چشمانش را از لابه لاي نرده هاي پنجره اتاق به سوي افق هاي دور دوخته تا همچنان روزنه هايي از اميد بر او بتابد و بتواند با اين بيماري سخت و مهلك خود كنار آمده و در كارزار مرگ و زندگي شكستش دهد.
«سعيد» يكي از چند بيمار مبتلا به سرطان است كه در يكي از تخت هاي بخش آنكولوژي بيمارستان ولي عصر (عج) زنجان بستري است.
او مي گويد: بر اثر سرما خوردگي شديد و مدت دار همراه با درد در ناحيه شكم به پزشك مراجعه كرده و پس از انجام آزمايش هاي متعدد متوجه شده كه به سرطان خون مبتلاست.
وي كه 16 سال بيشتر ندارد با روحيه اي بالا اضافه مي كند: از وقتي به اين بيماري مبتلا شده ام براي انجام درمان به اين بيمارستان مي آيم و وقت هاي آزاد خود را به تفريح سپري مي كنم.
اين بيمار خاطرنشان مي كند: سرطان بيماري وحشتناكي نيست مي توان با آن كنار آمد و حتي مبارزه كرد به شرط آن كه تا آخرين لحظه اميد را از دست نداد.
سعيد نمونه اي از چندين بيمار مبتلا به سرطان است كه در اين بيمارستان بستري است اما او مانند بسياري از مبتلايان به اين بيماري سرنوشت خود را به دست تقدير نسپرده و براي رسيدن به ايستگاه آخر ثانيه ها را نمي شمارد.
حرف ها، حركات و رفتار اين بيمار همه سرشار از اميد به زندگي است و شايد همين روحيه است كه سال ها او را با وجود بيماري سختي كه گريبانش را مي فشارد سرپا نگه داشته است.
سرطان به عنوان يكي از مهمترين بيماري هاي غيرواگير و از تهديدهاي جدي سلامت بشر در عصر حاضر به شمار مي رود و اين بيماري پس از بيماري هاي قلبي و عروقي دومين عامل مرگ و مير در كشورهاي توسعه يافته و سومين عامل مرگ در كشورهاي كم تر توسعه يافته است.
اين بيماري در سراسر جهان 12 درصد و در ايران 10 درصد مرگ ها را به خود اختصاص داده است اما با افزايش اميد به زندگي و افزايش درصد سالمندي در جمعيت كشور انتظار مي رود موارد بروز سرطان در دهه آينده به دو برابر فعلي افزايش يابد.
برآورد مي شود در سال 2030 حدو د13.1 ميليون نفر در سراسر جهان به علت ابتلا به سرطان جان خود را از دست بدهند.
بر اساس آمارهاي ارايه شده در ايران سرطان سومين عامل مرگ و مير اعلام شده و سالانه 30 هزار نفر در اثر اين بيماري جان خود را از دست مي دهند.
بر اساس آمارهاي ارايه شده توسط مسوولان استاني نيز بيش از سه هزار و 100 مورد بيمار سرطاني از سال 85 در زنجان شناسايي شده و اكنون نزديك به 900 بيمار در انجمن بيماران سرطاني اين استان پرونده تشكيل داده اند.
رييس دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي و درماني استان زنجان با اشاره به اين كه شايع ترين سرطان ها در ايران پوست، معده و سينه در زنان است، مي گويد: به تفكيك جنسيتي نيز در مردان سرطان هاي پوست، معده و پروستات و در زنان سينه، پوست و كولون بيشتر اعلام شده است.
عليرضا بيگلري به وضعيت سرطان در استان زنجان اشاره مي كند و مي افزايد: طبق آخرين بررسي هاي انجام شده در نيمه دوم امسال، شايع ترين سرطان ها در اين استان به ترتيب معده، پوست و سينه اعلام شده است.
