سبزوار، شهر ديرينه هاي پايدار جاذبه هاي فراواني براي مسافران دارد

به گزارش ايرنا، اين شهر قديمي و كهن در حاشيه جاده قديم ابريشم و در كنار جاده هاي اصلي تهران - مشهد و اسفراين - كاشمر و نيز محور ترانزيتي تهران - قوچان قرار دارد و سالانه حدود 20 ميليون مسافر و زائر حضرت ثامن الحجج علي بن موسي الرضا (ع) از اين شهرستان تردد مي كنند.

در حال حاضر بسياري از بناهاي تاريخي و فرهنگي سبزوار براي مسافران و گردشگراني كه از اين خطه عبور مي كنند ناشناخته است.



**ميدان كارگر سبزوار ، ميزبان يكي از زيباترين مجموعه هاي گردشگري و تاريخي كشور مي باشد در اين مجموعه گردشگري تاريخي آثاري از جمله آرامگاه اسرار ،مدفن فيلسوف بزرگ مشرق زمين حاج ملا هادي سبزواري ،كاروانسراي تاريخي حاج فرامرز خان ، موزه مردم شناسي ،آرامگاه امين التجار مشهدي در جوار آرامگاه اسرار ،آرامگاه بقراط ،مدفن يكي از طبيبان حاذق سبزواري در عصر قاجاريه كه دستي در عرفان و ادب فارسي نيز داشته مشاهده مي شود .

يكي از مزارهاي ملكوتي در شهر سبزوار ، مقبره حاج ملا هادي سبزواري است كه در ضلع جنوب غربي فلكه كارگر واقع شده و به دستور يوسف مستوفي الممالك ساخته شده است و بر روي آرامگاه صندوق چوبي سبز رنگي قرار داشته ولي اكنون به سنگ مرمر سفيد مبدل گرديده تمام بناي اين آرامگاه آجري و مساحت زير بناي آن 370 متر مربع و سقف گنبد و چهار ايوان آن نيز در سالهاي اخير آيينه كاري شده است.

در محوطه اين مكان از نزديكان حكيم همچون ملا محمد سبزواري (فرزند ارشد حكيم) و حاج شيخ ولي الله اسراري و تني چند از علما و بزرگان دفن شده اند .



* *كاروانسراي فرامرز خان يا رباط كانون در جبهه غربي ميدان كارگر سبزوار قرار دارد رباط كانون از نوع كاروانسراهاي چهار ايواني است كه به استناد وقف نامه موجود در سال 1291 هجري قمري توسط حاج فرامرز خان سبزواري جهت استفاده ي زوار حضرت رضا(ع) در كنار شاهراه خراسان ساخته شده است.

ورودي اين رباط از بخش جنوبي و از طريق يك هشتي به ايوان جنوبي منتهي مي شود صحن رباط روباز بوده و علاوه بر چهار ايوان اصلي غرفه هايي نيز مشرف به صحن ساخته شده است در انتهاي غرفه ها حجره هايي تعبيه شده كه در پشت اتاق شمالي ،شرقي و غربي سالن هاي طويل جهت مال بند يا طويله در نظر گرفته شده است اين بنا هم اكنون موزه شده است .

** مصلي تاريخي سبزوار نيز يكي از زيباترين ابنيه بجا مانده از حكومت سربداران است كه در شرق شهر قرار دارد و مردم سبزوار در اين مصلي كه قديمي ترين مصلي تاريخي استان خراسان رضوي است از دير زمان براي برگزاري نماز هاي عيدين و جمعه و نيز برگزاري نماز استسقاء بدان جا مي رفته اند در حال حاضر در ابتداي ورودي قبرستان شهر كه معروف به بهشت شهدا است قرار دارد ،اين بنا از ابنيه عهد صفويه و زير بناي آن 242 متر است كه فضايي در حدود يك هكتار در اطراف آن قرار دارد.

سقف اين مصلي بسيار عالي و ماهرانه ساخته شده و 11 متر ارتفاع دارد و از لحاظ ظرافت ، مهارت و زدن ضربي جناغي در ساير ابنيه خراسان كمتر ديده مي شود .



**مسجد پامنار سبزوار نيز در مركز شهر در خيابان بيهق سبزوار واقع است بنابر قول مشهور اين مسجد به سال 266 هجري قمري در زمان خلافت المتعمدبالله عباسي و به هنگام امارت امير احمد بن عبد الله خجستاني در خراسان بنا شده است و به مسجد آدينه بيهق نيز در گذشته ناميده مي شد .

در سال 317 هجري قمري به وسيله امير ابوالفضل بازسازي شده است اين مسجد در عهد امراي سربدار مسجد جامع اين شهر بود چرا كه در زمانهاي قديم نماز جمعه و اعياد برگزار مي شده اين مسجد به همت پيرزني مومنه ونيكوكار ساخته شده است.



**بناي مسجد جامع سبزوار هم كه به حدود نيمه دوم قرن هشتم هجري مي رسد به دست خواجه علي مويد ،حاكم سربداري ساخته شده است اين مسجد در ضلع جنوبي خيابان بيهق سبزوار ،تقريبا روبروي امامزاده يحيي قرار گرفته مساحت مسجد چهار هزار متر مربع است كه 2835 متر مربع زير بنا و 1165 متر مربع فضا و محوطه آن است.

