به گزارش ايرنا سفال كلپورگان شاهكار هفت هزار ساله زنان و مردان ديار نخل و آفتاب 'سراوان' با شهرت جهاني و منحصر به فرد در ميان سفالينه هاي تاريخي، علاقه مندان فرهنگ و تمدن ايران را به تماشاي رقص گِل در ميان دستان هنرمند زنان بومي فرا مي خواند تا نوروزي زيبا و به يادماندني را براي خويش به ارمغان برند.
كلپورگان روستايي در 25 كيلومتري شهر سراوان و 390 كيلومتري جنوب شرق زاهدان مركز استان سيستان و بلوچستان خواستگاه سفالي به همين نام است و آنچه امروز كلپورگان را از ساير نقاط متمايز كرده هنر سفالگري آن است، سفالي با عمري به درازاي تاريخ.
كلپورگان با سفالينه‌هاي تاريخي و منحصر به فرد و شهرت جهاني شاهكار انديشه، ذوق، فرهنگ و هنر زنان بلوچ در سرزمين ايران است، زنان بومي منطقه يگانه خالقان سفال كلپورگان هستند و اين هنر ارزشمند را نسل به نسل و سينه به سينه از مادران به دختران منتقل كرده اند و گذشت زمان و حوادث تاريخ نيز نه تنها از اصالت آن كم نكرده بلكه بيش از پيش بر ارزش‌هاي هنري آن افزوده است.
آنچه سفالگري كلپورگان را از ساير نقاط متمايز كرده ويژگي‌هاي منحصر بفرد آن است به گونه اي كه در ساخت سفال تمام مراحل ظريف سفالگري به وسيله زنان انجام مي‌گيرد و مردان فقط كارهايي مثل حمل خاك رس از معدن مسكوتان واقع در دو تا سه كيلومتري كارگاه، آماده كردن گل و پختن سفال را انجام مي دهند.
... و آنچه توجه جهانيان را به سفال كلپورگان جلب كرده استفاده نكردن از چرخ سفالگري در تهيه سفال است به گونه اي كه تمام سفالينه‌ها با روشهاي سنتي ابتدايي، بديع و به كمك دست انجام مي‌شود.
طرحها و نقشهاي سفال كلپورگان نيز كاملا هندسي است و تداعي نقشهاي باستاني است تــزيينــات روي سفالينه ها با نمادهاي تجريدي است كه از نسلي به نسل ديگر به يادگار مانده است و حكايت از راز و رمــز و خواهش هاي روحي و دروني هنرمند از محيط اطراف و اعتقادات و باورهاي او دارد و اغلب نمادها شبيه به نقوش سفالهاي ما قبل تاريخ و آغاز دوره تاريخي است.
در اين سفالينه‌ها لعاب به كار نمي‌رود بلكه براي تزيين و نقاشي از سنگ 'تيتوك' استفاده مي شود، اين سنگ در منطقه تپه آچار در كهوران بخش مهرستان يافت مي‌شود و رنگ آن معمولا قهوه اي يا سياه است، اين سنگ نوعي سنگ منگنز است و رنگي كه از آن به دست مي‌آيد قهوه اي است.
از نكات جالب درباره اين سفال مي توان به دسته آنها اشاره كرد به طوري كه اين دسته‌ها بر خلاف سفالهاي امروزي ديرتر از بخش هاي ديگر سفال مي‌شكنند.
سفال كلپورگان اغلب به شكل كاسه، كوزه، جام، قدح، پارچ و ليوان و قلك ساخته مي‌شود و اغلب ظرف‌هاي ساخته شده آن نيز داراي سرپوش است كه گاه خود به عنوان ظرفي مستقل مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
هر چند در مورد اين اثر تاريخي و هنر زيبا تبليغاتي در خور شان آن انجام نشده اما آنقدر هويت و كيفيت منحصربفردش مشهود بوده كه اكنون در بازارهاي مهم جهاني شهره است به گونه اي كه اكنون كوره‌هاي سفالپزي كلپورگان نام دومين كارگاه سفال دنيا و تنها موزه زنده سفال را با خود يدك مي‌كشند.
