامات گرجي برنامه هايي را براي كمك به نيروهاي ميانه رو سوري آماده كرده اند، اما از پاسخ احتمالي روسيه به عنوان متحد قديمي اسد در هراسند. يكي از بانفوذ ترين جهادي هاي گرجي ابوعمر (ترخان باتراشويلي) از دهكدهٔ بيركياني از دره پانكيسي است. او در يك خانواده چچن- گرجي متولد شده است و پدرش مسيحي ارتدوكسي بوده است. با اين حال عمر با انتخاب يك مسير كاملا متفاوت تبديل به يكي از فرماندهان كليدي دولت داعش شده است. يگان هاي تحت فرماندهي او توانستند دومين شهر بزرگ عراق يعني موصل را اشغال كنند و هم اكنون بر سر اشغال كوباني مي جنگند. در ميان جوانان مسلمان افراطي در دره پانكيسي و كل قفقاز از او همانند يك قهرمان ياد مي شود.

آذربايجاني هاي در جنگ داخلي سوريه براي دو طرف مي جنگند، بعضي از شيعيان آذري به كمك دولت اسد مي روند در حالي كه سني هاي آذربايجان در جبهه مقابل اسد در كنار نيروهاي داعش مي جنگند. آذربايجاني هاي جهادي عمدتا از شهر باكو، پايتخت آذربايجان و مناطق شمالي اين كشور مي آيند. مناطقي كه سني هاي آذري و قفقازي هاي شمالي در آن زندگي مي كنند. گفته مي شود كه صد ها آذري براي جنگ به سوريه و عراق رفته اند. دولت اسلامي، آذربايجان را در نقشه ترسيمي خود گنجانده است و تهديداتي را عليه دولت الهام علي اف شكل داده است.

نتيجه گيري

دولت اسلامي عراق و شام خطر جدي براي سوريه، عراق و البته خاورميانه بزرگ و پيش از همه براي لبنان، تركيه و اردن و كل جهان است. اين تهديد براي روسيه و جمهوري هاي سابق شوروي بطور خاص جدي است. دولت اسلامي عراق و شام، قفقاز را در نقشه خود گنجانده است و جهاد با روسيه را آغاز كرده است. قفقاز شمالي و آسياي مركزي بعد از عراق و سوريه نقاط حساس حضور داعش خواهند بود.

منبع: گلوبال پابليك پاليسي واچ/ مترجم: فرنگيس بيات

اول *