در اين گزارش كه در صفحه اجتماعي اين نشريه درج شده آمده است:
غده اي پروانه اي شكل در جلوي گردن و كوچك است اما با همه كوچكي خود نقش بسيار مهمي در سلامت و سوخت و ساز بدن دارد.
امروزه پركاري يا كم كاري غده تيروئيد به مشكل بيشتر افراد تبديل شده است، كم كاري تيروئيد يكي از شايع ترين بيماري هايي است كه به واسطه آن ميزان چربي، پروتئين ها و كربوهيدرات هاي بدن كاهش مي يابد. بروز اين بيماري علايم آزار دهنده اي را به همراه دارد و بر خلاف باور عموم، هيچ يك از رژيم هاي غذايي نمي تواند جايگزين داروهاي كنترل تيروئيد باشد.
درد مفاصل
خانم ميانسالي با بيان اين كه بيش از 5 سال است كه به كم كاري تيروئيد مبتلا شده است، عنوان مي كند: ضرورت شغلم ايجاب مي كرد هر روز به روستاهاي دور بروم و بيشتر وقت ها در روزهاي سرد زمستان هميشه از درد مفاصل خود مي ناليدم.
«رئوفي» علت مراجعه خود را به پزشك زانو و شانه درد مي داند و ادامه مي دهد: وقتي بار نخست به دكتر مراجعه كردم بدون انجام آزمايش، يك سري دارو برايم تجويز كرد كه هيچ كدام مسكن درد من نشد براي همين يك بار ديگر به پزشك متخصص مراجعه كردم و بعد از انجام آزمايشات مشخص شد كه به كم كاري تيروئيد مبتلا و از همان تاريخ تحت درمان هستم و به طور دوره اي از قرص لووتيروكسين استفاده مي كنم.
يكي ديگر از شهروندان هم به تنگي نفس هاي گاه و بيگاه خود اشاره مي كند و مي گويد: 3 تا 4ماه بود كه نفسم مي گرفت و به سختي بالا مي آمد، براي همين به پزشكان زيادي مراجعه كردم از متخصص قلب گرفته تا متخصص داخلي و روانپزشك ، ولي بيشتر آن ها تشخيص دادند قلبم به دليل استرس به تپش مي افتد.
وي كه خود را «اصغري» معرفي مي كند، مي افزايد: رفته رفته وزنم هم رو به كاهش رفت و روز به روز لاغرتر شدم تا اين كه به تشخيص متخصص غدد، آزمايش تيروئيد دادم و در اولين آزمايش مشخص شد كه به مشكلات تيروئيدي مبتلا شده ام.
ريزش مو
«وحيدي» يكي ديگر از مبتلايان از اين كه بايد تا آخر عمر دارو مصرف كند، ابراز ناراحتي مي كند و عوارض ناشي از اين بيماري را بسيار گسترده مي داند.
او كه به گفته خود در حال حاضر 23 سال دارد و بيش از 5 سال است كه متوجه شده غده تيروئيدش كم كار است، عنوان مي كند: از همان روزي كه متوجه شدم به كم كاري تيروئيد مبتلا شده ام، استفاده از دارو و آزمايش ها را مرتب و به موقع انجام مي دادم اما به تدريج صورتم پر از جوش شد و موهاي سرم نيز شروع به ريختن كرد.
وي كه بسيار نگران روند كنترل و درمان بيماري خود است، ادامه مي دهد: بلوغ من خيلي دير انجام شد و با مصرف قرص استروژن و پروژسترون اين نقص را تا حدي جبران كردم.
شهروند ديگري در همين ارتباط مي گويد: 4 سال از شروع زندگي مشترك مان مي گذشت و قصد بارداري نداشتم اما مدتي است كه تصميم گرفته ام باردار شوم و به همين منظور به متخصص زنان و زايمان مراجعه كردم تا آزمايش هاي لازم قبل از بارداري را انجام دهم.
«رمضانيان» ادامه مي دهد: متخصص زنان و زايمان بعد از انجام آزمايش و چكاپ كامل متوجه شد كه كم كاري تيروئيد دارم و بدون اين كه مرا به پزشك مخصوص غدد معرفي كند، برايم دارو تجويز كرد.
