سایه سنگین یارانه ها بر وزارت نفت

این گزارش نگاهی به سرخط اصلی خبرها و همچنین نوشته های سرمقاله نویسان و نویسندگان روزنامه های امروز چهارشنبه 26 فروردین 1394 خورشیدی انداخته و مهم ترین موضوع های مورد توجه این روزنامه ها را بررسی كرده است.



*** بازتاب گسترده سخنان وزیر نفت

روزنامه ی «جهان اقتصاد» در بازتاب اظهارات «بیژن زنگنه» وزیر نفت در نشست خبری با خبرنگاران با اشاره به گله های وی در خصوص سنگینی بار یارانه ها بر دوش وزارت نفت نوشت: بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت دولت تدبیر و امید، روز گذشته در جمع اصحاب رسانه حاضرشد تا از احوال پردرآمدترین صنعت كشور و بار سنگین یارانه‌‌ها بر دوش صنعتی كه برای نوسازی خود نیازمند حداقل 20 میلیارد دلار سرمایه گذاری است خبردهد و بگوید كه این خصولتی‌ها هستند كه مانع حضور بخش خصوصی در پروژه‌های نفتی می شوند و دولت مخالفتی ندارد.‏

به نوشته ی جهان اقتصاد، وی در خصوص بار سنگین یارانه ها بر دوش وزارت نفت گفت: فشار یارانه ها له كننده است؛ شاید نخستین بار باشد كه وزارت نفت حتی برای پرداخت حقوق كاركنان خود هم دچار مشكل می شود و حقوق ها را 28 اسفندماه و با وام گرفتن از بانك مركزی پرداخت می كند.‏ وزارت نفت پارسال روزی 125 میلیارد تومان بابت یارانه ها پرداخت كرده است. این یارانه تمامی ندارد؛ وزارت نفت هم اكنون به همه عالم بدهكار است.‏ اداره كل وزارت نفت یك طرف و تامین یارانه ‌ها نیز طرف دیگر است. اگر چه در سال 1393 نسبت به 1392 فشار كمتر شد، اما واقعا فشار پرداخت یارانه ها له كننده است.‏

«دنیای اقتصاد» هم با اشاره به اظهارات زنگنه از «استراتژی نفتی ایـران در عصر پساتحریم» سخن گفت.

به نوشته ی این روزنامه، وزیر نفت همان‌ طور كه طی یك ماه اخیر بارها اعلام كرده بود، همچنان به بازگشت میزان تولید نفت ایران ظرف چند ماه بعد از لغو تحریم‌ ها به چند سال پیش یعنی دوران پیش از تحریم ‌ها تاكید كرد. وی در پاسخ به منتقدان كه گفته بودند ایران زمان نیاز دارد كه به سقف تولید پیش از تحریم ‌ها برگردد اعلام كرد، كسانی كه معتقدند این از توان ایران خارج است باید چند ماهی منتظر باشند. سال گذشته آزمایش تولید میدان‌ ها را انجام داده ‌ایم و میدان‌ های ما همچنان ظرفیت تولید پیش از تحریم ‌ها را دارند. از جمله منتقدان فاتح بیرول، یكی از اقتصاددانان ارشد و رئیس آتی آژانس بین ‌المللی انرژی است كه روز گذشته اعلام كرده بود، بازگشت تولید نفت ایران به سطح تولید پیش از تحریم ‌ها 3 تا 5 سال زمان می‌ برد چراكه میدان ‌های نفتی ایران علاوه بر اینكه بسیار پیچیده هستند طی مدت تحریم ‌ها فرسوده شده و توان تولید پیش را ندارند‌. اداره اطلاعات انرژی آمریكا نیز در آخرین گزارش خود اعلام كرده بود كه تولید نفت ایران تا پایان 2016 تنها حدود 700 هزار بشكه افزایش خواهد داشت.

«زنگنه: له شدیم» نیز عنوان نخست روزنامه ی «شهروند» بود.

