ابزارهای فناوری در كنار خطرات و معایبی كه ممكن است برای تمام گروه های سنی داشته باشد، مزایایی دارد كه باید والدین نسبت به این معایب و مزایا آشنا بوده و با كسب آگاهی در جهت آگاه سازی فرزندان خود پیشگام شوند.
با توجه به ویژگی های جذاب تلفن های همراه و دیگر فناوری های جدید، روز به روز كودكان برای استفاده از برخی قابلیت های آن ها به سوی فناوری های جدید كه برخی از آنها دیگر برای زندگی ضروری شده اند، گرایش می یابند.
از سوی دیگر در فضاهای مجازی، امكان برقراری تماس های نامناسب كودكان با افرادی كه ممكن است قصد سوء استفاده، بهره برداری یا تجاوز به حریم خصوصی آن ها را داشته باشند، وجود دارد.
بر این اساس آگاهی و شناخت از خطرات موجود در این زمینه و برنامه ریزی مناسب، پیش از فراهم كردن امكان استفاده از اینترنت برای كودكان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
'مریم قاسمی' مادر یك كودك 12ساله است، می گوید: فرزندم بسیار علاقه مند است كه همچون هم سن و سال هایش یك تبلت داشته باشد یا پشت میز كامپیوتر نشسته و وارد دنیای مجازی شود، نمی دانم در این شرایط انجام چه كاری درست است چون از یك طرف نمی خواهم فرزندم از هم سن و سال هایش عقب بماند و هیچ گونه آشنایی با فضای مجازی نداشته باشد و از سوی دیگر نگران خطراتی هستم كه ممكن است او را تهدید كند.
'رضا درویش' نیز پدر نوجوانی 16 ساله است كه می گوید : همواره نگران فرزندم هستم كه اكنون پشت میز كامپیوتر نشسته در چه سایت هایی جستجو می كند، با چه افرادی تعامل برقرار كرده و آیا استفاده از این گونه ابزراها برای او مناسب است، نمی دانم چگونه باید از او در چنین فضاهایی محافظت كنم.
این نوع نگرانی ها، نگرانی های مشترك والدین عصر امروز است در حالی كه با مدیریت صحیح و داشتن یك نوع ارتباط صمیمی و دوستانه با فرزندان، می توان از این نگرانی ها كاست چرا كه باید برای فرزندان خود پدر و مادر بود نه معلم اخلاق و از سوی دیگر باید دانست كه اینترنت می تواند یك منبع فوق العاده برای كودكان باشد و آنها می توانند از اینترنت برای كارهای پژوهشی مربوط به مدرسه استفاده كرده یا با سایر هم سن و سال ها یا معلمانشان ارتباط برقرار كنند یا بازی های آموزشی آن لاین انجام دهند.
از سوی دیگر كودكانی كه به اندازه كافی بزرگ شده اند تا بتوانند نامه بنویسند یا تایپ كنند، می توانند به سادگی به دنیای مجازی دسترسی پیدا كنند اما این دسترسی می تواند همراه با تهدیدات و خطراتی باشد براین اساس باید به عنوان والدین، از اینكه فرزند مان در اینترنت چه می بیند یا می شنود، با چه كسانی آشنا می شود، آگاهی داشته باشیم.
حراست از فرزندان در مقابل كلاهبرداران و سوء استفاده كنندگان در فضای اینترنت امری منطقی و در عین حال ضروری است، كه می توان در قالب چند توصیه آن را عملی ساخت.
** توصیه هایی به والدین
برای رهیابی آنكه چه می توان انجام داد تا فرزند خود را از خطرات فضای مجازی حفظ كنیم پلیس فتای نیروی انتظامی نیز پیشنهادهایی دارد كه می توان در جمع به توصیه هایی در این زمینه برای والدین رسید:
* روش استفاده از كامپیوتر را آموخته و بیاموزید چگونه برخی كاربردها را مسدود كنید.
* كامپیوتر را در فضای تردد افراد قرار دهید نه در اتاق شخصی تا بتوانید زمان استفاده فرزندتان مانیتور را مشاهده كنید.
* با فرزندتان یك ایمیل را مشترك استفاده كنید تا بتوانید پیام هایش را مشاهده كنید.
* سایت های مورد علاقه فرزندتان را نشانه گذاری (Book Mark) كنید تا دسترسی به آنها برایش ساده باشد.
* زمانی را صرف آموزش رفتار صحیح در فضای مجازی برای فرزندانتان كنید.
* فرزندانتان را از رفتن به اتاق های گفتگو خصوصی منع كنید، از نرم افزارهای فیلترینگ یا تنظیمات امنیتی مرورگر یا سرویس دهنده اینترنت خود برای مسدود كردن مورد فوق استفاده كنید. بدانید كه ارسال پیام در یك اتاق گفتگو آدرس الكترونیكی شما را به سایرین نمایش می دهد.
* كارت های اعتباری خود را برای جلوگیری از هر گونه پرداخت های ناشناس چك كنید.
* تصور كنید چه اتفاقی می افتد، اگر بعد از مدرسه، خانه همكلاسی اش یا هر مكان دیگری كه فرزندان بتوانند در آنجا بدون نظارت شما به كامپیوتر دسترسی داشته باشند.
* ناراحتی فرزندتان را جدی بگیرید خصوصا اگر ناراحتی اش بابت تبادلات آنلاین است.
* كپی از پیام های تهدید آمیز یا غیر اخلاقی را كه فرزندتان دریافت كرده است را برای سرویس دهنده اینترنت خود ارسال كنید.
* اگر با اینگونه پیام ها یا هرگونه پیام هایی حاوی مطالب خارج از عرف مواجه شدید با وب سایت پلیس فتا به نشانی www.cyberpolice.ir مكاتبه كنید.
** پیشنهادهایی برای نوجوانان
مقوله پیشگیری و حفاظت در برابر خطرات فضای مجازی كامل نمی شود، مگر اینكه نوجوانان نیز بدانند كه به هنگام برخورد با موارد مشكوك یا خطر در فضای مجازی چه بكنند. در این باره نیز می توان چند توصیه از جانب پلیس فتا را ارائه كرد:
* در رابطه با گفتگو ها و ارتباطاتی كه بابت آن نگران هستید همواره والدین خود را در جریان بگذارید.
* هرگز به پیام ها یا پست های الكترونیكی تهدید آمیز پاسخ ندهید.
* هرگز اطلاعات شخصی خود از جمله، آدرس، شماره تلفن، نام مدرسه یا محل آن را فاش نكنید.
* از نام مستعار استفاده كنید و نیز هرگز با فردی كه در اتاق گفتگو آشنا شده اید ، ملاقات نكنید.
به گفته بسیاری از كارشناسان و روانشناسان كودك و نوجوان در تمام امور تربیتی باید والدین خود را دوست فرزندان دانسته و خود را در كنار آن ها قرار دهند نه در مقابل آن ها، در این شرایط و با ایجاد یك رابطه صمیمی و دوستانه می توانند از فرزندان خود در برابر خطرات احتمالی حتی در برابر خطرات فضای مجازی محافظت كنند.
گزارش: معصومه نیكنام
اجتمام(5)9105** 1418
تاریخ انتشار: ۱ اردیبهشت ۱۳۹۴ - ۰۹:۴۲
تهران-ایرنا- استفاده كودكان و نوجوانان از اینترنت و دیگر ابزارهای فناوری در عصر كنونی امری اجتناب ناپذیر است این در حالی است كه بسیاری از والدین، فرزندان خود را از استفاده این گونه ابزارهای فناوری منع كرده یا در صورت استفاده، همواره نگران هستند.