وي خاطرنشان مي كند: داروهايي كه دكتر تجويز كرده بود تمام شد و من يك بسته قرص مخصوص تيروئيد مصرف كردم ولي پزشكم اين آگاهي را به من نداده بود كه بايد آزمايش بدهم و در صورت كنترل تيروئيد مصرف قرص را ادامه ندهم، به همين دليل روند درمانم به كندي سپري شد و براي درمان تيروئيدم با متخصص ديگري مشورت كردم و درمانم را در اين مسير ادامه دادم.
شيوع كم كاري تيروئيد در مناطق كوهستاني
يك فوق تخصص غدد در همين رابطه مي گويد: غده تيروئيد غده اي است كه در جلوي گردن قرار دارد، اين غده، هورموني به نام تيروكسين ترشح مي كند كه در سوخت و ساز بدن و همچنين رشد و نمو بدن نقش بسيار مهمي دارد.
دكتر «سليمي فر» با بيان اين كه اگر هورمون تيروكسين كم توليد شود به آن كم كاري تيروئيد اطلاق مي شود، مي افزايد: بزرگي غده تيروئيد در اصطلاح «گواتر» ناميده مي شود ضمن اين كه بايد گفت هر بزرگي غده تيروئيد، به مفهوم كم كاري يا پركاري غده تيروئيد نيست زيرا بزرگي غده ممكن است يك مكانيسم جبراني باشد و با وجود بزرگي، مكانيسم طبيعي خود را انجام دهد.
اين استاد دانشگاه معتقد است كه در مناطق كوهستاني كم كاري تيروئيد شايع تر است، آن هم به اين دليل كه بارش برف و باران زياد در اين مناطق باعث مي شود كه يد خاك شسته شود و در مناطقي كه در نزديكي دريا قرار دارند، وارد دريا شود براي همين به بيماران توصيه مي شود از ماهي هاي دريايي استفاده كنند.
وي يكي از مهم ترين علت هاي كم كاري تيروئيد را در بزرگسالان دركشورهاي در حال توسعه كمبود يد اعلام مي كند و مي گويد: در كشورهاي صنعتي كمبود يد وجود ندارد و ابتلا به كمبود تيروئيد ريشه در وراثت افراد دارد.
وي تاكيد مي كند: در منطقه اي اگر بيش از 5 درصد افراد جامعه كمبود تيروئيد داشته باشند و غده گواتر آن ها بزرگ شود، «گواتر اندميك» اطلاق مي شود و در عين حال اگر در جامعه اي بيش از 40 درصد مردان و 50 درصد زنان بزرگي غده گواترشان به دليل كم كاري تيروئيد باشد به آن «گواتر هايپرآندميك» گفته مي شود.
وي با اشاره به كمبود يد در برخي جوامع ادامه مي دهد: با توجه به شيوعي كه كمبود يد در جوامع مختلف دارد بسياري از كشورها سياست هايي اتخاذ كرده اند تا به شيوه اي خاص اين كمبود را برطرف كنند به عنوان مثال يد را به نمك، آب آشاميدني ، نان و خوراك دام ها و طيور اضافه و در برخي از موارد هم آمپول هاي روغني آن را تزريق مي كنند تا آرام آرام يد در بدن آزاد شود.
يد فرار است، در ظرف نمك را ببنديد
اين متخصص غدد بهترين روش افزايش يد در بدن را به واسطه استفاده از نمك يد دار مي داند و خاطرنشان مي كند: يدي كه به نمك افزوده مي‌شود، چون يك بسته هالوژن است در صورت باز ماندن در بسته نمك، فاقد يد مي شود.
وي به علايم كم كاري تيروئيد اشاره مي كند و مي گويد: تيروكسين براي سوخت و ساز بدن لازم است و وقتي ترشح آن ترشح آن كم مي شود كل سيستم بدن را با اختلالاتي مواجه مي كند به طوري كه رشد بدن آهسته خواهد شد و كاهش رشد مو، دير خوب شدن جاي جوش ها و كندي انجام حركات فيزيكي و فكري را در پي خواهد داشت و فرد احساس مي كند حافظه اش نسبت به قبل كمتر شده است.
