تهران - ايرنا - هشدار شديداللحن رهبر معظم انقلاب اسلامي به حكام عربستان در خصوص ادامه كشتار مردم بي‌دفاع يمن بلافاصله مورد توجه رسانه‌هاي منطقه‌اي وبين‌المللي قرار گرفت.

اين هشدار در واقع از شكل‌گيري يك بحران جديد منطقه‌اي وبين‌المللي جلوگيري كرد و موجب تغيير معادلات موجود در منطقه و فروپاشي ائتلاف عربي – اسلامي عليه ملت يمن شد.

مصوبه‌ي اخير پارلمان پاكستان مبني بر منع نيروهاي مسلح از اعزام نيروي نظامي براي كمك به عربستان در راستاي سركوب ملت يمن بلافاصله پس از هشدار رهبري صورت گرفت.

از همين رو، رمزگشائي از راز هشدار رهبر انقلاب اسلامي، اندكي پس از انتشار آن سخنان، مورد توجه كارشناسان نظامي و سياسي خارجي قرار گرفت.

* اهميت استراتژيك يمن

پردازش واقع‌بينانه به رخدادهاي يمن و شرايط اجتماعي و جغرافيائي اين كشور بايد در مدار توجه تحليل‌گران قرار گيرد.

يمن كه يكي از كهن‌ترين كشورهاي عرب به‌شمار مي‌رود به لحاظ تمدن تاريخي و به‌دليل موقعيت جغرافيائي و قرار داشتن در كنار تنگه‌ي استراتژيك باب‌المندب همواره مورد طمع بيگانگان در طول تاريخ بوده است.

بررسي تحليل تاريخ يمن نشان مي‌دهد كه مردم اين كشور از صدر اسلام تاكنون همواره عشق خالصانه‌اي نسبت به اهل بيت عليهم‌السلام داشته و دارند.

از زمان فتح يمن در صدر اسلام، رفتار انساني و اسلامي حضرت اميرالمؤمنين عليه‌السلام كه به امر پيامبر اكرم صلي‌الله عليه‌وآله‌وسلم مأمور فتح يمن شد، منجر به گرايش مردم يمن نسبت به سلاله‌ي پيامبر و اهل بيت عليه‌السلام شد.

لذا ساختار حكومتي يمن از پايان قرن سوم ميلادي تا سال 1962 ميلادي برگرفته از تأثيرپذيري مردم يمن از مكتب اهل بيت عليه‌السلام بوده است.حاكميت يك‌هزار ساله‌ي زيدي‌ها كه به دليل قيام براي انتقام خون زيد بن علي بن الحسين عليهم السلام به اين نسب مفتخر شده‌اند شرايط اجتماعي و مذهبي ويژه‌اي به‌وجود آورد كه با تشكيل فرقه‌ي ضاله‌ي وهابيت در عربستان، تعارض ميان زيدي‌ها و وهابي‌ها را دامن زد.

برخي از تحليل‌گران حتي معتقدند يكي از دلايل تأسيس فرقه‌ي ضد اسلامي و ضد شيعي وهابيت توسط انگليسي‌ها در عربستان، به دليل نفوذ تشيع در يمن، و جلوگيري از گسترش آن بوده است.

در حال حاضر نيز زيدي‌هاي يمن بيش از 65درصد جمعيت فعلي اين كشور را تشكيل مي‌دهند.از سال 1970 تاكنون عربستان به‌عنوان همسايه‌ي بزرگ و ثروتمند يمن در شكل‌دهي و تركيب دولت و ساختار نيروهاي مسلح و دستگاه‌هاي امنيتي يمن نقش پر رنگي ايفا كرده است.

البته نگاه عربستان به يمن نگاهي كاملا طايفه‌اي است كه اين نگاه از سال 1979 با پيروزي انقلاب اسلامي ايران با حساسيت بيشتري دنبال شد.

*تأثير انقلاب اسلامي بر تحولات يمن

پس از پيروزي انقلاب اسلامي حوثي‌هاي يمن كه زيرمجموعه‌ي زيدي‌ها به‌شمار مي‌روند با اتكاء به انقلاب اسلامي تلاش كردند تا هويت خود را در يمن باز يابند.

