این گزارش نگاهی به سرخط اصلی خبرها و همچنین نوشته های سرمقاله نویسان و نویسندگان روزنامه های امروز شنبه 22 فروردین 1394 خورشیدی انداخته و مهم ترین موضوع های مورد توجه این روزنامه ها را بررسی كرده است.
*** بازتاب سخنان هسته یی رهبری
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب صبح روز پنجشنبه در دیدار جمعی از بانوان، شاعران و ذاكران اهل بیت علیهم‌السلام ضمن تبریك سالروز میلاد حضرت فاطمه زهرا(س)، مطالب بسیار مهمی درباره مذاكرات هسته‌یی و همچنین تحولات یمن بیان كردند كه در روزنامه های امروز بازتاب گسترده یی داشت.
این سخنان مهم رهبر معظم انقلاب در گزارشی با عنوان نخست «نه موافقم، نه مخالف» در روزنامه ی «اعتماد» به چاپ رسید كه مهمترین محور سخنان رهبر انقلاب در این گزارش عبارت بود از: تحریم‌ها باید در همان روز توافق به طور كامل لغو شوند/ مذاكرات هسته‌ای یك تجربه است؛ اگر طرف مقابل از كج‌تابی‌های خود دست بردارد، این تجربه را می‌توان در مسائل دیگر ادامه داد/ ازتوافق عزتمندانه صددرصد حمایت می‌كنم/ تا به حال در جزییات مذاكرات دخالت نكرده‌ام و نخواهم كرد/ هدف از مذاكرات برداشته شدن تحریم‌هاست/ به بهانه نظارت نباید اجازه داده‌شود به حریم امنیتی و دفاعی نفوذ كنند/ هشدار می‌دهم كه ازحركت جنایت‌آمیز در یمن دست بردارند/ سعودیها در این مساله به هیچ وجه پیروز نخواهند شد/ چند جوان بی‌تجربه، امور عربستان را در دست گرفته‌اند.
اعتماد در بخشی دیگر از گزارش خود به نقل از رهبر انقلاب نوشت: اگر از من سوال شود كه «شما موافق مذاكرات اخیر هسته‌ای هستید یا مخالف»، می‌گویم نه موافق هستم و نه مخالف، چون هنوز اتفاقی نیفتاده است.
عنوان نخست روزنامه ی «آفتاب یزد» هم «ازتوافق عزتمندانه صددرصد حمایت می‌كنم» بود كه در این گزارش به نقل از رهبر انقلاب آمده است: من هیچ‌گاه درخصوص مذاكره با آمریكا خوشبین نبودم و این موضوع هم به‌واسطه یك توهم نیست بلكه به‌دلیل تجربه‌ای است كه در این باره وجود دارد. اما با اینكه به مذاكره با آمریكا خوشبین نبودم اما از این مذاكرات موردی با تمام وجود حمایت كردم و اكنون نیز حمایت می‌كنم. من از توافقی كه عزت ملت ایران را تامین كند، صددرصد حمایت می‌كنم و اگر كسی بگوید كه رهبری با رسیدن به توافق مخالف است، سخن خلاف واقع گفته است.
به نوشته ی آفتاب یزد، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تاكید بر اینكه «ایشان با توافقی كه منافع ملت و كشور را تامین كند، كاملاً موافق هستند» افزودند: البته این را هم گفته‌ام كه «توافق نكردن بهتر از توافق بد است»، زیرا قبول نكردن توافقی كه بخواهد منافع ملت ایران را پایمال كند و عزت ملت را از بین ببرد، شرف دارد بر توافقی كه بخواهد ملت ایران را تحقیر كند.