وي شعار روز جهاني سرطان و پويش ملي مبارزه با سرطان را «سرطان قابل پيشگيري و درمان است، با خود مراقبتي و اميد» بيان مي كند و مي گويد: طبق اسناد سازمان جهاني بهداشت، مي توان از نيمي سرطان ها پيشگيري كرد و مواردي هم كه قابل پيشگيري نيستند، اگر در سايه خود مراقبتي، نگاه اميدوارانه به اثر بخشي روش هاي تشخيصي و درماني داده شوند، درمان پذير هستند.
وي ابراز مي كند: سرطان عوامل خطر سازي دارد كه مي توان با شناخت آنها مسير بهتري را در پيش گرفت.
بيگلري سبك زندگي شامل چاقي، افزايش وزن، رژيم غذايي نادرست را از عوامل خطر ابتلا به سرطان عنوان مي كند و مي گويد: مصرف زياد نمك و گوشت قرمز، چربي و مصرف كم ميوه و سبزيجات، كم تحركي، استعمال سيگار و الكل از ديگر عوامل خطر هستند.
وي ابتلا به ساير بيماري ها شامل عفونت هاي مزمن مانند هپاتيت B ، C، HPV ، HIV و EBV و هليكوباكترپيلوري اشاره كرد كه در ايجاد سرطان هاي كبد، سرويكس، لنفوم، بوركيت و معده دخالت دارد.
بيگلري خاطرنشان مي كند: سركوب ايمني در بيماري ها با مصرف داروهاي سركوبگر ايمني و پرتو درماني يا هورمون درماني مي تواند زمينه ساز بروز سرطان باشد.
وي ابراز مي كند: كنترل وزن و تحرك بدني، رعايت اصول ايمني در منزل و محيط كار در مشاغلي مانند كشاورزي، نقاشي، كار در صنايع آهن، فولاد و زغال سنگ خطر ابتلا به برخي سرطان ها را افزايش مي دهند كه به اين مهم بايد توجه شود.
بيگلري محافظت از پوست، پيگيري موارد ژنتيكي و انواع سرطان هاي خانوادگي، استعمال نكردن دخانيات و الكل را از جمله راه هاي پيشگيري از ابتلا به سرطان عنوان مي كند.
* سرطان آخر زندگي نيست
يك فوق تخصص خون در آنكولوژي بيمارستان ولي عصر(ع) زنجان نيز بااشاره به اين كه بر خلاف تصور عموم مردم سرطان آخر زندگي نيست و مي توان با ارجاع به موقع نسبت به درمان هاي لازم اقدام كرد، مي گويد: بر اين اساس 50 درصد سرطان ها قابل درمان و 30 ديگر نيز قابل پيشگيري است.
دكتر مينوش مقيمي مي افزايد: برخي سرطان ها ماهيت بدي دارد و به درمان ها جواب نمي دهد و در نهايت فرد فوت مي كند كه يكي از علل مهم آن مراجعه نكردن به موقع است.
وي يادآوري مي كند: برخي سرطان ها مانند لوزالمعده و پانكراس درمان خاصي ندارد و در مقابل سرطان هايي از قبيل سينه و دستگاه گوارش به شرط آن كه زود تشخيص داده شود، قابل درمان است.
اين عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي زنجان، علت ترس، استرس و واهمه بيماران از واژه سرطان را نبود سيستم هاي حمايتي مناسب در اين بخش بيان مي كند و مي افزايد: وجود سيستم حمايتي كارآمد از قبيل روانشناس، حضور مددكار اجتماعي موجب مي شود بيماران و خانواده هاي آنها فشار و استرس كمتري را تحمل كنند.
وي اظهار مي كند: در حالت كلي وقتي به بيمار گفته مي شود به سرطان گرفتار شدي استرس، ترس و وحشت زيادي فرد مبتلا و اعضاي خانواده را فرا مي گيرد.