شهروند ضمن انتشار اظهارات كامل زنگنه در نشست خبری به نقل از وی افزود: تأمین ١٢٥‌میلیارد تومان در روز برای پرداخت یارانه ‌های نقدی اعصاب مرا خرد كرده است. این شرایط درحالی است كه وزارت نفت زمانی یك وزارتخانه ثروتمند محسوب می‌شد ولی اكنون فقیر شده به‌طوری كه به تمام عالم بشریت بدهكار است.

«یارانه نفت را فقیر كرد» نیز عنوان برگزیده ی روزنامه ی «جهان صنعت» از اظهارات زنگنه بود.

«كسب و كار» هم نوشت: یارانه ها وزارت نفت را له كرده است.

روزنامه ی «هدف و اقتصاد» نیز تیتری با همین مضمون برای بازتاب اظهارات زنگنه برگزید.

«وفاداری به دوستان دوران تحریم» هم تیتر «فرهیختگان» از اظهارات زنگنه بود. به گزارش این روزنامه، زنگنه در نخستین كنفرانس خبری داخلی از افزایش فروش نفت به چین خبر داد.

فرهیختگان افزود: بیژن زنگنه كه به تازگی از سفر به چین و مذاكره با مسئولان نفتی این كشور بازگشته، در بخشی از صحبت‌های خود در مورد تغییر دیدگاه ایران در بازار نفت و شركای نفتی سخن گفت و اینكه «پس از لغو تحریم‌ها، شركای نفتی ایران محدود به چین، كه در دوره تحریم‌ها، حضور پررنگی در ایران داشت؛ نمی‌شود».

رسیدگی به اموال بابك زنجانی از دیگر محورهای گفت و گوی وزیر نفت با خبرنگاران بود كه عده یی از روزنامه ها نیز در تیترهای نخست خود به این موضوع اشاره كردند.

در همین زمینه «اعتماد» با اشاره به اظهارات زنگنه مبنی بر اینكه بابك زنجانی اموال دندان گیری ندارد، نوشت: «بحث شیرین بابك زنجانی»، این عبارت را «بیژن زنگنه» وقتی به كار برد كه می‌ خواست اطلاعاتی تازه درباره پرونده مردی كه با شكایت وزارت نفت روزهایش را در اوین می‌ گذراند، به خبرنگاران ارایه دهد. بیژن زنگنه، وزیر نفت گفت كل اموال بابك زنجانی روی هم ٥٠٠ میلیون دلار می ‌شود، این در حالی است كه وی دو میلیارد و ٧٠٠ میلیون دلار به ما بابت فروش نفت بدهكار است. پس می ‌بینید كل اموالش چیزی از بدهی ‌اش را پوشش نمی ‌دهد.

«مردم سالاری» نیز در صفحه ی نخست خود به آن بخش از اظهارات زنگنه مبنی بر اینكه زنجانی از اول قصد پرداخت پول نفت را نداشت، اشاره كرد.

به نوشته ی این روزنامه، موضوع بدهی بابك زنجانی به دولت از موضوعاتی بود كه روزگذشته مورد پرسش خبرنگاران حاضر در نشست وزیر نفت بود. زنگنه درباره حكم انتقال دارایی ‌های زنجانی به این وزارتخانه اظهار داشت: برای انتقال اموال، جعفری دولت آبادی هفته گذشته دستور داده است كه اموال به حساب وزارت نفت منتقل شود. بابك زنجانی بیش‌از دو میلیون و 700 هزار دلار از پول نفت را پس نداده و به نظر من از اول هم قصد نداشته كه پس بدهد.

بنابر این گزارش، بابك زنجانی فعلا در بازداشت است و به گفته وزیر نفت تمام اموال توقیف شده زنجانی حتی یك پنجم بدهی وی را نیز جبران نخواهد كرد و جالب این است كه تمام املاك وی قبل از بدهی نفتی وی خریداری شده و فعلا خبری از محل خرج پول‌ های نفتی بیت‌ المال نیست و قوه قضاییه و دادستانی در حال پیگیری این موضوع هستند.



