شهر گل ايران با رسومي دو هزار ساله

اين خطه سرسبز با تابستان هاي معتدل و زمستان هاي به نسبت خنك، داراي نوسان اقليمي و دامنه تغييراتي است كه در كمتر شهرستاني از استان مركزي مشاهده مي شود.

محلات به عنوان بزرگترين شهرستان كشور از لحاظ سطح زيركشت گل، به عنوان مهد پرورش گل و گياهان زينتي و پايلوت گل كاري كشور مطرح است و رتبه نخست را از لحاط تنوع توليد گل در كشور نيز دارد.

اين ديار داراي منابع متعدد و غني سنگ زينتي، سنگ تراورتن و مرمريت مي باشد كه از لحاظ كيفيت در دنيا كم نظير است.

مشاهير و پيشگامان فرهنگ و ادب شهرستان محلات از قبيل دكتر فاطمه سياح، دكتر محسن سياح، حسن فرخ پيام ميرزا كاظم خان شيمي، ميرزا حسين مجد و ميرزا علي اكبر عاشوري نيز در برهه هاي مختلف كشور تاثيرگذار بوده اند.

از رجال سياسي ومذهبي شهرستان محلات نيزمي توان ازآيت الله توسلي محلاتي، آيت الله رسولي محلاتي، آيت‌الله طاها مقدسي، آيت‌الله سروش محلاتي، آيت‌الله شيخ محلاتي، ميرزا حسن انصاري،محمدباقر انصاري، شيخ حسن روحاني،حاج سيداحمد صدرالغروي، عبدالوهاب قائيني، سيدحسن صدر، شيخ فضل‌اله مهديزاده محلاتي (شهيد محلاتي)، حاج شيخ جواد ناظري، شيخ بهاءالدين محلاتي، شيخ ذبيح‌اله محلاتي، شيخ مجدالدين محلاتي، شيخ محمداسماعيل محلاتي وشيخ مرتضي مجتهد محلاتي شيرازي نام برد.

شهرستان محلات داراي آداب و رسوم متنوعي است كه برخي از آنها همچون 'بيل گرداني' با قدمتي دو هزار ساله در شهر نيم ور از توابع شهرستان محلات رواج دارد كه معمولا پس از پايان لايروبي نهر بزرگ اين شهر انجام مي شود و در فهرست آثار معنوي كشور نيز به ثبت رسيده است.

بيل گردانان در مجموع هفت بيل را به وسيله موي بز به يكديگر بسته و آنها را به خاطر اهداي آب اين موهبت الهي، به دور سر چرخانده و هفت آسمان را شكر مي كنند.

پايتخت گل ايران؛ جاذبه هاي گردشگري طبيعي فراواني دارد كه يكي از آنها 'چشمه آب گرم' محلات است.

اين چشمه جوشان با خاصيت درماني و تفريحي؛ محور اصلي گردشگري شهرستان محلات و استان مركزي است كه به عنوان حلقه اتصال چرخه گردشگري، جاذبه هاي طبيعي و تاريخي و مذهبي منطقه مطرح است.

چشمه آب گرم محلات در 15 كيلومتري شمال شرقي اين شهرستان در نزديكي روستاي 'نينه' از توابع دهستان 'خورهه' واقع شده و شامل چندين چشمه است كه از آنها آب گرم با حجم و جوشش بالا كه گاهي دماي آنها به 100 درجه سانتيگراد مي رسد، فوران مي كند.

سال هاست مردم ايران بويژه استان مركزي و شهرهاي قم، كاشان و اصفهان براي درمان و تفريح و گردش به محلات و آبگرم آنجا مي روند و در فصول بهار و تابستان از اين چشمه ها بهره مند مي شوند.

آب گرم اين چشمه ها به دليل وجود 'سولفاته كلسيك' در درمان بيماري هاي نقرس، كبدي، صفراوي، كليوي، رماتيسمي، پوستي و دستگاه گوارش مناسب است.

وجود مقادير قابل توجهي گاز رادون در آب اين چشمه ها نيز موجب درمان انواع بيماري هاي ريوي مي شود.

چشمه هاي آبگرم محلات از بخار خميره سنگ هاي سوزان درون پوسته زمين به وجود آمده و گرماي آن متناسب با سرعت جوشش آب است.

سرچشمه محلات واقع در شمال شهر محلات و در دامنه ارتفاعات اين منطقه يكي از چشمه هاي پر آب استان مركزي است كه آب آن در اكثر خيابان هاي شهر جريان داشته و چشم انداز جالب توجهي ايجاد كرده است.

پارك زيبا با درختان چنار كهنسال سر به فلك كشيده و گل كاري هاي بديع و زيبا درداخل اين پارك، چشم انداز بسيار زيبايي را به وجود آورده كه در فصل تابستان و به ويژه ايام تعطيل پذيراي شمار زيادي از گردشگران داخلي و خارجي است.

باغ هاي گل محلات در فصول مختلف سال نيز مسافران را به ديدن يكي از زيباترين آفريده هاي خداوند دعوت مي كند و از بهترين سوغات با طراوت اين ديار انواع گل هاي آپارتماني و شاخه بريده است.

امامزادگان 'فضل و يحيي' واقع در كوي بالاي محلات، مدفن دو تن از نوادگان امام موسي كاظم (ع) از مكان هاي مذهبي اين خطه است كه معنويت خاصي ايجاد مي كند.