مقيمي با اشاره به افزايش سن اميد به زندگي در بيماران سرطاني تصريح مي كند: در مقايسه با 100 سال گذشته ميزان پاسخي دهي درمان سرطان 30 درصد افزايش يافته و اگر طول عمر بيماران نيز محاسبه شود، روند رو به رشد بوده است.
وي اظهار مي كند: ريز فاكتورهاي متعددي در بروز سرطان دخالت دارد كه در اين ميان نظام سلامت كشور با رويكرد ويژه اي به سراغ مبارزه با سرطان رفته و برنامه پويش ملي مبارزه با سرطان را در دستور كار خود قرار داده است.
اين فوق تخصص خون ادامه مي دهد: فاكتورهاي خطر در هر منطقه مختلف است و شناخت آنها با كارهاي تحقيقاتي وسيع امكان پذير است.
وي اهداف برنامه پويش ملي مبارزه با سرطان را افزايش آگاهي و جلب مشاركت مردم در ارتباط با قابل پيشگيري بودن سرطان و شيوه هاي آن بيان مي كند و مي گويد: اصلاح باورهاي نادرست مردم در خصوص سرطان از جمله درمان ناپذير بودن آن و جلب مشاركت سياستگزاران و مجريان سلامت (درون و برون بخشي) در كنترل عوامل خطر سرطان از ديگر اهداف اين بخش است.
مقيمي ابراز مي كند: عموم مردم به ويژه نوجوانان و جوانان، بيماران و خانواده هاي آنان، سياستگزاران و مجريان خارج و حوزه سلامت از گروه هاي هدف پويش ملي مبارزه با سرطان هستند.
وي با بيان اين كه هدف برنامه پويش ملي مبارزه با سرطان بايد حركت و ايجاد شبكه اطلاع رساني مداوم و مستمر باشد، اظهار مي كند: متاسفانه اين موضوع مهم فقط به چند روز يا هفته خلاصه و سپس به فراموشي سپرده مي شود.
اين عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي زنجان ادامه مي دهد: آموزش ها نيز بايد در سطح جامعه بيش از گذشته نمود داشته باشد و متخصصان امر با برنامه ريزي دقيق مي توانند در اين بخش نقش سازنده اي داشته باشند.
وي تاكيد مي كند: در مجموع مبارزه با سرطان نيازمند عزم و اراده ملي است و تنها وزارت بهداشت متولي نيست بلكه تمامي دستگاه ها و سياستگذاران نيز در اين بخش دخالت دارند.
مقيمي اضافه مي كند: همه بايد به اهميت پيشگيري از بيماري سرطان واقف باشند و آموزش هاي ارايه شده نيز بايد به عمل و به عبارتي به تغيير رفتار منجر شود.
اين فوق تخصص خون و آنكولوژي خاطرنشان مي كند: بايد فعاليت هاي تحقيقاتي در خصوص بيماري سرطان در كشور آغاز شود كه در اين خصوص مسير سختي در پيش رو داريم، اما نتيجه آن پس از سال ها مشخص مي شود كه بسيار اميدوار كننده است.
* رژيم هاي غذايي حاوي فيبر خطر بروز سرطانها را كاهش مي دهد
عضو انجمن تغذيه ايران نيز با اشاره به نقش مهم تغذيه ادامه مي دهد: فيبرها با جذب آب و افزايش حجم مدفوع كمك به تسهيل دفع و كاهش يبوست مي كنند و نتايج مطالعات متعدد، نشان داده رژيم هاي غذايي حاوي فيبر خطر بروز سرطان ها را كاهش مي دهد.
پروين افشار يادآوري مي كند: فيبرها تركيباتي هستند كه در ديواره سلول هاي گياهان مثل سبزي ها، ميوه ها، سبوس، غلات كامل، حبوبات و مغزها يافت مي شوند.