گزارش روزنامه ی «ابتكار» از بازتاب بیانات مهم رهبر انقلاب درباره ی مذاكرات هسته یی هم در گزارشی با عنوان نخست «آمریكا در آزمون تاریخی اعتماد سازی» منتشر شد. در این گزارش آمده است: اظهارات آیت‌الله خامنه‌ای به عقیده چهره‌های مختلف سیاسی روشنگر راه و مشخص كننده مسیر مذاكرات خواهد بود. احمد بخشایش، عضو كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی، گفت «اظهارنظرهای مقام معظم رهبری درباره مسائل هسته‌ای موضع تیم مذاكره‌كننده را تقویت كرد.» محمدصالح جوكار دیگر عضو كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز بیانات مقام معظم رهبری در مورد مذاكرات هسته‌ای اخیر را پشتوانه خوب و مسیر مهندسی شده‌ای برای تیم مذاكره كننده هسته‌ای كشورمان عنوان و تاكید كرد كه اگر بر اساس همین خطوط حركت شود موفقیت‌های خوبی به دست خواهد آمد. سیدحسین نقوی‌حسینی، سخنگوی كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری بر لزوم حمایت از تیم مذاكره‌كننده هسته‌ای ایران تاكید كرد و گفت كه در این صورت است كه این تیم می‌تواند شجاعانه و قاطعانه از منافع ملی كشور و عزت ملت ایران دفاع كند.
روزنامه ی «مردم سالاری» هم از «بازتاب جهانی سخنان رهبر انقلاب درباره بیانیه سوییس» گزارش داد. این روزنامه در این باره نوشت: بیانات مهم رهبر معظم انقلاب در خصوص وقایع یمن و مذاكرات هسته‌ای بازتاب گستردهای در رسانه‌های جهان داشت. به گزارش بی‌بی‌سی رهبر معظم ایران اظهار داشت تنها توافقی را كه فورا همه تحریم‌های اقتصادی را در روز اجرای توافق لغو كند امضا خواهیم كرد. خبرگزاری فرانسه گزارش داد آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم ایران با تاكید بر اینكه كشورش به دنبال سلاح هسته‌ای نیست گفت صنعت هسته‌ای برای توسعه این كشور یك ضرورت است. خبرگزاری رویترز گزارش داد رهبر معظم ایران، آیت‌الله خامنه‌ای روز پنجشنبه درباره نتیجه اخیر مذاكرات هسته‌ای در لوزان سوئیس و بیانیه مشترك گفت نه مخالف آن است و نه موافق.
به نوشته ی مردم سالاری، شبكه خبری یورونیوز نیز در پایگاه اینترنتی خود به سخنان رهبر معظم انقلاب پرداخت و نوشت كه رهبر معظم ایران در خصوص نبودن هیچگونه ضمانتی در توافق نهایی هشدار داد. پایگاه اینترنتی رادیو ملی آمریكا نیز به بازتاب سخنان مهم امام خامنه‌ای پرداخت و نوشت ایران خواستار برداشته شدن تمام تحریم‌هاست. پایگاه خبری العهد با انتشار سخنان رهبر معظم انقلاب، تیتر «امام خامنه‌ای: سعودیها در این ماجرا قطعاً ضربه خواهند خورد و بینی آنها به خاك مالیده خواهد شد» برای خود برگزید.
سخنان مقام معظم رهبری درباره ی مذاكرات هسته یی در میان یادداشت های تحلیلی روزنامه های امروز هم برجسته بود.
حجت‌الاسلام «محسن غرویان» استاد حوزه و دانشگاه در یادداشتی با عنوان «آنچه مقام معظم رهبری تاكید كردند» كه در روزنامه ی «آرمان» منتشر شد، سخنان آیت الله خامنه ای را تایید كننده ی اصل مذاكره و تیم مذاكره‌كننده عنوان كرد و نوشت: ایشان با اشاره به صداقت تیم مذاكره كننده و این كه این تیم برای منافع و عزت ملت‌مان در تلاشند و در این راه صادقانه سعی می‌كنند، همدلی را راهی دانستند كه می‌تواند بسیاری از درگیری‌های دو طرف مخالف و موافق را رفع و رجوع كند.یكی از اصلی‌ترین و مهمترین مخاطبان بیانات رهبر معظم انقلاب كسانی بودند كه در مدت بعد از صدور بیانیه لوزان نه سویه نقد بلكه راه مخالفت با اصل مذاكرات را به بهانه‌های مختلف در پیش گرفته بودند.
