تهران- ایرنا- بازگشایی دوباره سفارت سوریه در كویت را می توان ناشی از تغییر نگاه كشورهای منطقه نسبت به دولت سوریه به عنوان خط مقدم مبارزه با داعش دانست كه می تواند به موجی از تلاش ها برای برقراری روابط سیاسی كشورهای منطقه با نظام سیاسی كنونی سوریه شكل دهد.

خبرگزاری «آسوشیتد پرس» هشتم دی ماه گزارش كرد سه دیپلمات سوری برای بازگشایی دوباره سفارت سوریه در كویت، وارد این كشور شدند.

بر پایه گفته های مقام های كویتی و سوری، بازگشایی دوباره سفارت سوریه برای انجام كارهای كنسولی نزدیك به 130 هزار سوری مقیم است.

كویت از فوریه 2012 میلادی (بهمن و اسفند 1390 خورشیدی) به همراه دیگر كشورهای عضو شورای همكاری خلیج فارس سفیر خود را از دمشق فراخوانده است. در پی این اقدام، دولت سوریه نیز سفارت خود را در این كشورها تعطیل كرده و سفیران خود را فراخوانده است.

اكنون پس از 20 ماه تعطیلی سفارت سوریه در كویت، با توافق دولت های 2 طرف این سفارت بازگشایی شده و فصل تازه ای در روابط دمشق و كویت ایجاد كرده است؛ روابطی كه به دنبال پشتیبانی كویت از مخالفان دولت سوریه دچار خدشه شده بود.

بیش از سه سال از آغاز ناآرامی ها در سوریه می گذرد. در این سال ها گروه های تروریستی و كشورهای پشتیبان آن ها به بهانه پشتیبانی از آزادی سیاسی و مبارزه با دیكتاتوری، كشور سوریه را درگیر جنگی خانمان سوز و گردابی از خشونت های تروریستی-تكفیری كرده اند.

نزیك به 10 میلیون آواره و بیش از 200 هزار تن كشته و صدها هزار نفر مجروح، تنها بخشی از جنایاتی است كه در طول این چند سال از سوی گروه های تروریستی و پشتیبانان خارجی آن ها صورت گرفته است. در این مدت، تلاش ها برای آنچه مخالفان و تروریست ها، سرنگونی «بشار اسد» رییس جمهوری سوریه، می نامیدند به شكست انجامید و دولت سوریه نشان داد كه مقاومت قوی تر از آن چیزی است كه تصور می شد.

همراه با مقاومت نظام سیاسی و ارتش سوریه در برابر تروریست ها، از كنترل خارج شدن گروه های تروریستی و تهدیداتی كه این گروه ها برای پشتیبانان منطقه ای خود ایجاد كرده اند این مساله ثابت شده است كه كشورهای پشتیبان تروریست ها در سوریه تا چه اندازه در محاسبات خود اشتباه كرده اند و اكنون همین كشورها تلاش دارند با ایجاد ائتلافی منطقه ای و بین المللی علیه داعش و تروریسم تكفیری مبارزه كنند.

ترس از ایجاد منطقه بزرگی در قلب خاورمیانه كه با خلاء سیاسی روبرو باشد و شكلگیری سیاه چاله ای از تروریسم تكفیری در چنین منطقه ای، كشورهای پشتیبان تروریست ها را به این نتیجه رسانده است كه سرنگونی نظام سوریه نه تنها به سود امنیت منطقه و آنها نیست، بلكه باید برای رویارویی با تروریست ها و جلوگیری از سقوط سوریه به چنین سیاه چاله ای، با نظام كنونی دمشق وارد تعامل سیاسی شد.

در این ارتباط ما شاهد شكلگیری ائتلاف بین المللی علیه داعش و بمباران هوایی آن علیه مواضع این گروه تروریستی در عراق و سوریه هستیم. حملات هوایی نیروهای ائتلاف علیه داعش در سوریه و عدم اقدام علیه نظام سیاسی سوریه این گمان را تقویت كرده كه غرب نیز به این نتیجه رسیده است كه تهدید بزرگ تر و فوری تر، تروریست های تكفیری هستند و بهترین راه رویارویی با آنها، همكاری با دولت سوریه است.

از طرفی دیگر، اگر نگاهی به راه حل هایی كه محققان مسائل بین المللی برای رویارویی با تروریست هایی همانند داعش ارایه می دهند داشته باشیم، می بینیم كه كسانی مانند فواد جرجس بهترین راه مبارزه با این گروه ها را از درون منطقه و توسط نیروهای بومی می دانند كه پیش زمینه آن، تقویت دولت مركزی در عراق و حل سیاسی مساله سوریه است (1).

درباره حل سیاسی مساله سوریه باید به این نكته اشاره شود كه طرح های ژنو1 و ژنو2 به دلیل نگاه غیرواقع بینانه طراحان آن با شكست روبرو شد و اكنون غرب با فرستادن «استفان دمستورا» نماینده ویژه سازمان ملل متحد در امور سوریه، به این نتیجه رسیده است كه برای حل مساله سوریه باید راه حلی ارایه شود كه هم دربرگیرنده همه طرف های سوری باشد و هم بدون پیش شرط كناره گیری از قدرت باشد.

نتیجه این تغییر دیدگاه را می توان در طرح نماینده سازمان ملل متحد و طرح مسكو مشاهده كرد كه بر پایه آن قرار است با میانجیگری روسیه و مصر، طرف های سوری با یكدیگر به صورتی رو در رو به گفت و گو بپردازند و به راه حلی بینابین دست یابند؛ راه حلی كه بر پایه آن قدرت همچنان در دست بشار اسد باقی خواهد ماند اما گروه های مخالف نیز در قدرت سهیم خواهند شد.

بنابراین یك توافق منطقه ای و بین المللی برای حل سیاسی مساله سوریه در حال شكل گیری است و طرف های درگیر به این نتیجه رسیده اند كه هیچ راه حل غیر سوری و از بیرون نمی تواند مساله سوریه را حل كند و در صورت تداوم وضعیت بی ثبات كنونی نیز باید منتظر پیامدهای بعدی بحران داعش بر كل منطقه و بر امنیت جهانی بود.

در چنین چارچوبی، طبیعی است كه كشورهای منطقه تلاش كنند برای كسب بیشترین منفعت از وضعیت كنونی، برای برقراری روابط (هر چند جزئی) با دولت سوریه پیش قدم شوند. كشور كویت به دلیل نقش میانجی گرایانه ای كه اغلب در تحولات سیاسی-اجتماعی حوزه خلیج فارس داشته و به دلیل پیشینه رابطه این كشور با سوریه، تلاش كرده است در این زمینه پیش قدم شود.

بازگشایی دوباره سفارت سوریه در كویت می تواند نخستین گام در چنین منظومه ای باشد و باید منتظر بازگشایی سفارت كویت در سوریه و اقدام های مشابهی از سوی دیگر كشورهای منطقه از جمله امارات و عمان نیز بود.

منابع:

1-www.currenthistory.com/Gerges_Current_History.pdf

از مهدی جوكار - گروه تحقیق و تفسیر خبر

پژوهشم**9347**1358