اين مسجد داراي دو ايوان شمالي و جنوبي است كه تغيير نكرده و اصالت خود را حفظ كرده است ايوان جنوبي از بناهاي ديگر مسجد زيباتر و مهم تر است اين ايوان داراي دو مناره آجري است در ضلع غربي و شرقي محوطه دو شبستان و مسجد واقع شده ايوان شمالي مسجد نيز آجري است و 14 متر ارتفاع دارد و دو مناره كوتاه و كوچك بر بالاي آن ديده مي شود كه در راهرو چپ و راست اين ايوان براي ورود و خروج استفاده مي شود .



* *امامزاده يحيي بن موسي بن جعفر (ع) هم كه در مركز شهر سبزوار و در تقاطع خيابان بيهق و خيابان اسرار قرار گرفته است، اين بقعه متبركه به احتمال قوي در قرن ششم هجري قمري ساخته شده در آغاز بنايي ساده بوده كه با چهار غرفه كه بعدها به آن ايوان ،مناره و اتاق هايي اضافه كرده اند داخل حرم كاشي كاري ،سنگ كاري ،آينه كاري و گچ كاري تزئين شده است.

گنبد امامزاده چهارده متر بلندي دارد و ارتفاع مناره هاي طرف 29 متر است به علاوه دو مناره كوچك نيز در دو طرف گنبد و جود دارد و همچنين در اطراف حرم عده اي از علماي رباني و مومنين سبزوار دفن شده اند .



*ا*مامزاده شعيب بن موسي بن جعفر (ع) نيز در ضلع جنوبي خيابان طبرسي سبزوار بقعه متبركه امامزاده شعيب قرار دارد در گذشته اين محل گورستان عمومي و خارج از حصار و باروي شهر بوده است .

اكنون حرم اين بقعه داراي چهار ايوان كوچك در چهار طرف آن است تمام ديواره حرم و ايوان ها آينه كاري شده است و ضريح امامزاده در وسط قراردارد اين ضريح بسيار زيبا ساخته شده و دو مناره و گلدسته به بلندي 25 متر يكي در شمال غربي و يكي در جنوب شرقي صحن اين بقعه وجود دارد.



**حمام قديمي قيصريه هم از چندين حمام قديمي موجود در سبزوار مي باشد كه در كنار راسته بازار قديم قرار دارد اين راسته اكنون تبديل به خيابان بيهق شده است .

اين بنا در مجاورت بناهايي چون مدرسه فخريه ،سراي حقيران و محله كلاه فرنگي مي باشد اين بنا از چند سال پيش كه عملكرد اصلي خود را از دست داد متروك شده بود تا اينكه مالكين بنا با همكاري ميراث فرهنگي سبزوار قسمتي از بنا را احيا و تبديل به سفره خانه سنتي قيصريه كرده اند اين بنا متعلق به دوره قاجاريه است و در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است .



**بازارچه سبزوار هم به دليل تجاري بودن داراي بازارهاي متعددي بوده است كه در حال حاضر فقط بازار سرپوش و حاج زمان باقي مانده است اين بازار در امتداد بازار حاج زمان بوده ولي به دليل احداث خيابان بيهق اين دو بازار از همديگر فاصله گرفته اند .

بازار سرپوش حدود 140 متر طول دارد و مجموعا 9 مسير ورودي و خروجي دارد كه چهار خروجي آن مربوط به خيابان اسرار و سه خروجي مربوط به سراهاي دو در ،پنبه اي ها و هاشم آبادي ،يك خروجي به راسته قناد ها و خروجي آخر كه در واقع مسير اصلي بازار مي باشد مربوط به خيابان بيهق مي شود.

در حال حاضر بازار سر پوش 85 حجره و مغازه دارد كه اغلب به كار طلا فروشي و پارچه فروشي مشغول هستند اين مجموعه اخيرا به ثبت رسيده است .



**بازار حاج زمان سبزوار نيز كه اين بنا كه به حاج زمان معروف است به همراه سراي پشت بازار توسط حاج زمان ساخته و وقف شده بناي بازار حاج زمان در كنار آرامگاه امامزاده يحيي و روبروي بازار سرپوش قرارگرفته است و اين بنا متعلق به دوره قاجاريه مي باشد و در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است .



**آرامگاه كاشفي هم از آرامگاه اسرار تا بناي يادمان ملا حسين واعظ كاشفي در خيابان شهدا راهي نيست بنايي كه تلفيقي از معماري كهن ايراني با اسلوب و روش هاي جديد است اين آرامگاه متعلق به مولانا كمال الدين مشهور به واعظ سبزواري متوفي به سال 910 هجري قمري مي باشد ايشان از فضلاي نامي اواخر عهد تيموري است.

مناره خسرو جرد ،كاروانسراهاي بين راهي ،يخدان هاي تاريخي ،خانه ها و روستاهاي قديمي و ... هم بخشي ديگر از آثار ديدني و تاريخي سبزوار است .

سبزوار در 237 كيلومتري غرب مشهد مقدس قرار دارد.

6043/1211