تحلیلی بر آرایش نیروهای سیاسی در انتخابات رژیم صهیونیستی

چند ماه از انحلال كنست و اعلام انتخابات زودهنگام توسط از سوی نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی می گذرد و بر پایه تاریخ از پیش مشخص شده، فردا این انتخابات برگزار خواهد شد. پارلمان رژیم صهیونیستی 120 كرسی دارد كه احزاب چه به صورت فردی و چه به صورت ائتلافی برای كسب این كرسی ها با یكدیگر رقابت می كنند. رژیم صهیونیستی ساختاری پارلمانی دارد؛ به طوری كه نخست وزیر و كابینه از دل پارلمان انتخاب می شوند.

اگر نگاهی به احزاب مطرح در انتخابات اخیر داشته باشیم، مهم ترین احزاب و جناح بندی ها در این انتخابات را به صورت زیر می توان دسته بندی كرد:

-ائتلاف «اتحاد صهیونیست» متشكل از احزاب كارگر و هتنوعا

-حزب لیكود به رهبری نتانیاهو

- ائتلاف «فهرست متحد عرب» متشكل از سه جریان عربی «حداش»، «بلد» و «رعام- تعال»

-احزاب راست افراطی «اسراییل خانه ما»، «بیت یهودی»، «شاس» و «یهودیت توراتی»

-احزاب لائیك و میانه روی «عش عاتید» و «مرتص».

بر پایه آخرین نظرسنجی های صورت گرفته، تاكنون ائتلاف اتحاد صهیونیست شانس نخست، حزب لیكود در رتبه دوم و ائتلاف فهرست عربی در رتبه سوم برای كسب بیشترین كرسی های كنست قرار دارند. در این نظرسنجی ها، كسب 24 كرسی توسط ائتلاف اتحاد صهونیست، 20 كرسی توسط حزب لیكود، 15 كرسی توسط ائتلاف فهرست متحد عربی، 35 توسط احزاب تندروی اسراییل خانه ما، بیت یهودی، شاس و یهودیت توراتی، و 20 كرسی توسط احزاب یش عاتید و مرتص پیش بینی شده است. بر اساس این پیش بینی ها، باقی كرسی ها نیز میان احزاب كوچك تر تقسیم خواهد شد.

اهمیت انتخابات رژیم صهیونیستی نه در ماهیت این انتخابات و رقابت میان احزاب این رژیم، بلكه در تاثیراتی است كه بر برخی مسایل مهم منطقه یی از جمله مساله فلسطین خواهد داشت. به همین دلیل، توجه به این انتخابات و نتیجه ی آن از اهمیت زیادی برای تحلیلگران مسایل خاورمیانه و جهان عرب برخوردار است. بنابراین در بررسی این دور از انتخابات كنست باید به چند مساله بینادین توجه داشت.

نخست اینكه، تاكنون سیاست های امنیتی نتانیاهو نتوانسته موفقیتی نه برای كابینه وی و نه برای رژیم صهیونیستی به دنبال داشته باشد. شكست آخرین دور از گفت و گوهای سازش و افزایش تنش های فلسطینی-صهیونیستی، حمله به غزه و ناتوانی ارتش رژیم صهیونیستی از شكست توان دفاعی مقاومت فلسطین و افزایش اختلاف های نتانیاهو با تیم دموكرات دستگاه سیاست خارجی آمریكا بر سر برخی مسایل منطقه یی از جمله برنامه ی هسته یی ایران از مهم ترین مسایل و چالش های امنیتی پیش روی دولت نتانیاهو است.

مساله دوم، شكست ائتلاف راست افراطی با احزاب چپ میانه است. آخرین كابینه ی نتانیاهو در شرایطی تشكیل شد كه وی مجبور به ائتلاف با حزب «یش عاتید» و «هتنوعا» (از احزاب لائیك و چپ میانه) شده بود. اما تاكید بیش از اندازه ی نتانیاهو بر سیاست های امنیتی و ناتوانی از حل مشكلات پیش رو باعث فروپاشی این ائتلاف شد.

مهم ترین چالش هایی كه به فروپاشی كابینه ی ائتلافی نتانیاهو منجر شد عبارتند از: بحران مسكن و اختلاف با «یعیر لاپید» رییس حزب یش عاتید بر سر اصلاحات در این بخش. اختلافات با لاپید و زیپی لیونی بر سر بودجه ی نظامی (نتانیاهو با تاكید بر سیاست های امنیتی هرگونه كاهش در بودجه ی نظامی را خط قرمز خود می داند) و اختلاف بر سر لایحه ی «تعریف اسراییل به عنوان كشور ملی یهودیان».

سومین مساله، وجود تضاد و كشمكش بین احزاب راست و احزاب چپ بر سر تاكید بر مسایل امنیتی یا مسایل رفاهی است. در توضیح این مساله باید گفت اقتصاد رژیم صهیونیستی در سال های اخیر با كاهش رشد روبرو بوده و كاهش سطح رفاه عمومی ساكنان این رژیم را به دنبال داشته است. همین امر باعث شده در این دور از انتخابات، مسایل اقتصادی بخش بزرگی از خواسته های مردم از احزاب را تشكیل دهد. از سوی دیگر، محیط امنیتی رژیم صهیونیستی همچنان پر تنش است و مساله ی امنیت همچنان یكی از مهم ترین دغدغه های ساكنان سرزمین های اشغالی است.سرنوشت انتخابات این دوره كنست را تلاش احزاب در نحوه ی تركیب میان این 2 مساله تعیین خواهد كرد.