غرویان در ادامه نوشت: نكته مهم دیگری كه می‌توان از فرمایشات رهبری برداشت كرد تا كید ایشان بر عدم عجله برای رسیدن به توافق با آمریكا و دیگركشورهای عضو 1+5 بود. چرا كه در خلال رسیدن به توافق جامع جزئیات بسیاری می‌باید مورد توجه قرار بگیرد كه همگی ارتباط تنگاتنگی با منافع ملت و عزت مردم دارد.
«فرمایشات رهبری؛ خطوط قرمز برای منتقدان و مذاكره‌كنندگان» نوشته ی «كاظم جلالی» هم عنوان یكی از یادداشت های روزنامه ی اعتماد بود كه نویسنده در آن نوشت: به طور كلی می‌توان گفت كه رهبری معظم یك بار دیگر خطوط قرمز كلی را تبیین كردند؛ هم برای منتقدان و هم برای مذاكره‌كنندگان. از این پس تیم مذاكره‌كننده هسته‌ای می‌تواند با شفافیت بیشتری حركت كند و ضمنا قطعا خواهند توانست از بیانات رهبری در مذاكرات به شكل مفیدی استفاده كنند. به هر حال طرف مقابل هم باید بداند كه اگر خطوط قرمز رهبری در نتیجه مذاكرات لحاظ نشود، افقی برای رسیدن به نتیجه مطلوب وجود نخواهد داشت. در عین حال درباره منتقدان هم ایشان اشاره فرمودند كه موضع‌گیری‌ها باید در چه چارچوبی انجام شود و با چه شیوه‌ای در منظر افكار عمومی طرح شود.
*** لبخند نفتی ایران پس از لغو تحریم ها
«بیژن زنگنه» وزیر نفت با رییس شركت «سینوپك» چین دیدار و گفتگو كرد و در این دیدار 2 طرف بر گسترش همكاری‌ها در زمینه انرژی، توسعه میادین نفتی و افزایش خرید نفت خام از ایران توافق و تاكید كردند كه با لغو تحریم‌ها این همكاری‌ها را بیش از پیش ارتقا دهند؛ موضوعی كه در روزنامه های امروز بازتاب گسترده یی داشت.
در این باره، روزنامه ی «اطلاعات» در گزارشی از «تأكید ایران و چین بر گسترش همكاری‌های نفتی دو جانبه» خبر داد و نوشت: ایران و چین ضمن تاكید بر گسترش همكاری‌های نفتی پس از لغو تحریم‌ها، درباره افزایش صادرات نفت ایران به پكن و توسعه میدان نفتی یادآوران به توافقاتی دست یافتند. همچنین بحث و تبادل نظر درباره فاز یك و دو میدان نفتی مشترك یادآوران از دیگر موارد مطرح در این دیدار بود كه هر دو مقام حل سریع مسایل باقی‌مانده درباره این طرحها را خواستار شدند.
«لزوم تعامل نفتی با چین علی رغم بدقولی ها» هم عنوان گزارش روزنامه ی آفتاب یزد از سفر اخیر وزیر نفت به چین و مزایای تحكیم تعامل نفتی ایران و چین بود كه در بخشی از آن آمده است: برخلاف آنكه بسیاری می پندارند ، چین می تواند در برخی كالاها و صنایع نیز برای ما یك فرصت به شمار بیاید . فرصتی كه همیشگی است و شاید ارتباط چندانی به این كه آیا توافقات آتی بر سرمسائل هسته ای و در ادامه آن لغو تحریم ها صورت بگیرد یانه ، نداشته باشد . چه بسا با بهبود روند صادرات كشور در صورت توافق و همچنین افزایش تولید و صادرات نفت كشور ،این میزان افزایش در افزایش تبادلات انرژی بین ایران و چین هم تاثیرگذار باشد. سفر اخیر وزیر نفت ایران به پكن ، خود می تواند فرصتی مناسب برای رایزنی پیرامون تمام مباحث فوق باشد، رایزنی با مقامات مسئول در جهت توسعه این رابطه و همین طور پیدا كردن خریداران جدید نفتی .
