دستاوردهای بشر از صنعت و فناوری‌های نوین علاوه بر منافعی كه برای بشر داشته و رفاهی كه برای او به ارمغان آورده است، همواره آسیب هایی را نیز به همراه داشته است.
اگرچه بسیاری از ابداعات و نوآوری‌ها با انگیزه تأمین رفاه و آسایش و تحكیم ارزش های انسانی و برای نیل به كمال شكل گرفت، ولی از سویی نیز به دلیل برخی كج فكری ها و استفاده های نادرست از ابزارهای جدید، این اختراعات، گاه جسم و جان و اخلاق و روان انسان ها را مورد آسیب قرار داده و فرهنگ و اعتقادات و رفتارهای اجتماع را دگرگون كرده است.
اینترنت به عنوان یكی از مهم ترین ابداعات بشر در قرن اخیر، با قابلیت ها و كاركردهای متعدد و گسترده، بخش های مختلف زندگی انسانی را تحت تأثیرات مثبت و منفی خود قرار داده است و مبنا و هدف اصلی اینترنت، برداشتن فاصله جغرافیایی میان انسان های سراسر دنیا و ایجاد تحول در عرصه ارتباطات و تبادل اطلاعات است.
اینترنت، كار خود را به عنوان ابزار ارتباط دانشمندان و به ویژه تبادل داده ها و منابع تحقیقاتی، یا به عبارتی برای خلق اجتماع علمی شروع كرد و به مرور زمان توانست خود را تا سطح برقراری ارتباط بین افراد از طریق پست الكترونیكی ارتقاء بخشد.
پس از مدتی، اینترنت به مثابه فضایی جدید برای بسط فعالیت های تجاری در امور نقل و انتقالات مالی، بازاریابی و همچنین ابزار پیگیری برای مصرف كنندگان مورد توجه واقع شد، وبلاگ ها و وب سایت ها، نرم افزارهای گفت و گوی آنلاین و سرویس های پست الكترونیك امكانات جدیدی بود كه در پرتو اینترنت و شبكه جهانی وب، در اختیار كاربران قرار گرفت.
در حالی كه هنوز هیچ كس تصور نمی‌كرد كه روزی جنبه اجتماعی اینترنت به صورت كاربرد اصلی آن در آید، شبكه های اجتماعی اینترنتی پای به عرصه وجود گذاشت و این موضوع چنان در میان كاربران اینترنتی چنان مورد استقبال قرار گرفت كه به جرأت می توان گفت كه این شبكه ها از تأثیرگذارترین سرویس های ارائه شده در اینترنت و وب است كه در سال های اخیر تحول شگرفی در نظام اجتماعی كشورهای مختلف جهان به وجود آورد.
شبكه‌های اجتماعی نسل جدیدی از پایگاه‌هایی است كه این روزها در كانون توجه كاربران شبكه‌های جهانی اینترنت قرار گرفته است و این پایگاه‌ها بر مبنای تشكیلات آنلاین فعالیت می‌كند و هر كدام دسته‌ای از كاربران اینترنتی با ویژگی خاص را گرد هم می‌آورد.
محققان و كارشناسان، شبكه‌های اجتماعی را گونه‌ای از رسانه‌های اجتماعی می‌دانند كه امكان دستیابی به شكل جدیدی از برقراری ارتباط و به اشتراك‌گذاری محتوا در اینترنت را فراهم آورده است.
سازماندهی انواع گروه های اجتماعی مجازی، توسعه مشاركت های اجتماعی، به اشتراك گذاشتن علاقه مندی ها و ایجاد محتوا از سوی اعضاء و تبلیغات هدفمند اینترنتی از اهدافی است كه برخی كاربران از این فضا به نفع خود استفاده می برند.
انتشار سریع و آزادانه اخبار و اطلاعات، افزایش قدرت تحلیل و تقویت روحیه انتقادی، امكان عبور از مرزهای جغرافیایی و آشنایی با افراد، جوامع و فرهنگ های مختلف، شكل گیری و تقویت خرد جمعی، امكان بیان آزادانه ایده ها و آشنایی با ایده ها، افكار و سلیقه های دیگران، كاركرد تبلیغی و محتوایی و ارتباط مجازی مستمر با دوستان و آشنایان نیز از مزایایی است كه برای این شبكه ها بیان شده است.