چهارمین مساله یی كه در انتخابات اخیر كنست باید مورد توجه قرار گیرد، شكل گیری برخی پدیده های تازه ی سیاسی از جمله تشكیل ائتلاف اتحاد صهیونیست به رهبری اسحاق هرتزوك رییس حزب كارگر و زیپی لیونی رییس حزب هتنوعا، است كه در نظرسنجی ها تاكنون در موقعیتی بالاتر از حزب لیكود قرار گرفته است.

شكل گیری چنین ائتلاف هایی را می توان از نتایج گریزناپذیر تضادهای كنونی (تضاد بین مسایل امنیتی و رفاهی) و شكست سیاست های امنیتی نتانیاهو دانست.

مساله ی دیگری كه در این دور از انتخابات كنست باید مورد توجه قرار گیرد، محیط امنیتی رژیم صهیونیستی است كه راست گرایان افراطی آن را مهم ترین دغدغه برای این رژیم مطرح می كنند و خواهان اولویت دادن به آن ها در دولت بعدی هستند.

مهم ترین مسایلی كه رژیم صهیونیستی در محیط منطقه یی خود با آن مواجه است عبارتند از: سرانجام گفت و گوهای هسته یی ایران و گروه 1+5، مساله ی دولت مستقل فلسطینی، افزایش قدرت بازیگران غیردولتی مانند حماس و حزب الله، مساله ی سوریه و وضعیتی امنیتی در منطقه ی جولان و شكل گیری جبهه «قنیطره» از سوی حزب الله لبنان و احتمالا ارتباط با برخی دولت های منطقه همچون مصر و به ویژه تركیه.

با توجه به اینكه سیاست های نتانیاهو در برخورد با این مسایل تاكنون نتایج مورد نظر را به دنبال نداشته، نحوه ی برخورد با محیط امنیتی رژیم صهیونیستی از مهم ترین دغدغه های احزاب صهیونیست است كه بر نحوه ی چینش كرسی های كنست تاثیرگذار خواهد بود.

این پنج مساله را می توان مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر این دوره از انتخابات كنست در رژیم صهیونیستی به شمار آورد؛ به گونه یی كه آینده ی این انتخابات به نحوه ی برخورد احزاب و افكار عمومی با این مسایل مربوط خواهد بود.

بنابراین نكته یی كه درباره ی وضعیت اجتماعی در رژیم صهیونیستی به ویژه در سال های اخیر باید مورد توجه قرار گیرد، غلبه ی افراط گرایی بر میانه روی در مسایل منطقه یی و به ویژه مساله ی فلسطین و جهان عرب است. به همین دلیل است كه احزاب دست راستی در دهه ی گذشته با اقبال مردمی روبرو شده اند و بیشترین كرسی های كنست را احزابی مانند حزب لیكود از آن خود كرده اند.

اما در این دوره به نظر می رسد شرایط اندكی فرق كرده باشد. كاهش رفاه اقتصادی ساكنان مناطق اشغالی و اختلافاتی كه نتانیاهو با واشنگتن و به ویژه با «باراك اوباما» پیدا كرده است شرایط را –اگر نگوییم برای همه ی احزاب دست راستی- دست كم برای حزب لیكود دشوار ساخته است. طبقه ی متوسط و سندیكاهای كارگری اكنون از سطح رفاه كمتری برخوردارند و مشكل ركود در بخش مسكن به چالشی برای رژیم صهیونیستی تبدیل شده است. این ها همه در حالی اتفاق می افتد كه بیشتر تاكید و سرمایه گذاری سیاسی نتانیاهو در مسایل امنیتی و به ویژه برنامه ی هسته یی ایران بوده است؛ امری كه تاكنون نتایج مورد نظر وی را به دنبال نداشته است.

بر این پایه، هر چند با توجه به ائتلاف های كنونی پیش بینی نتایج انتخابات فردا در رژیم صهیونیستی دشوار است، اما با توجه به مسایل رفاهی كه برای ساكنان مناطق اشغالی مطرح است و با توجه به این كه برنامه های امنیتی نتانیاهو تاكنون نتیجه یی در بر نداشته است شاید انتخابات این دوره، انتخاباتی تاریخ ساز باشد؛ از این نظر كه با وجود محیط پر آشوبی كه رژیم صهیونیستی را احاطه كرده است اما به دلیل نتیجه ندادن سیاست های امنیتی چند دوره گذشته، شاید شاهد روی كار آمدن احزاب میانه روی مانند ائتلاف اتحاد صهیونیست و عقب رفتن احزاب افراطی راست گرای همچون حزب لیكود باشیم.

*از:مهدی جوكار (گروه پژوهش و تحلیل خبری)

پژوهشم**9347**2054