مرحوم علامه بدرالدين الحوثي با سازماندهي شيعيان يمن كه 15درصد از زيدي‌هاي اين كشور را تشكيل مي‌دهند تلاش كرد تا مكتب اهل البيت عليه‌السلام را در يمن احياء كند. اما عربستان كه نسبت به حوثي‌هاي شيعه بيش از زيدي‌ها حساس بود، درصدد گسترش نفوذ وهابي‌ها در مناطق شمالي يمن كه خاستگاه اصلي حوثي‌ها بود برآمد.

تأسيس بيش از 400 مدرسه‌ي وهابي در مناطق صعده، صنعا، تعز، لحج، ابين و اب در راستاي تضعيف حوثي‌ها وتقويت وهابي‌هاي يمن قرار داشت.

با اينكه علي‌عبدالله صالح، ديكتاتور سابق يمن، خود از طايفه‌ي زيدي‌ها بود اما به‌دليل دريافت كمك مالي از عربستان در سركوب حوثي‌ها نقش داشت.

از سال 2004 تا سال 2010 عربستان با كمك علي عبدالله صالح 6 جنگ را بر حوثي‌ها تحميل كرد كه حاصل آن هزاران شهيد و ده‌ها هزار مجروح بود.

پس از خيزش مردم يمن عليه علي‌عبدالله صالح، عربستان و برخي كشورهاي عرب عضو شوراي همكاري خليج فارس براي مصادره‌ي انقلاب مردم يمن، انتقال قدرت را در يمن مديريت كردند.

عربستان براي منع حوثي‌ها از شركت در ساختار قدرت، عبد ربه منصور هادي كه به مدت 20 سال معاون رئيس‌جمهوري يمن بود و در سركوب حوثي‌ها نقش داشت را بر مردم يمن تحميل كرد.

اعتراض انصارالله كه شاخه‌ي سياسي حوثي‌ها به‌شمار مي رود از شهريورماه سال گذشته به دليل مقاومت عبد ربه منصور هادي در برابر اراده‌ي مردم آغاز شد.

بنابراين سلسله جريان‌سازي‌هايي عليه انصارالله توسط عربستان، عناصر وابسته به وهابيت، سران قبايل مناطق مكلا، عدن و ذمار، و نيز وابستگان به عبد ربه منصور هادي يمن صورت گرفت.

عربستان سعودي براي مقابله با حوثي‌ها تلاش‌هايي كرد و اهدافي را هم اعلام كرد تا حملات خود را عليه مردم بيگناه يمن مشروع جلوه دهد. اين امر اگرچه در ابتدا موفق جلوه كرد اما به نظر مي‌رسد رايزني‌هاي ديپلماتيك ايران، در كنار ديدار هوشمندانه‌ي رهبر انقلاب با اردوغان، رئيس‌جمهور تركيه، و از همه مهم‌تر هشدار شديداللحن رهبر انقلاب نسبت به پيامدهاي ادامه‌ي حملات هوائي و زميني عربستان به يمن، يكي از دلايل نرسيدن عربستان به اهداف اعلامي شد و حتي برخي كشورها نسبت به سياست‌هاي خود تجديدنظر كردند.

* دلايل هشدار رهبر انقلاب به عربستان

اما سؤال آن است كه چه دلايلي در پشت هشدار شديداللحن رهبر انقلاب نهفته بود؟

به نظر مي‌رسد رهبر انقلاب چند محور مهم و چند موضوع حساس را مورد توجه قرار داده‌اند زيرا با اينكه عربستان در گذشته در امور داخلي سوريه، عراق و لبنان دخالتي تخريبي داشت اما ايشان هرگز با اين لحن در مورد آل‌سعود اظهار نظر نكرده بودند. بنابراين دخالت سعودي‌ها در يمن مي‌بايست چيزي فراتر از حوادث گذشته از منظر ايشان باشد.

اگرچه مي‌توان به موضوعات مختلفي اشاره كرد، اما در ذيل تنها به ذكر دو دليل به اختصار از آنها خواهيم پرداخت:

كي از مسائل حساسي كه عربستان از دخالت در تحولات داخلي يمن قصد داشت آن را عملياتي كند، تحميل يك جنگ مذهبي در منطقه است كه قربانيان آن نهايتا مسلمانان اعم از شيعه و سني خواهند بود.