در همین رابطه، روزنامه ی «شرق» به سراغ پاسخ این سوال كه « چرا چین از ایران رفتنی نیست» رفت و به نقل از وزیر نفت نوشت: ایران و چین پس از لغو تحریم‌ها به همكاری خود ادامه می‌دهند و این همكاری‌ها در حوزه‌های مختلف انرژی گسترش بیشتری نیز می‌یابد. این كشور به‌عنوان یكی از بزرگترین خریداران نفت ایران در شرایط تحریم، مناسب‌ترین همكاری را با تهران داشت و ما می‌خواهیم این همكاری پس از رفع تحریم‌ها نیز تداوم داشته باشد.
*** ادامه ی واكنش افكار عمومی به رویداد فرودگاه جده
اتفاق هولناكی كه در فرودگاه جده بر سر دو نوجوان ایرانی كه به همراه خانواده و به امید زیارت حرم امن الهی به عربستان سفر كرده بودند افتاد، واكنش های مردم و مسوولین را برانگیخت و در این باره یادداشت هایی در روزنامه های امروز منتشر شد.
در این پیوند، روزنامه ی «ایران» در گزارشی از «موج اعتراض به عربستان شبكه‌های اجتماعی را در بر گرفت» خبر داد و نوشت: انتقادها درباره كارشكنی سعودیها در كشور بالا گرفته است. برخی از مراجع عظام هم نسبت به این موضوع واكنش نشان داده‌اند. در فضای مجازی نیز مردم نسبت به این اقدام عربستان واكنش نشان دادند و كمپین تحریم حج عمره نیز در گروههای مختلف مجازی راه‌اندازی شد.
به نوشته ی ایران، مهمترین خواسته مردم رسیدگی به بی‌حرمتی‌هایی است كه از سوی پلیس عربستان نسبت به مردم ایران می‌شود. مردم دو رویكرد اصلی را در واكنش‌های مجازی خود ابراز می‌كنند كه مهمترین موضوع رفتن و نرفتن به حج عمره است. بخشی از مردم بر این باورند، با‌وجود همه كارشكنی‌های سعودیها و تحقیر‌های احتمالی آنان، رفتن ایرانیان به مكه و مدینه، در واقع اعلام حضور پیروان ائمه اطهار و دوستداران اهل بیت پیغمبر خداست؛ كسانی كه اسلامشان با اسلام وهابیت و ارتجاع متفاوت است. گروهی دیگر نیز بر این باورند تا هنگامی كه آل سعود، دشمن ایران و مسلمانان ایرانی است، نباید حج عمره رفت و با هزینه كردن پول در سرزمین حجاز، به اقتصاد این كشور كمك كرد. این گروه می‌گویند، در شأن مسلمان ایرانی نیست كه توسط سعودیها از این بابت تحقیر شود.
روزنامه ی آرمان هم با عنوان نخست «حج عمره نروید» به سراغ این خبر رفت و نوشت: «مردم حج عمره نروند.» این جمله از راهكارهای پیشنهادی برای نشان دادن رذالت اقدام غیراخلاقی ماموران فرودگاه عربستان با دو نوجوان زائر ایرانی بیت‌ا... الحرام است اما به یقین اگر تعرض به دو زائر برنامه‌ریزی نشده بوده اقدامات خصمانه كشور عربستان پس از این اتفاق را نمی‌توان بدون برنامه‌ریزی و در راستای واكنش ایران به اقدام قبیح ماموران فرودگاه دانست.
