این هنر با قدمتی بیش از دو هزار سال مختص مناطق كردستان بوده است و پای افزار این منطقه شناخته شده كه قبلا در دو طرح ساخته می شده است.
طرح اول مخصوص آقایان بود كه كفه آن ضمخت و دارای نوك برآمده بود زیرا مردان به خاطرداشتن كارهای سنگین و كوهپیمایی لازم بود كلاش آنها از استحكام خاصی برخوردار باشد.
طرح دوم مخصوص دختران و زنان بود و این طرح دارای كفه ای زیبا و رنگین دررنگ های مختلف با همان مواد اولیه اما نسبت به طرح اول از لطافت خاصی برخودار بود با رشد صنعت تولید كفش و عرضه كفش های مختلف به بازار٬ این صنعت ركود پیدا كرد و رسما می رفت تا این هنر به دست فراموشی سپرده شود.
اما در مناطق اورامان با توجه به صعب العبور بودن این منطقه و عدم تاثیر صنایع جدید این هنر در این منطقه محفوظ ماند تا اینكه با عنایت و همكاری سازمان صنایع دستی كردستان در سال های اخیر این هنر صنعت مجددا پا به عرضه وجود گذاشت و مورد توجه جهانیان قرارگرفته است.
** مشخصات منحصر به فرد كلاش
چون كفه كلاش كاملا پارچه ای است و رویه آن نیز نخ می باشد٬ پا مطلقا داخل آن عرق نمی كند و با توجه به خاصیت اسموزی كلاش٬ رطوبت داخلی كلاش از طریق پارچه و نخ به بیرون هدایت می شود كه این موضوع باعث می شود ضمن جذب رطوبت پا نیز خنك شود و این خاصیت را درهیچ پای افزاری نمی توان دید.
كلاش تنها پای افزاری است كه دارای خط تقارن است به این معنی كه چپ و راست برای آن نیست و برای حفظ این فرم و مدل باید هرچند مدت كلاش را راست و چپ و یا چپ و راست پا كرد.
پیاده روی با كلاش متناسب با فرم و مرفولوژی پاها می باشد، كفه آن و قسمت سینه گود پا بر آمده و در پاشنه پا بر جسته این فرم باعث رفع خستگی و عدم خسته شدن پاها در هنگام پیاده روی می شود.
موضوع بسیار مهم و حائز اهمیت آن است كه از نظر زیست محیطی هیچ نوع آلودگی محیط بعد از استفاده آن ایجاد نمی شود، چون مواد مصرفی آن كاملا طبیعی است و در خاك كمتر از یك سال تجزیه و به عناصر طبیعی خود تبدیل می شود در حالی كه سایر پای افزارها چند سال طول می كشد كه تجزیه شود.
در ساخت و تولید این پای افزارهیچ نوع دستگاه صنعتی دخیل نیست این امر باعث می شود زمینه اشتغال را برای افراد زیادی در منطقه ایجاد كند. مواد اولیه مورد نیاز برای كلاش پارچه نخی مانند متقال٬ چلوار٬ نخ تابیده شده نمره٬ لایه، لایه٬ پوست٬ یا چرم گاو است.
بعد از انتخاب سایز مورد نظر كاشی بند زیر آن را باز كرده٬ كفه آنرا با سبزه ماش داده تا شیره سبزه در بافت كفه نفوذ كند سپس آنرا پوشیده و هر چند مدت باید به صورت لنگه به لنگه پوشید تا فرم و مدل آن به هم نخورد و همچنان زیبا بماند.
ساخت كفه و بافت رویه ان به طور متوسط چهار روز وقت لازم دارد. قیمت هرجفت كلاش به طور متوسط در شهر سنندج هفتاد هزار تومان است كه این رقم متناسب با نوع بافت و كیفیت آن متغیر است.
كلاش را با آب سرد و پودر لباس شوئی می شورند٬ بلافاصله دوعدد بطری شیشه ای و یا قالب كفش را داخل آن قرار می دهند و سپس قسمت بیرونی آن را می شویند بعد از خشك شدن بطری ها را بیرون می آورند.
** طریقه نگهداری كلاش
هر موقع خواستید كلاش را نپوشید٬ حبه ای قرص نفتالین یا مقداری توتون داخل كلاش بگذارید و سپس آنرا در جای خشك نگهداری كنید تا از گزند حشرات مصون بماند.
اگر خواستید كلاش بخرید یادتان نرود كلاش را لنگه به لنگه كنید و از خیس شدن آن جلوگیری كنید، زیرا این موارد بر روی عمر كلاش اثر می گذارد.
گیوه كه در اصطلاح محلی به آن كلاش می گویند ٬ قدمتی بالغ بر هزار سال دارد در واقع گیوه تاریخ دقیق و مدونی ندارد اما جزء اولین پاپوش های سنتی بشر می باشد كه انسان مبتكر دوران های گذشته با بهره گیری از مواد اولیه فراوان و ارزان قیمت در دسترس طبیعی و ذوق سرشار خویش اقدام به تولید این دست ساخته نموده است٬ كه توان مقابله با گذرگاه های صعب العبور و تاب مقاومت در مناطق كوهستانی و سنگلاخی را داشته باشد و درعین حال سبك و راحت باشد. ك/1
6108
منبع روزنامه آفرینش
تاریخ انتشار: ۳ فروردین ۱۳۹۴ - ۱۲:۰۷
سنندج - ایرنا - كلاش پای افزاری است تهیه شده از مواد طبیعی موجود در محیط مانند نخ و چرم كه با توجه به خنكی و سبكی آن بسیار مورد توجه بوده و در فصول گرم سال مورد استفاده است.