تاخير دو ماهه توزيع شير در مدارس؛ علل و پيامدها

توزيع رايگان شير در مدارس با اهداف كاهش سوء تغذيه و فقر، افزايش سلامت و رشد جامعه، افزايش توان فيزيكي و فكري دانش آموزان و داشتن جامعه اي سالم، افزايش بهداشت و كاهش هزينه هاي درمان، اصلاح الگوي مصرف و افزايش مصرف شير و لبنيات انجام گرفته است.

هر چند بروز مشكلاتي باعث شده كه هنوز برخي استانهاي محروم كشور از اين شير رايگان سهمي نداشته باشند اما در استانهاي مانند خراسان رضوي كه قطب صنايع غذايي و لبنيات كشور محسوب مي شود و تامين شير مدارس در آن به نظر كار آساني مي رسد نبايد شير با تاخير دو ماهه به دانش آموزان عرضه شود.

معمولا براي تامين شير رايگان سه يا چهار ماه قبل از شروع مدارس مناقصه اي بين شركتهاي لبني در اين خصوص برگزار مي شود و برنده مناقصه مسوول تامين اين ماده غذايي خواهد بود كه در خراسان رضوي نيز برخي شركتها از جمله شركت فرآورده هاي لبني رضوي براي چند سال متوالي برنده مناقصه بوده است.

در واكاوي مساله تاخير دو ماهه توزيع شير در مدارس، قطعا يك طرف قضيه مربوط به شركت توزيع كننده و طرف ديگر به متولي اجراي اين طرح يعني اداره آموزش و پرورش بازمي گردد كه قصور متوجه يكي از اين دو دستاندركار است.

مدير عامل شركت فرآورده هاي لبني رضوي مدعي است كه اين شركت پس از برنده شدن در مناقصه همه مقدمات توزيع شير در مدارس را قبل از شروع سال تحصيلي جديد آماده مي كند و هيچ قصوري در اجراي به موقع اين طرح متوجه اين شركت نيست.

'سيد مهدي طالبيان' گفت: اغلب يكي از شركتهاي لبني طي مناقصه اي كه از سوي دولت براي تامين شير مدارس سه قبل از مهرماه برگزار مي گردد، انتخاب شده و با فراهم كردن همه مقدمات خود را براي توزيع شير مهيا مي سازد.

وي افزود: شركت فرآورده هاي لبني رضوي يكي از بزرگترين شركتهايي است كه طي قراردادي كه با آموزش و پرورش منعقد كرده، روزانه 25 ميليون تن شير مورد نياز برخي مدارس مشهد و شهرستان هاي خراسان رضوي را تامين مي كند.

وي بيان كرد: اين شركت پس از برنده شدن در مناقصه بسترهاي لازم را براي تامين شير مورد نياز دانش آموزان فراهم مي كند و خود را آماده توزيع شير از ابتداي شروع مدارس مي نمايد اما اداره آموزش و پرورش در آذرماه مجوز توزيع شير را صادر مي كند.

وي اظهار كرد: متوليان آموزش و پرورش علت ديرتر شدن توزيع شير را تاخير در اختصاص بودجه مربوط به اين طرح عنوان مي كنند كه اين تاخير نه تنها برنامه ريزهاي شركت هاي متولي تامين شير را برهم مي زند بلكه برنامه ريزيهاي مربوط به تامين سلامت دانش آموزان را نيز دچار اخلال مي كند.

طالبيان گفت: در ماه سوم از سال تحصيلي كه دانش آموزان به روال معمول برنامه هاي مدرسه و خوراكي هايي كه در طول ساعات حضور در مدرسه ميل مي كند، عادت كرده است، به يكباره طرح توزيع شير به اجرا درمي آيد و حجم زيادي از آن از آذرماه تا پايان فروردين ماه بين دانش آموزان توزيع مي شود كه بعضا آن را نمي خورند يا كمتر تمايلي به خوردن آن نشان مي دهند.

اين كارشناس مواد غذايي گفت: آمارها حاكي از آن است كه سرانه مصرف شير در كشور رو به كاهش و اكنون براي هر نفر در سال 70 كيلوگرم است، اين درحاليست كه مصرف لبنيات در كشورهاي توسعه يافته براي هر نفر در سال 480 كيلوگرم و در كشورهاي اطراف ايران براي هر نفر در سال 100 كيلوگرم است.

طالبيان گفت: اگر دولت در زمينه تامين سلامت مردم سرمايه گذاري كرده و طرح تحول نظام سلامت را به اجرا درمي آورد بايد در كنار آن در زمينه افزايش سرانه مصرف لبنيات در خانوارها نيز برنامه ريزي داشته باشد.

وي با بيان اينكه اگر سرمايه گذاري در صنعت لبنيات انجام گيرد، در بروز بخش بزرگي از بيماريها پيشگيري مي شود، افزود: نسل جوان امروز مصرف كننده اصلي لبنيات و آينده ساز اين مملكت است و مصرف لبنيات از پوكي استخوان، بيماريهاي دهان و دندان، كوتاه قدي و كاهش توان شيردهي مادران آينده جلوگيري مي كند.