آرمان در ادامه ی گزارش به سخنان آیت‌الله «سید محمد موسوی بجنوردی» عضو مجمع روحانیون مبارز در واكنش به حادثه فرودگاه جده و بی‌حرمتی به دو زائر نوجوان ایرانی اشاره كرد و به نقل از وی نوشت: این رژیم امروز بدترین برخورد را انجام می‌دهد و جنگ شیعه و سنی راه انداخته است كه بزرگترین خطر برای جهان اسلام است.اگر سعودیها كاری كه به آنها نسبت داده شده را انجام داده باشند از نظر اسلام حكم این عمل اعدام است. دولت در واكنش به اقدامات سعودیها باید عمره مفرده را متوقف كند.
عنوان سرمقاله ی روزنامه ی ابتكار هم «راز گستاخی های سعودی ها؟!» نوشته ی «محمد علی وكیلی» بود كه نگارنده در این یادداشت از شمایل جدید عربستان در دوران پادشاهی ملك سلمان یاد كرد و نوشت: عربستان سعودی در تمام سالیان گذشته با تكیه بر درآمدهای هنگفت نفتی با رفتارهای محافظه كارانه سعی در عدم مواجهه مستقیم با قدرتهای بزرگ منطقه ای داشت. اما با روی كـار آمدن ملك سلمان، برادر ناتنی ملك عبدالله پادشاه سابق، شاهد تحول در سیاست های منطقه ای آن كشور هستیم. سعودیها رسماً وارد عملیات نظامی علیه یمن شده اند. زبان دو پهلوی آنان در سیاست خارجی به زبان صریح و شفاف و رادیكال تغییر كرده است. نوك پیكان تمام حملات آنان علیه ایران است. گویا دولتمردان كنونی ضمن تلاش برای ارائه تصویری جدید از عربستان در صحنه بحرانهای منطقه ای می‌كوشند كه راههای اشتباه و ناكام گذشته خود را با روشهای جدید جبران كنند. حال باید دید آنان از چاله به چاه پناه آورده اند یا اینكه راه برون رفتی از باتلاق سیاستهای گذشته خویش یافته اند.
«سیدحمید متقی» نویسنده ی یادداشت « افكار عمومی و رویداد فرودگاه جده» كه در روزنامه ی «فرهیختگان» منتشر شد هم از واكنش مردم و مسوولین به این اتفاق گفت و نوشت: انتشار خبر رفتار ناشایست، غیراخلاقی و غیرقانونی دو مامور فرودگاه جده با دو هم‌وطن در هفته پیش، واكنش‌های گستردهای را در ایران به همراه داشت. از د‌ولتی‌ها و مجلسی‌ها گرفته تا بسیاری از شهروند‌ان این مرز پرگهر پس از آگاهی از این خبر خون در رگ‌هایشان به غلیان آمده و خواهان واكنشی د‌رخور و در عین‌حال بازد‌ارند‌ه در مواجهه با این رویداد ناگوار شدند. پیام بخش عمد‌ه این واكنش‌ها نیز در این امر خلاصه می‌شود كه دولت در این میدان وارد عمل شده و با اتخاذ تصمیمات تنبیهی، افكار عمومی جریحه‌د‌ار شده شهروند‌ان ایران را التیام ببخشد.
به نوشته ی متقی، متاسفانه نكته‌ای كه به نظر می‌رسد در بسیاری از این واكنش‌ها مغفول ماند‌ه این فقره است كه اقدام ماموران متخلف فرودگاه جده را نباید به‌پای زمامد‌اران عربستان، شهروند‌ان، قومیت یا اعتقاد‌ات رایج در این كشور نوشت. با این توضیح به راحتی می‌توان نوع مواجهه دو دولت تهران و ریاض به این مساله را توجیه و آن را مطابق با پروتكل‌های دو طرف دانست. شهروند‌ان ایرانی نباید انتظار داشته باشند كه دولت آنان فراتر از حد‌ود مرسوم د‌یپلماتیك وارد این پروند‌ه شود و گره‌ای كه با دست قابل باز شدن است را به د‌ند‌ان بسپارد.