*** ادامه ی بحث ها بر سر تحویل اس 300 به ایران

«ولادیمیر پوتین» رییس جمهوری روسیه، بعد از تصمیم تازه خود مبنی بر لغو ممنوعیت ارسال سامانه دفاع موشكی اس-300 به ایران، همزمان با سفر «علی شمخانی»، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی به این كشور، از ضرورت پایبندی همه كشورها به تعهداتشان سخن گفته است. برخی روزنامه ها به تحلیل تصمیم كرملین و اظهارات تازه ی پوتین پرداخته اند.

در همین زمینه «آرمان» می نویسد: آنچه از طرف مقامات روسیه اعلام شد، این است كه تحویل این سامانه به ایران به علت رفع تحریم‌ ها صورت گرفته است. البته روابط ایران و روسیه در سطح خوبی قرار دارد ولی تحریم ‌های بین ‌المللی به وجود آمده علیه ایران باعث كاهش روابط ایران و روسیه شده بود و تأثیر آن را باید در روابط نظامی بین دو كشور جست ‌و جو كرد كه برای نمونه باعث تاخیر در تحویل سامانه دفاعی اس‌300 در زمان انعقاد قرارداد به ایران شد. بنابراین اگر بگوییم تحریم‌ های بین ‌المللی تاثیری بر ایران نگذاشته است، قابل پذیرش است. چون روابط ایران در حوزه دفاعی با روسیه تحت تأثیر همین تحریم ‌ها قرار گرفته است. هرچند مقامات دو كشور اینگونه وانمود می‌كنند كه تحریم ‌ها خللی به روابط ایران و روسیه وارد نكرده ولی واقعیت این است كه تحریم ‌ها در روابط دو كشور تأثیرگذار بوده و این تأثیرگذاری به حوزه نظامی محدود نشده است به نحوی كه روابط تجاری ایران با روسیه از سه میلیارد دلار به یك ‌و نیم میلیارد دلار كاهش پیدا كرده است.

به تحلیل آرمان، دو كشور برای اولین ‌بار در سال ‌های اخیر دست به توسعه روابط اطلاعاتی، نظامی و امنیتی زده ‌اند حتی در خاورمیانه و به ‌ویژه درسوریه اشتراكات زیادی با یكدیگر دارند بنابراین روابط ایران و روسیه در آینده و بخصوص پس از دستیابی به توافق هسته ‌ای بین ایران و كشورهای 1+5 توسعه پیدا خواهد كرد.

«پشت پرده فرمان پوتین» نیز تیتر صفحه ی نخست «شرق» بود.

به نوشته ی این روزنامه، به نظر می‌ رسد لغو تحریم فروش اس-٣٠٠ نه یك سیاست مستقل بلكه حلقه ‌ا‌ی هم ‌پیوند با دیگر تحولات در روابط خارجی روسیه باشد. روسیه هم ‌اكنون به دلیل مسائل اوكراین، تحت تحریم‌ های بین ‌المللی قرار دارد. اگر ایران بتواند با غرب به تفاهم هسته ‌ای دست یابد روسیه از یك ‌سو بازارهای اختصاصی ایرانِ زیر تحریم ‌ها را از دست خواهد داد و از سوی دیگر با یك رقیب جدی در حوزه گاز و انرژی روبه ‌رو خواهد شد. لغو تحریم فروش اس- ٣٠٠ آن هم زمانی كه دولت آمریكا از سوی جمهوری ‌خواهان و تندروها و رژیم اسرائیل تحت ‌فشار است، بیش از آنكه اقدامی در جهت منافع ایران باشد برگی برنده برای گرفتن امتیازاتی از غرب است، روسیه پیش از این نیز بارها بر سر پرونده هسته ‌ای ایران از غرب امتیازاتی گرفته است.