شهرستان سراوان با جاذبه هاي توريستي و منحصر به فرد از جمله سنگ نگاره هاي دره نگاران، قلعه باستاني سينوكان، قلعه تاريخي بخشان، مسجد جامع دزك، غار مشكوتك كلپورگان، روستاي ناهوك و كوهك، قلعه سب سوران، قلعه كنت، زيارت بابا حاجي و ساير قابليت ها و ظرفيت هاي مناسب تفريحي و فرهنگي در حال آماده سازي براي استقبال از بهار و مسافران نوروزي است.
سنگ نگاره هاي دره نگاران با بيش از هزاران نقش به صورت تك نگاره و تابلوي پرنگاره در نوع خود بي نظير است و مي توان از آن به عنوان بزرگترين مجموعه شناخته شده ايران با قدمتي هزاران ساله ياد كرد.
قلعه باستاني سينوكان يكي ديگر از آثار باستاني جالق سراوان است كه از دور به صورت برجي زبيا خود نمايي مي كند و بناي اين اثر به دوره اسلامي برمي گردد.
مسجد جامع دزك يكي ديگر از جاذبه هاي گردشگري سراوان است كه در روستايي به همين نام در سه كيلومتري شرق اين شهرستان واقع شده و از جمله مساجد اوليه و كهن سيستان و بلوچستان به شمار مي رود و مصالح اصلي و اوليه مسجد از خشت خام و ملاط گل است و براي نخستين بار در متون تاريخي از اين بنا در قرن چهارم هجري نام برده شده و تا كنون نيز به دفعات بازسازي شده است.
قلعه سب نيز از سالمترين و زيبا ترين قلعه هاي دوره اسلامي بلوچستان است به طوري كه اين قلعه زيبا و مستحكم در روستايي به همين نام در فاصله 45 كيلومتري جنوب غربي شهر سراوان در بخش سيب سوران اين شهرستان واقع شده و اين بنا با مصالح عمده خشت و گل برروي صخره اي طبيعي ساخته شده است .
قلعه كنت نيز بنايست كه در 80 كيلومتري جنوب غربي شهر سراوان و روي صخره اي طبيعي در سه طبقه ساخته شده است، ورودي اين قلعه در قسمت جنوبي آن در حدود 13 متر از سطح زمين ارتفاع دارد كه به حياط جنوبي قلعه منتهي مي شود.
پديده‌اي طبيعي و كم نظير تپه نمكي كه در نقطه مياني روستاي گشت شهرستان سراوان واقع شده از ديگر جاذبه‌هاي گردشگري اين منطقه است و شامل تپه‌اي نمكين مملو از املاح معدني است كه آرام آرام از دل آب جوشيده و بر سطح زمين جاري مي شود و تپه حاصله نمك به جا مانده از اين آب است.
همچنين علاوه بر آثار تاريخي و گردشگري سراوان، مهمترين صنايع دستي مردم خونگرم اين منطقه سفال كلپورگان، آهنگري، حصير بافي، سوزن دوزي، سكه دوزي و زيورآلات سنتي است و خرما به عنوان مهمترين سوغات اين شهرستان شهرت جهاني دارد.
به گزارش ايرنا، شهرستان سراوان با داشتن 13 هزار و 905 كيلومتر مربع وسعت در فاصله 330 كيلومتري زاهدان مركز استان سيستان و بلوچستان واقع شده است.
اين شهرستان به زادگاه خورشيد ايران شهرت دارد چرا كه سراوان نخستين نقطه در كشور است كه خورشيد در آن طلوع مي كند به طوري كه طلوع و غروب خورشيد در سراوان با طلوع و غروب خورشيد در غربي ترين شهر كشور يك ساعت و هفده دقيقه اختلاف دارد.
7316 / 6081
تاریخ انتشار: ۲۰ اسفند ۱۳۹۳ - ۱۳:۴۴
زاهدان- ايرنا- زنان هنرمند بلوچ از حدود هفت هزار سال پيش تاكنون نسل به نسل هنر سفالگري را چون جان شيرين حفظ كرده و از خاك و گل آثاري منحصر به فرد خلق مي كنند كه شهرتي جهاني يافته اند.