*** تحكیم روابط كوبا و آمریكا پس از 50 سال
در آستانه ی اجلاس هفتم كشورهای قاره آمریكا در پاناما وزیران امور خارجه كوبا و آمریكا پس از گذشت نیم قرن، درباره روند عادی‌سازی روابط دو كشور گفت و گو كردند؛ موضوعی كه مورد توجه روزنامه های امروز قرار گرفت و آن را پایان سال های جدایی تعبیر كردند.
روزنامه ی «جهان صنعت» در گزارشی با عنوان «تاریخ ورق می خورد» از دیدار وزیران امور خارجه آمریكا و كوبا در حاشیه نشست رهبران قاره آمریكا در پاناما و واكنش رسانه به این دیدار خبر داد و نوشت: جان كری و برونو رودریگز پس از 50 سال به‌طور رسمی با یكدیگر دیدار كردند. این دیدار پنجشنبه گذشته در حاشیه نشست رهبران قاره آمریكا در پاناما صورت گرفت. به گزارش رویترز در گفت‌وگو كری و رودریگز، در ارتباط با بهبود مناسبات میان دو كشور پیشرفت‌هایی به دست آمده است. به گفته واشنگتن، گفت‌وگوهای طولانی دو وزیر خارجه در پاناماسیتی «بسیار سازنده» بوده است. هر دو طرف تصمیم گرفته‌اند كه روی مسایل حل‌نشده در مناسبات دو كشور كار كنند. ملاقات كری و رودریگز بیش از دو ساعت به‌طول انجامیده است.
به نوشته ی جهان صنعت، آخرین دیدار رسمی میان مقام‌های دو كشور در سال 1959 بود كه ریچارد نیكسون، معاون وقت رییس‌جمهور آمریكا با فیدل كاسترو، رهبر كوبا با یكدیگر ملاقات كردند. كمی پس از این ملاقات، مناسبات دو كشور به تیرگی گرایید و سپس به‌طور كامل قطع شد. در دسامبر سال 2014 باراك اوباما و رائول كاسترو، رییسان جمهور آمریكا و كوبا اعلام كردند كه دو كشور در نظر دارند مناسبات خود را از سر گیرند.
«ملاقات رسمی پس از 50 سال» هم عنوان گزارش روزنامه ی «تعادل» بود كه به سراغ تلاش كوبا و آمریكا برای بازگشت به روابط رفت و نوشت: وزرای خارجه امریكا و كوبا پس از نیم قرن در حاشیه نشست تاریخی سران كشورهای قاره امریكا پشت درهای بسته در پاناما دیدار و گفت‌وگو كردند. این درحالی است كه امریكا درصدد خارج كردن كوبا از فهرست كشورهای حامی تروریسم است و یك سناتور بانفوذ امریكا اعلام كرده كنگره پیشنهاد وزارت خارجه برای خروج كوبا از فهرست كشورهای حامی تروریسم را دریافت كرده است.
*گروه پژوهش و تحلیل خبری
پژوهشم**9294**2054
تاریخ انتشار: ۲۲ فروردین ۱۳۹۴ - ۱۲:۱۶
تهران-ایرنا-سخنان تازه رهبر معظم انقلاب درباره موضوع هسته یی سوژه نخست روزنامه های امروز ایران بود. برخی از روزنامه ها حمایت آیت الله خامنه ای از توافق هسته یی را برجسته كردند و برخی نیز هشدار ایشان درباره بدعهدی غرب در پایبندی به تعهدهایش را پررنگ كردند.