اين كارشناس تغذيه مركز آموزشي، درماني تخصصي و فوق تخصصي آيت الله موسوي زنجان بيان مي كند: فيبرها، با افزايش سرعت انتقال مواد غذايي از روده بزرگ موجب مي شوند، باكتري هاي روده فرصت كمتري براي توليد مواد سرطان زا داشته باشند و همچنين ديواره روده براي مدت طولاني در معرض مواد سرطان زا قرار نگيرد.
وي تصريح مي كند: فيبرها علاوه بر افزايش حجم و تسهيل عمل دفع موجب رقيق شدن مواد سرطان زا و كاهش مدت زمان تماس اين مواد با ديواره روده مي شوند.
افشار اضافه مي كند: بنابراين با دريافت كافي و متناسبي از گروه غلات، ميوه ها و سبزي ها مي توان از بروز بسياري از سرطان ها پيشگيري كرد.
وي با بيان اين كه استفاده از مواد غذايي پروبيوتيك دار نيز از بروز سرطان هاي دستگاه گوارش پيشگيري مي كند ابراز مي كند: لبنيات غني شده با پروبيوتيك ها در بازار براي مصرف وجود دارند و مصرف آنها بسيار مفيد است.
اين كارشناس ادامه مي دهد: غذاهاي دريايي نيز به علت داشتن اسيدهاي چرب امگا 3، سلنيوم، روي، ويتامين E در پيشگيري از بسياري از سرطان ها به خصوص سرطان پستان و روده نقش مهمي دارند.
وي يادآوري مي كند: استفاده از برخي مواد غذايي مانند انواع توت ها (توت فرنگي، توت سياه و...) به دليل پلي فنل ها، ماهي هاي چرب مانند سالمون، ساردين و قزل آلا و روغن زيتون (منابع غذايي حاوي امگا3 )، انگور، پياز، سير، كلم بروكلي، سيب (به دليل دارا بودن فلاونوئيد)، پرتقال و گوجه فرنگي (منبع ويتامين C) خاصيت ضدالتهابي دارند و مصرف ميوه ها و سبزي هايي كه خاصيت ضدالتهابي دارند براي پيشگيري از بيماري هاي مزمن مرتبط با تغذيه از جمله سرطان توصيه مي شوند.
عضو انجمن تعذيه ايران خاطرنشان مي كند: از عوامل تغذيه اي كه در پيشگيري از سرطان دخالت دارند مي توان به آنتي اكسيدان ها اشاره كرد كه اين ماده يا مواد ضد سرطان موجود در برخي از مواد غذايي با كاهش راديكال هاي آزاد در بدن، در پيشگيري از انواع سرطان ها نقش مهمي دارند.
وي يادآوري مي كند: مواد آنتي اكسيداني مانند كاروتنوئيدها (رنگدانه هاي گياهي)، ويتامين C، ويتامين E، سلنيوم كه مانع از آسيب سلول ها و بافت ها مي شوند و مي توانند از بروز تغييرات سلول هاي بدخيم جلوگيري كنند.
به گفته اين كارشناس سبزي هاي برگ سبز و زرد و ميوه هاي رنگي مانند اسفناج، هويج، مركبات، زردآلو و طالبي (منابع كاروتنوئيدي)، ميوه ها به ويژه مركبات و سبزي ها (منبع ويتامين C)، روغن جوانه گندم و آفتابگردان، مغزها مانند بادام و سبزي هاي برگ سبز (منبع ويتامين E) و غذاهاي دريايي، گوشت و جگر (منبع سلنيوم) هستند.
15 بهمن مصادف با چهار فوريه روز جهاني مبارزه با سرطان نامگذاري شده است.
6085/7320
تاریخ انتشار: ۱۵ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۲:۰۵
زنجان - ايرنا - بيماري سرطان در عصر مدرنتيه هر روز شمار زيادي را به سوي مرگي زودهنگام سوق مي دهد كه در اين ميان خود مراقبتي و اميد اساس پيشگيري از ابتلا به اين بيماري و افزايش اميد به زندگي محسوب مي شود.