تهران-ایرنا-مدیركل دفتر تنوع زیستی و حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست گفت:تهیه برنامه مدیریت و حفاظت از چهار گونه جانوری در معرض تهدید شامل گوزن زرد ایرانی، خرس سیاه، خرس قهوه ای و كروكدیل پوزه كوتاه آغاز شده است.

سید مجید خرازیان مقدم روز یكشنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا اظهار كرد: تهیه برنامه عمل ملی حفاظت و مدیریت برای 30 گونه جانوری در معرض تهدید جزو برنامه های سازمان حفاظت محیط زیست است كه چهار گونه آن آغاز شده است.

وی افزود: این فعالیت با هدف حفاظت از گونه های در معرض تهدید و خطر انقراض و ارتقای وضعیت گونه های مهم آغاز شده و در برنامه ششم توسعه با سرعت و حجم بیشتری دنبال خواهد شد.

خرازیان مقدم ادامه داد: بعد از تهیه برنامه ملی عمل حفاظت و مدیریت از این گونه ها، در مرحله بعدی وارد فاز اجرا خواهد شد.

وی با بیان اینكه در مرحله دوم قرار است در ابتدا برنامه عمل حفاظت 15 گونه جانوری اجرایی شود،گفت: در پایان برنامه 5 ساله ششم در صورت تامین اعتبارات لازم برنامه عمل مدیریت و حفاظت 15 گونه جانوری در معرض تهدید اجرا می شود.

مدیر كل دفتر تنوع زیستی و حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست افزود: تاكنون در ایران فهرستی از گونه های در خطر انقراض تهیه نشده است كه تهیه این فهرست نیز یكی از برنامه های سازمان محیط زیست است كه در دست اجراست.

*** گوزن زرد ایرانی؛

گوزن زرد ایرانی با نام علمی Dama Dama mesopotamica در اصل بومی سواحل شرق مدیترانه تا نواحی غربی ایران بود و تا سال ۱۸۷۵ نسل آن در تمامی این مناطق به جز بخش‌های جنوب غربی ایران منقرض شد.

در دهه ۱۹۴۰ تصور می‌ شد این حیوان به كلی منقرض شده باشد اما در سال ۱۹۵۶ مشخص شد تعداد كمی از آنها در جنگل كوچكی در اطراف رودخانه ‌های دز و كرخه باقی مانده ‌اند، پس از آن سعی شد تا با زنده ‌گیری، تكثیر در اسارت و رها سازی دوباره این گوزن ‌ها نسل آنها حفظ شود.

اكنون بیشترین گوزن ‌های زرد ایرانی در محوطه‌ های محصور نسبتا وسیعی در دشت ناز ساری، پناهگاه حیات وحش سمسكنده در مازندران، جزایر اشك و كبودان دریاچه ارومیه، میان‌كتل دشت ارژن و منطقه حفاظت‌ شده پریشان در استان فارس نگهداری می شوند اما تمام این مناطق كاملا محصور یا جزیره هستند.

*** خرس سیاه؛

خرس سیاه آسیایی گونه ‌ای خرس در اندازه متوسط است كه روی قفسه سینه ‌اش لكه سفیدی به علامت V نقش بسته‌ است. این خرس به‌ خوبی برای زندگی بر روی درخت انطباق یافته و در مناطق وسیعی از جنوب آسیا، شمال شرق چین، خاور دور روسیه و ژاپن زیست می كند.

برنامه محیط زیست ملل متحد ( آی ‌یو سی‌ ان ) این حیوان را در فهرست گونه ‌های در خطر انقراض و در رده آسیب‌ پذیر قرار داده ‌است كه بیشتر به‌ دلیل جنگل‌ زدایی و شكار این حیوان برای استفاده از برخی اعضای بدن او است.

كوهستانهای شهرستان نیكشهر در جنوب سیستان و بلوچستان یكی از زیستگاه ‌های اصلی این خرس محسوب می ‌شود و رویشگاه ‌های پراكنده درختچه داز و زیتون واقع در بلوچستان شامل مناطق كوهستانی مهرستان، نیك شهر، قصرقند، لاشار، آهوران و رشته كوه بیرك از مهم ترین مناطق زندگی خرس سیاه بلوچی است. همچنین شهرستان رودان در استان هرمزگان یكی از مهمترین زیستگاه های این گونه ارزشمند در كشور است.

*** خرس قهوه ای؛

خرس قهوه‌ای (Ursus Arctus) نوعی خرس بزرگ است كه در بسیاری از مناطق آمریكای شمالی و شمال اورآسیا پراكنده است. وزن این گونه از ۷۰ تا ۷۸۰ كیلوگرم متغیر است، با آن كه قلمرو زیست خرس قهوه‌ای كاهش یافته و در بسیاری از مناطق منقرض شده‌ است ولی همچنان در فهرست كمترین نگرانی آی ‌یو سی‌ ان باقیمانده است.

*** كروكدیل پوزه كوتاه ؛

گاندو یا تمساح پوزه ‌كوتاه با نام علمی 'Crocodylus palustris نوعی كروكودیل بومی شبه‌ قاره هند و مناطق اطراف است كه در كشورهای هند، بنگلادش، پاكستان، ایران، سریلانكا و برمه زندگی می كند. گاندو تنها كروكودیل بومی پاكستان و ایران و بزرگترین خزنده این دو كشور و همچنین پرشمارترین كروكودیل در كشور هندوستان است.

به گاندو در ایران، تمساح ایرانی نیز گفته می ‌شود. زیستگاه اصلی این تمساح بخشی در چابهار و بخش دیگر در شهرستان سرباز در جنوب كشور است، این مناطق با نام منطقه حفاظت شده گاندو تحت حفاظت سازمان محیط زیست ایران قرار دارند.

علمی ( 4 ) **9014**1440