دریابان 'جوزف مالوی' فرمانده آماد و پشتیبانی نیروی دریایی آمریكا، اخیرا در نشستی مشورتی به نمایندگان كنگره آمریكا گفت كه چینی ها در حال توسعه ناوگان زیردریایی خود هستند و اكنون تعداد زیردریایی های دیزلی و اتمی این كشور از ایالات متحده نیز بیشتر شده است.
سخنانِ دریابان مالوی بسرعت در رسانه های غربی بازتاب یافت؛ بی آنكه تحلیل درستی از آن ارایه شود. در نتیجه، تصویری هراس انگیز از چین ترسیم شد كه در آن، پكن از نظر نظامی، برنامه هایی بلندپروازانه و تهدیدآمیز دارد.
با این حال، واقعیت چیز دیگری است. در علوم نظامی، 'زیردریایی' از نظر راهبردی، ابزاری پدافندی (دفاعی) به شمار می رود. یعنی هیچ كشوری با زیردریایی به كشورهای دیگر حمله نمی كند! كاربرد اصلی زیردریایی این است كه به صورت نامحسوس (زیرِ دریا) به گشت زنی در آب های ساحلی بپردازد و یا نقشِ پدافند زیرسطحی را برای ناوهای هواپیمابر، رزمناوها و ناوشكن ها ایفا كند.
به زبان دیگر، آنچه نیت و توانِ آفندی (تهاجمی) كشورها را در دریا به نمایش می گذارد، تعداد ناوهای هواپیمابر و رزمناوهایشان است و نه تعداد زیردریایی هایشان.
كشورها ناوهای هواپیمابر را برای جابه جاییِ جنگنده ها و بالگردهایشان به نقاط دوردست می سازند و از رزمناوها هم معمولا برای پوشش هوایی و پرتاب موشك از دریا استفاده می كنند. ناوشكن ها كه از رزمناوها كوچكترند، به دلیل وزن كمتر، مانورپذیری بیشتری دارند و مهمترین ابزار در نبردهای دریایی به شمار می روند. و بالاخره از پاسناوها (Frigates) كه ناوچه های كوچكی هستند، چنانكه از نامشان پیداست، برای گشت زنی و پاسداری استفاده می شود. بنابراین، شاید بتوان تعداد ناوهای هواپیمابر، رزمناوها و ناوشكن های یك نیروی دریایی را معیارِ آفندی بودن آن نیرو دانست، اما تعدادِ پاسناوها و زیردریایی ها را به تنهایی، نمی توان معیار مناسبی برای توانِ آفندی قلمداد كرد.
با این آگاهی، بد نیست نگاهی به آمار ناوهای آمریكا و چین بیاندازیم: نیروی دریایی ایالات متحده اكنون 10 ناو هواپیمابر و سه هزار و 700 جنگنده و بالگرد در اختیار دارد، در حالی كه نیروی دریایی چین، تنها یك ناو هواپیمابر و حدود 650 بالگرد و جنگنده دارد.
چینی ها در حال ساخت چهار ناو هواپیمابر و آمریكایی ها در حال ساخت سه ناو هواپیمابر جدید هستند.
ایالات متحده 22 رزمناو دارد، اما رزمناو در نیروی دریایی چین مانند بسیاری دیگر از كشورهای جهان، تعریف نشده است و وجود ندارد.
نیروی دریایی آمریكا 47 ناوشكن و نیروی دریایی چین 25 ناوشكن دارد.
ارتش آمریكا همچنین 71 فروند زیردریایی دارد. پیش از این، برخی منابع، شمارِ زیردریایی های چین را بیش از 60 و برخی منابع دیگر، 68 فروند ذكر كرده بودند. اگر اطلاعات 'دریابان مالوی' را معتبر بدانیم، چینی ها اینك باید بیش از 70 فروند زیردریایی داشته باشند.
بدون در نظر گرفتن متغیرهایی مانند نوع زیردریایی ها و كیفیت ناوها، صرفا با مشاهده آمار پیش گفته، می توان نتیجه گرفت كه نیروی دریایی آمریكا، نیرویی بشدت آفندی و نیروی دریایی چین، نیرویی كمابیش پدافندی است. حال اگر این واقعیت را هم در نظر بگیریم كه چین بیش از 4 برابر آمریكا جمعیت دارد و احتمالا به زودی به بزرگترین اقتصاد جهان نیز تبدیل خواهد شد، این پرسش ها مطرح می شود كه آمریكا در قیاس با چین، چه نیازی به این همه ناو هواپیمابر، رزمناو و ناوشكن دارد یا دستكم چه دلیلی دارد كه از توسعه طبیعی نیروهای مسلح چین نگران باشد؟
زمان رضاخانی
آساق*2*9163*1579
تاریخ انتشار: ۹ اسفند ۱۳۹۳ - ۰۹:۴۵
تهران – ایرنا – واشنگتن در روزهای اخیر، موضوع افزایش شمارِ زیردریایی های چین نسبت به ایالات متحده را برجسته كرده است؛ بی آنكه به ماهیت زیردریایی و تفاوت آن با كاركردِ ناوهواپیمابر، رزمناو و ناوشكن اشاره ای كند.