يعني همان كاري كه پيش از اين در برخي كشورهاي ديگر منطقه نيز اتفاق افتاده است. بدون شك بخشي از اتفاقاتي كه در سوريه، عراق، لبنان و صف‌آرائي‌هاي موجود در اين كشورها رخ داده، ناشي از دخالت تخريبي عربستان است.

اگر چه عربستان در عراق و سوريه با شكست مواجه شد و نتوانست ساختار سياسي اين دو كشور را تغيير دهد اما اكنون تلاش مي‌كند تا تجربه‌ي «سياست تخريبي» خود را بار ديگر در يمن به كار گيرد.

موضوعي كه برخلاف «خواست مردم» است و از همين‌روي، همان‌گونه كه در كشورهاي ديگر با شكست مواجه شده است، بدون ترديد در يمن نيز محكوم به شكست خواهد بود.

«سنت تاريخ» همواره بر اين بوده است كه اگر «اراده‌ي جمعي مردم» بر هر موضوعي متمركز شود، پيش‌برنده و پيروز آن ميدان خواهند بود. تاريخ را «اراده‌هاي مردمي» مي‌سازند و متأسفانه گويا عربستان سعودي و در مقياس بالاتر، ايالات متحده و برخي قدرت‌هاي غربي كه در حقيقت پشتيبان معنوي عربستان در اين اقدام بوده‌اند، غافل از اين سنت مهم تاريخ بوده‌اند.

موضوع ديگر اينكه عربستان تلاش داشت تا به بهانه‌ي ناامني‌هاي يمن، دست قدرت‌هاي فرامنطقه‌اي و برخي رژيم‌هاي مزاحم مانند رژيم صهيونيستي را براي تسلط بر باب‌المندب باز بگذارد.

باب المندب در واقع دو درياي مهم خليج عدن و درياي سرخ را به‌هم ارتباط مي‌دهد و از نظر دريانوردي بين‌المللي، دومين تنگه‌ي مهم منطقه پس از تنگه‌ي هرمز تلقي مي‌شود. تسلط بر باب‌المندب مي‌تواند موجب تقويت رژيم جعلي صهيونيستي در منطقه شود.

موضوعي كه البته بعيد است اتفاق بيفتد. تقويت رژيم صهيونيستي مي‌تواند دست اين رژيم افراطي و وحشي را براي تعرض به ساير كشورهاي عربي باز كند.

*سرنوشت جنگ‌ها بر روي زمين نه هوا!

با توجه به موضوعات گفته شده، رهبر انقلاب با توجه به حساسيت شرايط جغرافيائي، اجتماعي و مذهبي يمن و وجود سلاح‌هاي گسترده در ميان قبايل اين كشور، نسبت به پيامدهاي دخالت عربستان در مسائل داخلي يمن هشدار دادند. اين موضوع البته بيش از همه برضرر عربستان تمام خواهد شد و سخن رهبر انقلاب، اگر چه جنبه‌ي «هشدار» داشته است اما از سويي ديگر، «نصيحتي خيرخواهانه» براي حاكمان جديد و البته كم‌تجربه و جوان اين كشور است. عربستان سعودي با فرض داشتن توان هوايي خود، حمله به يمن را آغاز كرده است.

اما سرنوشت جنگ‌ها بر روي «زمين» مشخص مي‌شوند نه «هوا». اگر عربستان نيروي زميني خود را وارد يمن كند در واقع با يك جنگ فرسايشي طولاني مدتي مواجه خواهد شد كه هزينه‌هاي سنگين مالي وانساني براي رژيم عربستان به همراه خواهد داشت. از طرفي ديگر، با توجه به سابقه‌ي تاريخي مردم يمن، كه مردماني حماسي، جنگجو، شجاع و كارآزموده‌ي در جنگ‌ها هستند، خيلي بعيد است كه عربستان بتواند جان سالم از آن به در برد. به نظر مي‌رسد اظهارات رهبر انقلاب مبني بر اينكه مردم يمن ضربه‌ي سختي به رژيم آل‌سعود خواهند زد نيز ناظر بر توان مقابله‌ي ميداني ملت يمن با ارتش عربستان بوده است.

منبع: khamenei.ir

* حسن هاني زاده

اول ** 1346