*** موانع پیش روی «هیلاری» برای كسب ریاست كاخ سفید

«هیلاری كلینتون» همسر رییس جمهوری دموكرات اسبق امریكا، سناتور پیشین نیویورك و وزیر امور خارجه در دولت نخست «باراك اوباما» بار دیگر عزم كاخ سفید كرده و نامزدی خود را برای انتخابات ریاست جمهوری آمریكا اعلام كرده است. برخی یادداشت های نگاشته شده در روزنامه ها، از موانع پیش روی وی برای پیروزی حكایت می كنند.

روزنامه ی «اطلاعات» در این خصوص نوشت: كار هیلاری كلینتون در مبارزه پیش رو از آن جهت بسیار سخت است كه وی پرونده قطوری از 'شكست ها و ناتوانی ها'یی به همراه دارد كه رقبای وی خود را برای تورق و بهره برداری از آن آماده كرده اند. رقبای وی از جمله رقبای كمتر شناخته شده او این مشكل را ندارند كه به عملكردهای گذشته خود پاسخ بدهند؛ اما هیلاری كلینتون باید به موضوعات مهم از جمله چرایی كشته شدن سفیر امریكا در بنغازی، نحوه مكاتبات حساس و محرمانه خود از طریق ایمیل های قابل كشف و رهگیری، حمایت قوی خود از مداخله نظامی آمریكا در افغانستان، د ادن رای موافق به قطعنامه جنگ عراق كه به جرج بوش رئیس جمهوری جمهوریخواه اجازه استفاده از نیروی نظامی علیه عراق را می‌داد، حمایت از اقدام نظامی در لیبی و سئوالاتی از این دست پاسخ قانع كننده بدهد.

به تحلیل اطلاعات، هیلاری كلینتون از نظر سلامت هم كه دغدغه جدی رای دهندگان امریكائی است سابقه خوبی ندارد. وی در كتاب 'گزینه های دشوار' مدعی است كه با بیل كلینتون راهپیمایی های طولانی انجام می دهد، اما امریكاییان به یاد دارند كه وی یك باربه دلیل عارضه لخته خونی در بیمارستان بستری و بار دیگر هنگامی كه در خانه تنها بود دچار بیهوشی شده است. یك بار هم به دلیل بیماری از او خواسته شده است سفر به آفریقای شمالی و خاورمیانه را كه برای هفته بعد از آن تنظیم شده بود لغو كند. هیلاری كلینتون احتمالا به حمایت بیل كلینتون رئیس جمهوری اسبق و باراك اوباما رئیس جمهوری كنونی امریكا دل بسته است. اوباما تا همین جا به حمایت از او برخاسته است و احتمالا دین خود را در قبال كناره‌گیری هیلاری از انتخابات2008 ادا خواهد كرد. اما عرصه سیاسی صحنه حساسی است كه گمان نمی رود حتی دوستان هیلاری در حزب دموكرات هم حاضر به خطر پذیری در آن باشند. هنوز نشانه ای جدی از دورنمای موفقیت هیلاری كلینتون در انتخابات پیش رو مشاهده نمی شود.

«هیلاری روی چه كسانی حساب كرده!» عنوان گزارش روزنامه ی «قانون» بود.

به گزارش این روزنامه، رسیدن به كاخ ریاست جمهوری ایالات متحده آمریكا كار آسانی نیست. «هیلاری كلینتون» وزیر امورخارجه سابق ایالات متحده آمریكا به تازگی نامزدی خود را در انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 این كشور اعلام كرده است. این نامزد ریاست جمهوری نیاز به یك پیام محرك و آرامش بخش برای پیروزی در مبارزات انتخاباتی دارد.

