دو یوزپلنگ ایرانی هفته گذشته به فاصله دو روز (26 و 29 آذرماه ) به علت برخورد با خودروهای عبوری در 5 كیلومتری روستای عباس آباد ( میان میامی و سبزوار ) كه مرز بین ذخیره گاه زیست كره توران و منطقه آزاد است تلف شدند.
هومن جوكار روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا اظهار كرد: یكی از خصوصیات یوزپلنگ ها این است كه وقتی یكی از آنها به هر دلیلی تلف شود دیگر همراهان آن تا مدتی محل حادثه را ترك نمی كنند و مدام در منطقه پرسه می زنند.
وی افزود: چهارشنبه ( 26 آذر ) كه اعلام كردند یك قلاده یوزپلنگ به علت برخورد با خودرو تلف شده است گروهی برای بررسی منطقه و علت حادثه به محل اعزام شدیم اما چون اطلاعاتی از وضعیت این یوز مبنی بر اینكه آیا توله ای دارد یا نه ؛ در اختیار نبود، گروهی از محیط بانان اداره كل استان سمنان به گشت زنی در محل مشغول شدند این كار دو شب ادامه داشت اما اثری از یوز دیگری نبود از این رو گشت زنی را متوقف كردند.
وی ادامه داد: به محض متوقف شدن گشت زنی شب بعد از آن یعنی 29 آذر ماه اعلام كردند دقیقا در همان محل یك قلاده یوزپلنگ دیگر بر اثر برخورد با خودرو تلف شده است كه بعد از بررسی مشخص شد این حیوان توله یوزپلنگ تلف شده بوده است.
جوكار افزود: بعد از آن گروهی تشكیل شد كه به طور شبانه روزی در محل حاضر هستند و با زیر نظر گرفتن دقیق محل متوجه شدند دو توله دیگر در فاصله حدود 500 تا 600 متری از محل حادثه بدون حركت نشسته اند از این رو مشخص شد اینها یك خانواده 4 نفره بودند یعنی سه توله و یك مادر كه متاسفانه مادر و یك توله كه ماده هم بود تلف شدند.
وی گفت: توله ها بعد از مدتی محل را ترك كردند و اعضا وقتی به مخفیگاه توله ها رفتند مشاهده كردند بر روی لاشه یك میش نشسته بودند و تمام گوشت های حیوان را خورده بودند كه این نشان می داد هم توله ها بالغ هستند و هم در این مدت بعد از مرگ مادر غذایی نخورده نبودند.
جوكار اظهار كرد: یكی از اولین دغدغه های ما بعد از تلف شدن یوز مادر این بود كه آیا توله ای دارد یا نه و اگر دارد در چه سنی هستند و آیا نیاز است زنده گیری شوند یا به سنی رسیده اند كه می توانند در طبیعت دوام بیاورند كه خوشبختانه بعد از مشاهده دو یوزی كه بر روی لاشه یك میش نشسته بودند متوجه شدیم توان زندگی در طبیعت را دارند.
وی ادامه داد: معاینه لاشه ها نشان داد مادر حدود 4 سال سن داشته و توله با توجه به وضعیت دندان ها حدود 14 تا 15 ماهه هستند كه بالغ محسوب می شوند از این رو جای نگرانی وجود ندارد.
وی به اقدامات پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی بعد از بروز این حادثه اشاره كرد و گفت: بعد از اعلام این تلفات به معاونت محیط زیست طبیعی سازمان محیط زیست، معاونت به ریاست سازمان اطلاع داد و بر این اساس ابتكار با وزیر راه و شهرسازی صحبت كرد تا نسبت به وضعیت سرعت جاده ای در ان منطقه بازنگری شود واگر امكان كاهش سرعت وجود دارد به سازمان اطلاع دهند.
جوكار افزود: همچنین ایمن سازی آن قسمت از جاده مورد بحث و بررسی قرار گرفت و قرار شد بر اساس تفاهم نامه ای كه بیمه دانا برای حمایت از یوزپلنگ ها و محیط بانان یوز با سازمان محیط زیست منعقد كرده است، ایمن سازی آن قسمت از جاده انجام شود.
وی گفت: از آنجا كه تاكنون چند حادثه در همان مكان از جاده (5 كیلومتری روستای عباس آباد حد فاصل میان میامی و سبزوار كه مرز بین ذخیره گاه زیست كره توران و منطقه آزاد استان سمنان ) رخ داده است با بررسی نقشه های هوایی و زمینی جاده مشخص شد این قسمت از جاده دارای تپه ماهور است و چون حالت پناهگاهی دارد یوزپلنگ ها برای عبور از آن قسمت استفاده می كنند.
جوكار افزود: از این رو قرار شد همان قسمت از جاده با اعتباری كه بیمه دانا تامین می كند ایمن سازی شود كه البته نحوه ایمن سازی نیز در دست بررسی است و قرار است یكی از افرادی كه پایان نامه دكترایش در زمینه بررسی روش های مختلف كاهش تلفات جاده ای در دنیا بوده است مورد بررسی قرار گیرد و یك روش كه زودتر انجام و بهتر جواب می دهد اجرایی شود.
وی گفت: اكنون برای جلوگیری از حادثه دیگری در منطقه گروه تشكیل شده همچنان در حال گشت زنی هستند و این روند تا اواسط هفته آینده نیز ادامه خواهد داشت كه اگر در این فاصله یوزپلنگی مشاهده شد گشت زنی ادامه می یابد در غیر اینصورت متوقف می شود.
جوكار اظهار كرد: البته گروه گشت زنی به محض مشاهده دو قلاده یوز كه بر سر لاشه میشی نشسته بودند بعد از خوردن طعمه آنها را تعقیب كردند تا به عمق منطقه بكشانند تا خطر احتمالی از آنها دور شود و اكنون نیز با نورپردازی در جاده و اتش زدن لاستیك سعی در دور كردن توله یوزها از جاده دارند.
وی گفت: متاسفانه در سال 89 نیز شاهد تلف شدن یك یوزپلنگ مادر با دو توله در همین منطقه بودیم كه انها هم با فاصله چند روزه با خودرو برخورد كردند بنابراین ایمن سازی این بخش از جاده با هدف حفاظت از گونه ارزشمند یوزپلنگ ایرانی الزامی است.
یوزپلنگ آسیایی یا یوزپلنگ ایرانی با نام علمی Acinonyx jubatus venaticus یك زیرگونه به شدت در معرض خطر انقراض از یوزپلنگ است كه اكنون فقط چند ده قلاده از آن در ایران یافت می شود.
یوزپلنگ ها را در ایران می توان در مناطق كویری پیدا كرد كه شامل قسمت هایی از استان های كرمان، خراسان شمالی رضوی جنوبی، سمنان، یزد و تهران و مركزی می شود.
زیستگاه های یوز در ایران به علت پیشروی بیابان‌ها و تبدیل شدن بخشی از زمین های زیستگاه به زمین های كشاورزی و مسكونی شدن بخشی دیگر و همچنین از بین رفتن مراتع توسط دام های اهلی و در نتیجه كاهش تعداد آهو و گوزن كه از منابع غذایی یوزها هستند كاهش یافته است و اكنون جزو گونه های در خطر انقراض است.
علمی ( 4 ) **9014**1440
تاریخ انتشار: ۴ دی ۱۳۹۳ - ۰۸:۱۱
تهران - ایرنا - مدیر پروژه بین المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی گفت: به منظور حفاظت بیشتر از یوزپلنگ های ایرانی محدوده حادثه خیز ذخیره گاه توران در استان سمنان ایمن سازی می شود.