وي گفت: در برخي كشورها هنوز يارانه به مصرف شير اختصاص مي يابد زيرا سرمايه گذاري كنوني براي سلامت كودكان از تحميل هزينه هاي اضافي در حوزه درمان و پويايي نسل آينده جلوگيري مي كند.

يك كارشناس تغذيه نيز اجراي طرح توزيع شير رايگان در مدارس را براي افزايش سرانه مصرف شير در كشور مناسب دانست و گفت: دانش آموزان زماني كه سال تحصيلي جديد را آغاز مي كنند خود را با مقررات و قوانين مدرسه منطبق مي سازند.

'زهرا اباصلتي' افزود: بي ترديد عادت دادن دانش آموزان از همان آغاز سال تحصيلي جديد به خوردن شير در يك ساعت مشخص بدن آنان را عادت به خوردن اين ماده غذايي مي كند به طوري كه پس از پايان سال تحصيلي نيز به خوردن روزانه شير در خانه عادت مي كنند.

مدير بهبود تغذيه دانشگاه علوم پزشكي مشهد گفت: هم اكنون مصرف روزانه شير و لبنيات در استان خراسان رضوي به ميزان يك سوم مورد نياز بدن است در حالي كه بر اساس استانداردهاي جهاني يك فرد بزرگسال روزانه نيازمند مصرف سه واحد شير و لبنيات است.

وي اظهار كرد: بر اين اساس يك ليوان شير يا دو ليوان دوغ و يا يك قوطي كوچك پنير به اندازه قوطي كبريت، معادل يك واحد مصرف شير و لبنيات است.

وي اظهار كرد: بنابراين اگر فردي سه ليوان شير در روز و يا شش ليوان دوغ در روز و يا يك قوطي پنير به همراه يك ليوان شير و دو ليوان دوغ در روز مصرف كند، به ميزان مورد نياز بدن شير و لبنيات در روز استفاده كرده است.

وي با بيان اينكه بخش زيادي از كلسيم و ويتامين D بدن از طريق مصرف شير و لبنيات تامين مي شود، افزود: كمبود اين ويتامين ها باعث پوكي استخوان در دوران ميانسالي و كهنسالي خواهد شد.

وي با اشاره به اينكه مصرف شير و لبنيات در هر دوران از زندگي ضروري است، گفت: مصرف زياد شير و لبنيات در سه دهه اول زندگي، نقش مهمي در ذخيره استخواني و پيشگيري از ابتلا به پوكي استخوان در سنين پيري دارد.

به گفته وي، از سن 30 سالگي به بعد ذخيره استخواني بدن به تدريج كاهش مي يابد و آمارهاي منتشره حاكي از آن است كه هم اكنون حدود نيمي از جمعيت كشور مبتلا به استئوپروز يا پوكي استخوان هستند و از سوي ديگر مصرف روزانه شير و لبنيات در ايران كه تامين كننده كلسيم بدن مي باشند، نسبت به كشورهاي پيشرفته فاصله بسياري دارد.

در اين راستا ضرورت مصرف منظم و روزانه شير و لبنيات براي پيشگيري از پوكي استخوان از سوي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي همواره مورد تاكيد قرار گرفته است.

معاون پشتيباني اداره كل آموزش و پرورش خراسان رضوي نيز در تشريح علت تاخير دو ماهه در توزيع شير در مدارس گفت: سياست اصلي دولت در اين رابطه پررنگ كردن شير در سبد خانوار و توزيع آن بخصوص در بين دانش آموزان مقطع ابتدايي مد نظر است.

'عليرضا كاظمي' در پاسخ به اين سوال كه چرا آغاز توزيع شير در مدارس از اول مهر ماه انجام نمي شود، افزود: بايد آمار و اطلاعات دانش آموزان و مدارس در استان روشن شود و سپس اقدام به برنامه ريزي براي توزيع نمود ضمن اينكه پروسه اداري و تخصيص بودجه زمان بر است.

وي اظهار كرد: شركتهاي مسوول تامين شير مدارس انتظار دارند اداره كل آموزش و پرورش خراسان رضوي پيش پرداخت براي توزيع شير داشته باشد كه اين امر به هيچ وجه امكان پذير نيست زيرا نخست بايد شير توزيع شده و بر مبناي ميزان توزيع، پيش پرداخت انجام گيرد.

وي گفت: بودجه طرح توزيع شير در مدارس كاملا نقد و در آذرماه هر سال تخصيص مي يابد كه به هيچ وجه در پرداخت حقوق شركتها مشكلي نداريم.

معاون پشتيباني و برنامه ريزي اداره كل آموزش و پرورش خراسان رضوي گفت: آذرماه امسال 100 درصد مدارس شامل يك ميليون و 120 هزار دانش آموز در اين استان زير پوشش طرح توزيع شير براي دانش آموزان قرار گرفته اند.

به گزارش ايرنا، به نظر مي رسد با توجه به نقش شير و لبنيات در تامين سلامت نسل جوان و آينده ساز كشور در تامين به موقع بودجه اين طرح بايد تمهيدات لازم از سوي مسوولان انديشيده شود و زيرساخت هاي لازم براي چنين طرح بزرگي قبل از اجرا فراهم گردد.

گزارش: ميترا عبداللهي

7489/522/7496