این بار مرحله اول برای دستیابی به كاخ سفید، یعنی پیروزی بر رقبای حزب دموكرات تقریبا انجام شده است. دموكرات ها بدون هیچ مقاومتی او را به عنوان كاندیدای ریاست جمهوری انتخاب كردند. دومین و تعیین كننده ترین مرحله، پیروزی بر دشمن جمهوریخواه است. موانع بسیار سختی بر سر رسیدن به كاخ سفید وجود دارد.كلینتون به لحاظ مالی- یكی از مهم ترین محرك های انتخاباتی- هیچ كمبودی ندارد. به این معنا كه می تواند تا 5/2 میلیارد دلار در نبرد كاخ سفید سرمایه ‌گذاری كند كه رقم سرسام آوری است. با این حال پول به تنهایی رئیس ‌جمهور نمی‌سازد. او باید مانند اوباما بین رأی دهندگان جوان، زنان، سیاه پوستان و اسپانیایی تبارها ائتلافی تشكیل دهد. كلینتون مشكل رئیس جمهور سیاه پوست را ندارد، او به راحتی می تواند رأی مردان میانسال را از آن خود كند. هرچند كه كلینتون در سیاست شناخته شده است، او باید قادر باشد در سیاست خود تجدید نظر كند و ایده ‌های جدیدی مطرح كند. به طور خلاصه: هیلاری كلینتون به پیامی آرام بخش و تحریك كننده نیاز دارد. این بزرگ ‌ترین مشكل اوست.



*** نشانه های حیات دوباره در دریاچه ارومیه

پس از ریاست «معصومه ابتكار» بر سازمان حفاظت محیط زیست، وضعیت دریاچه ی ارومیه به طور خاص مورد پیگیری قرار گرفت و راهكارهای گوناگون برای نجات این دریاچه اعمال شد. حال حضور 5 هزار فلامینگو در این دریاچه ضمن به نتیجه نشستن تلاش های صورت گرفته، نشان خروج دریاچه از وضعیت بحرانی دارد.

روزنامه ی «ایران» با انتشار گزارشی در این باره نوشت: «معصومه ابتكار» رئیس سازمان حفاظت محیط زیست از توافق با وزارت راه برای اصلاح جاده میانگذر دریاچه ارومیه در سال 94 خبر می ‌دهد. جاده سازی غیراصولی در دل این دریاچه یكی از علل خشك شدن دومین دریاچه شور جهان است. این جاده با ریختن كامیون‌ ها خاك در دل دریاچه ساخته شد و امروز كه آب دریاچه خشك شده، خاك ها به دست باد افتاده و مجریان طرح برای جلوگیری از تخریب بادی جاده، قطعات سنگ بخشی از یكی از كوه‌ های موجود در دل دریاچه را برداشته و روی خاك می‌گذارند.

به نوشته ی ایران، او به رسانه‌ ها قول می‌ دهد كه این برنامه در سال ‌جاری اجرایی شود. ابتكار همچنین حال دریاچه ارومیه را نسبت به سال گذشته خوب ارزیابی می‌كند و از آموزش اهالی 75 روستای پیرامون این دریاچه در 2 استان آذربایجان شرقی و غربی برای اصلاح الگوی كشت و كاهش مصرف آب خبر می دهد. به گزارش این روزنامه، خبرهای استانی هم از حضور 5 هزار فلامینگو در دریاچه ارومیه خبر می ‌دهند. البته خشك شدن دریاچه ارومیه براثر سد سازی ‌ها، كشاورزی بی‌ رویه، حفر چاه و ساخت جاده تنها در استان آذربایجان غربی به ایجاد 5 كانون بحرانی ریزگرد‌های شنی - ماسه‌ای منجر شده است. تثبیت این كانون‌ ها از اسفند ماه گذشته شروع شده و مسئولان استانی سازمان جنگل ‌ها می‌گویند در صورت تأمین اعتبارات موجود، برنامه تثبیت‌ ها، شدت می ‌گیرد! ابتكار هم می ‌گوید كه ستاد احیای دریاچه ارومیه توانسته است دفتر سدسازی در این منطقه را برای نجات دریاچه ارومیه ببندد.

*گروه پژوهش و تحلیل خبری

پژوهشم** 9283**2054