دكتر «سليمي فر» ورم كردن بدن، يبوست، پرهيز از حضور در مكان هاي سرد، ريزش مو، سردي و زبر شدن پوست و خواب زياد را از جمله ديگر نشانه هاي كم كاري تيروئيد مي داند و ادامه مي دهد: اين بيماران با وجود كم اشتهايي افزايش وزن دارند و اين افزايش در افراد مبتلا به كم كاري تيروئيد به دليل تجمع آب در بدن آن هاست.
وي با بيان اين كه بيماران مبتلا امكان دارد چشم هايي برجسته به بيرون، مشكلات تنفسي و شنوايي، گرفتگي صدا و نامفهوم حرف زدن را هم داشته باشند، خاطر نشان مي كند: كم كاري تيروئيد روي ميزان بارداري و حتي سقط جنين هم تاثيرات زيادي دارد و مادران نبايد در حين حاملگي از داروهاي يد دار استفاده كنند.
علايمي كه به تدريج بروز مي يابد
اين متخصص غدد ادامه مي دهد: به دليل آن كه علايم بيماري در درازمدت به وجود مي آيد، بيمار خود را با آن ها تطبيق مي دهد و متوجه بروز علايم نمي شود و حتي فكر مي كند كه بروز اين علايم طبيعي است يعني خوابيدن بيش از حد و خستگي را بديهي مي داند و بعد از درمان متوجه علايم مي‌شود و تفاوت را درك خواهد كرد.وي معتقد است كه كمبود يد در هر سني مي تواند باشد و در خانم ها اگر ارثي باشد به طور معمول در 40 سال به بالاست.وي درمان كمبود تيروئيد را بسته به علت آن مي داند و بيان مي كند: اگر علت اين بيماري كمبود يد باشد با برطرف كردن ميزان كمبود آن در بدن مي توان كم كاري تيروئيد را از بين برد ولي در صورتي كه علت ارثي تشخيص داده شود سير درمان متفاوت مي شود زيرا غده تيروئيد بر اثر بيماري ارثي تخريب شده است و هورموني را كه توسط غده تيروئيد ترشح مي شود براي هميشه بايد جايگزين كرد.
وي تأكيد مي كند: تعداد زيادي از بيماران وقتي قرص هاي تيروئيد را استفاده مي كنند و بعد از انجام آزمايش و رسيدن به نرم طبيعي، درمان را متوقف مي كنند و ديگر از قرص ها استفاده نمي كنند و پس از مدتي با بروز علايم، دوباره به پزشك مراجعه مي كنند.
اين استاد دانشگاه با اشاره به اين كه تعدادي از خانم ها ممكن است بعد از زايمان دچار كم كاري تيروئيد شوند، مي افزايد: اين افراد ابتدا در 3 يا 4 ماه بعد از زايمان دچار علايم پركاري تيروئيد مي شوند به عنوان مثال تپش قلب پيدا مي كنند و ساعت خوابشان تغيير مي كند ولي بعد از مدتي اين علايم برطرف و بيمار به كم كاري تيروئيد مبتلا مي شود كه اين كم كاري تا 6 ماه به طول مي انجامد.
وي عنوان مي كند: افرادي كه مشكوك به كم كاري تيروئيد بعد از زايمان هستند در 6 تا 9 ماه بعد از زايمان بايد به پزشك مراجعه و از سلامت خود اطمينان حاصل كنند.به گفته اين متخصص غدد، 20 درصد ازبيماران مراجعه كننده را افرادي تشكيل مي دهند كه به كم كاري تيروئيد مبتلا هستند. ك/1
626
تاریخ انتشار: ۳ دی ۱۳۹۳ - ۱۴:۲۱
روزنامه خراسان شمالي در شماره روز چهارشنبه، سوم ديماه خود با انتشار گزارشي به عارضه كم كاري غده تيروئيد و علل ابتلا به آن پرداخته است.