بناي اين امامزاده داراي حياطي وسيع است كه چهار جانب بقعه را فرا گرفته است و بقعه داراي قبه، رواق و ايوان هايي است و اطراف حياط نيز حجره هايي به چشم مي خورد.

قديمي ترين قسمت امامزاده، محراب آن است كه بناي آن را 709 هجري قمري و مربوط به دوره ايلخانان دانسته اند.

امامزاده عبدالله؛ نيز در قسمت جنوبي شهر محلات قرار دارد، اين امامزاده داراي بقعه ايواني سه جانبه است و از قبه و بقعه آن چنين بر مي آيد كه مربوط به قبل از صفويه باشد.

مسجد جامع محلات؛ واقع در بافت قديمي اين شهر و معروف به مسجد جمعه از ديگر ديدني هاي شهر محلات است.

اين مسجد داراي ايوان و حياطي است كه اطراف آن به صورت حجره دو طبقه و به شكل بسيار زيبايي آراسته شده است.

شبستان مسجد داراي ستون هايي جالب است و سقف آن با تخته هايي پوشيده شده كه روي آن آيات قرآن نقش بسته است.

در سال 1369 به طور تصادفي در جلوي مسجد جامع، قبري مشخص شد كه كارشناسان قدمت آن را 1200 سال تعيين كرده اند.

بناي تاريخي خورهه با مساحتي حدود 3550 متر از بناهاي تاريخي محلات است كه شامل سه بخش ايوان اصلي، مجموعه بخش شمالي و مجموعه بخش غربي است.

ايوان اصلي داراي 12 ستون در دو رديف بوده و در چهار طرف داراي ديواره جرز مانندي است كه ارتفاع ستون ها به بيش از هفت متر مي رسد و با توجه به حجم سقف قرار گرفته بر ايوان ها، ارتفاع اين ستون ها به بيش از 9 متر رسيده است و هم اكنون دو ستون سنگي از جنس تراورتن از اين مجموعه برجاي مانده است.

ساختمان اصلي يا بناي جنوبي؛ با ستون ها، اتاق ها و صحن حياط ساختمان شمالي از قسمت جنوب به بناي اصلي متصل شده است.

اين قسمت، اتاق ها و راهروها و اتاق مربع شكل بزرگي را تشكيل مي دهد كه حياط پشتي به حساب مي آيد. بناي غربي، شامل تعدادي اتاق و يك سالن است.

مردم شناسان در مورد بناي باستاني خورهه با توجه به اينكه در يك منطقه باستاني قرار دارد اظهارنظرهاي متفاوتي داشته اند.

آتشكده آتشكوه در محلات يكي ديگر از مناظر ديدني اين سامان است كه بناي آن در پنج كيلومتري جاده نيم ور به شهرستان دليجان و در مجاورت روستاي آتشكوه قرار گرفته و با شهر محلات حدود 13 كيلومتر فاصله دارد.

اين بنا كه تاريخ آن را مربوط به زمان ساسانيان دانسته اند، داراي چهار طاقي شامل ستون هاي سنگي استوانه اي شكل است كه بر روي هم قرار گرفته اند.

بناي آتشكده در دامنه كوه آتشكوه و در كنار رودخانه اي به همين نام، درمساحتي حدود 600 متر مربع ساخته شده است و

مجموع آتشكده از سه بخش تالار اصلي (شرقي)، تالار غربي و راهرو تشكيل شده است.

تالار اصلي يا شرقي آتشكده كه احتمالا محل آتشدان و نيايش بوده شامل تالاري مربع شكل است كه هر ضلع آن از بيرون 12 در 12 متر و 60 سانتيمتر طول دارد.

تالار داراي چهار ستون مستحكم به ابعاد دو متر و 70 سانتيمتر در دو متر و 70 سانتيمتر و به ارتفاع شش متر تا پاي طاق بوده كه از سنگ و ساروج ساخته شده و گنبد و طاق اين بناي عظيم روي اين چهار ستون استوار شده است.

دو سوي ستون ها به طرف داخل تالار به صورت نيم دايره و دوسوي ديگر آنها به صورت مستقيم و داراي زاويه بوده و روي ستون ها سردرهايي هلالي و گنبدي شكل وجود داشته كه بخش زيادي از آنها تخريب شده است.

هفته فرهنگي شهرستان محلات از 20 تا 26 دي ماه جاري با اجراي 370 عنوان برنامه فرهنگي، ورزشي، اجتماعي و مذهبي در حال برگزاري است.

مدير كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان مركزي، هدف از اجراي اين برنامه ها را براي جذب گردشگر و سرمايه گذاران در عرصه گردشگري و معرفي جاذبه هاي تاريخي و فرهنگي عنوان كرد.

سيد «محمد حسيني» افزود: بررسي، معرفي و تجليل از نخبگان علمي، فرهنگي، ورزشي و مذهبي، معرفي ظرفيت هاي گردشگري و مناطق مستعد گردشگري، اجراي برنامه هاي فرهنگي از قبيل موسيقي آييني سنتي، بازي هاي بومي و محلي، معرفي توانمندي هاي صنايع دستي و توزيع اقلام تبليغاتي از ديگر برنامه هاي هفته فرهنگي شهرستان محلات است.

شهرستان محلات با دو هزار و 79 كيلومتر مربع وسعت در جنوب شرقي استان مركزي واقع شده و از شمال به قم و آشتيان، از شمال شرقي به دليجان، از جنوب به خمين و گلپايگان (استان اصفهان) و از غرب به اراك محدود مي شود.ك/4

7276/588/559