شكل گیری و ترویج سریع شایعات و اخبار كذب، تبلیغات ضد دینی و القای شبهات، نقض حریم خصوصی افراد، انزوا و دور ماندن از محیط های واقعی اجتماع و تأثیرات منفی رفتاری نیز از آسیب هایی است كه از سوی كارشناسان به عنوان نقاط منفی این شبكه ها عنوان شده است.
اما آنچه این روزها با وجود استفاده های مفید كاربران از فضای اینترنتی به ویژه اتاق های گفت و گو با آن مواجه هستیم، انتشار اخبار كذب و دروغ با اهداف نا امن نشان دادن فضا برای شهروندان است.
به علت عدم امكان شناسایی هویت واقعی اعضا و نبود امكان كنترل محتوای تولید شده از سوی كاربران شبكه های اجتماعی، یكی از مهم ترین پیامدهای منفی این شبكه ها، شكل گیری و ترویج سریع شایعات و اخبار كذبی است كه از سوی برخی اعضای این شبكه ها و با اهداف خاص و بیشتر، سیاسی منتشر می شود.
استان خوزستان نیز از این فضا در امان نمانده است و كاربران شبكه های اجتماعی نیز روزانه با اخباری مواجه می شوند كه بیشتر آنها پایه و منبع موثق ندارد.
روز گذشته در رسانه های اجتماعی نظیر واتس آپ، خبری با موضوع درگیری طایفه ای در اندیمشك و كشته شدن 11 شهروند و زخمی شدن 200 شهروند در این شهرستان به سرعت در میان كاربران منتشر شد.
البته دادستان عمومی و انقلاب اندیمشك در گفت و گو با ایرنا از شناسایی و تحت تعقیب قرار گرفتن دو نفر از عوامل نشر اكاذیب در فضای مجازی و شبكه های اجتماعی در این شهرستان خبر داد.
صادق جعفری چگنی در این مصاحبه افزوده بود:این افراد با هدف ایجاد ناامنی و تشویش اذهان عمومی در شهرستان اقدام به انتشار اخبار كذب در فضای مجازی می كردند كه با هوشیاری و تلاش دستگاه قضایی شناسایی و تحت تعقیب قضایی قرار گرفتند.
اخبار مشابهی نیز طی هفته های گذشته با مضمون تشویش اذهان عمومی در رسانه های اجتماعی منتشر شد كه این اخبار نیز از سوی معاونت اجتماعی فرماندهی انتظامی استان خوزستان تكذیب شد.
حال پرسش اصلی اینجاست كه انتشار این اخبار در فضای مجازی و تشویش اذهان شهروندان با چه هدفی انجام می شود و چه دستاوردی برای شهروندان و مردم استان دارد؟
استان خوزستان به واسطه داشتن توانمندی های ویژه در بخش های اقتصادی، فرهنگی و گردشگری، به شدت به فضای آرام برای فعال شدن سرمایه گذاری و كار اقتصادی نیاز دارد و اگر حتی یكی از این اخبار كذب در دیگر استان ها منتشر شود، آیا جز فرار سرمایه گذار و نا امنی فضا برای توسعه سرمایه گذاری سالم دستاوردی دارد؟
و پرسش مهم دیگر این است كه آیا گسترش فضای نشر اكاذیب در رسانه ها، جز بی اعتمادی مردم و شهروندان به اخبار موثق و ایجاد فضای نا امنی در جامعه تاثیر دیگری دارد؟
6125/
از :سیدبهادر حسینی تشنیزی
تاریخ انتشار: ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۴ - ۱۴:۱۲
آبادان-ایرنا- این روزها با افزایش استفاده شهروندان از شبكه های اجتماعی، فضای دروغ، تهمت افكنی و نشر اكاذیب به سرعت انتشار یافته و جریان ها یا گروه هایی عمدی یا سهوی در راستای نشر اخبار كذب گام بر می دارند.