چالش ها و اختلافات پارسيان هند

به گزارش روز چهارشنبه ايرنا، در تعريفي كه «پارسيان» براي حفظ اصالت و هويت تاريخي خود در نظر گرفته و بر آن تاكيد مي كنند ، فقط زرتشتياني كه حدود 1400 سال پيش از ايران به هند مهاجرت كردند «پارسي » اند و زرتشتياني كه بعدها به هند رفته اند پارسي به شمار نمي روند.

اين جمعيت كه افتخارات و پيشرفت هايي براي هند به ارمغان آورده اند، محدوديت ها و قوانين سختگيرانه اي را براي نگه داشتن اصالت خود در نظر گرفته اند كه در عمل، به كاهش تدريجي جمعيت پارسيان و ايجاد بيماري ها و مشكلاتي به دليل ازدواج در ميان جامعه اي محدود منجر شده است. آنها تنها جمعيتي هستند كه از سوي دولت هند به افزايش جمعيت تشويق مي شود؛ در عوض، در هر سرشماري، اين جمعيت 10 درصد كاهش نشان مي دهد.

سخت گيري و اعمال محدوديت در اين جامعه به گونه اي است كه برخلاف زرتشتيان ايران كه درهاي آتشكده خود را به روي عموم باز كرده و آنها را به بخشي از ميراث فرهنگي و جاذبه هاي گردشگري تبديل كرده اند ، در هند افراد غير پارسي نمي توانند وارد آتشكده پارسيان شوند.



**شكاف جامعه پارسيان



جامعه كوچك پارسيان هند، كه تنها 69 هزار نفر هستند، در سال هاي اخير شاهد تقسيم به دو گروه تندرو و اصلاح طلب بوده است.

انجمن پارسيان شهر بمبئي، كه بيشترين تعداد جمعيت پارسيان هند را دارد، دهها ميليارد روپيه دارايي دارد. سه چهارم جمعيت پارسيان در بمبئي ساكن هستند.

مقام هاي مذهبي تندرو كه بيشتر اعضاي «انجمن پارسيان بمبئي » را تشكيل مي دهند، نسبت به تغييرات و يا به روز شدن مراسم و آيين ها مقاومت مي كنند.

اما «انجمن پارسيان دهلي » موضع اصلاح طلبانه اي در پيش گرفته و حتي در وب سايت رسمي خود آشكارا با اين تندروي ها مخالفت مي كند.



**اختلافات داخلي كه رسانه اي مي شود



سختگيري هاي انجمن پارسيان بمبئي بارها به طرح دعوي هايي در دادگاه عليه آنها منجر شده است. آخرين موردي كه بازتاب گسترده اي در رسانه هاي هند پيدا كرد و موجب آشكار شدن اختلاف ميان جمعيت پارسيان شد، پرونده دو موبد به نام هاي ميرزا و مدون بود. اين دو، سال هاست كه بر سر موضوعاتي همچون ازدواج پارسي ها با پيروان مذاهب ديگر، پذيرفتن بچه هايي كه پدر پارسي ندارند و اجراي مراسم خاكسپاري براي پارسي هايي كه مايل نيستند جسد آنها در برج سكوت گذاشته شود با تندروها مجادله دارند.

انجمن پارسيان بمبئي در سال 2009 دو موبد پارسي به نام هاي فرامرز ميرزا و خوشرو مدون را به عنوان معاند و از دين برگشته، از عبادت در دو آتشكده جنوب بمبئي و همچنين معبدي در دونگروادي (برج سكوت كه زرتشتيان اجساد را در آن مي گذارند) محروم كرد.

از آنجا كه اين تهديد متوجه همه موبداني است كه رسوم قديمي را كنار بگذارند و دست به اصلاحات بزنند، برخي از اعضاي جامعه پارسيان به حمايت از اين دو برخاستند. آنها به حمايت از دو موبد محروم شده، شكايتي به دادگاه بردند و مدعي شدند كه انجمن پارسيان بمبئي هيچ قدرت اجرايي براي اعمال چنين محدوديتي ندارد.

در نهايت، در دستور حل و فصل اين اختلاف كه از سوي دادگاه صادر شد، به صراحت آمد كه انجمن پارسيان نمي تواند حق هيچ زرتشتي پارسي را براي انتخاب موبد مورد نظر خود براي مراسم مذهبي در سه آتشكده مورد نظر محدود كند . اما در خصوص اين مورد خاص، موبدان تنها به دو شرط اجازه اجراي مراسم مذهبي را دارند؛ آنها فقط مي توانند مراسم ختم اعضاي درجه يك خانواده خود را برگزار كنند و براي اين كار بايد از متوليان انجمن پارسيان مجوز بگيرند. اين پاسخ دادگاه به زعم بسياري، شرايط برد-برد تلقي شد.

برخي پيگيري چنين پرونده اي را موجب كاهش اقتدار رهبران مذهبي خود مي دانند و بعضي محدود شدن موبدان را ناعادلانه تلقي مي كنند. به هر حال، اين دعوي براي انجمن پارسيان بمبئي بيش از 30 ميليون روپيه هزينه در بر داشت . هزينه اي كه از نظر بسياري اعضاي جامعه پارسيان بيهوده است.

اين تنها مورد شكايت عليه انجمن پارسيان نيست. پرونده مشهور ديگري متعلق به زني به نام گلرخ گوپتا است. او چند سال اعتراض خود عليه انجمن پارسي والساد (VPA) را در دادگاه هاي هند پيگيري مي كرد.

پاسخ دادگاه عالي گجرات به دادخواست او اين بوده كه اگر زني با مردي از مذهبي ديگر ازدواج كند به دين شوهرش درمي آيد.



** ازدواج خارج از جامعه، به منزله مرگ زنان پارسي



محدوديت هايي كه درباره ازدواج خارج از دين براي پارسيان وجود دارد يكي از مهمترين دلايل كاهش جمعيت آنان و نارضايتي جامعه پارسيان از انجمن بمبئي است. بر اساس قوانين اين انجمن، فرزندان زناني كه شوهر غيرپارسي دارند پارسي محسوب نمي شوند. حتي اين زن و فرزندانش پس از ازدواج نمي توانند وارد آتشكده شوند.

انجمن پارسيان بمبئي در سال 2010 اعلام كرد خانواده زناني كه با فردي خارج از دين خود ازدواج مي كنند بايد گواهينامه مرگ امضا كنند. همچنين بايد گواهي بدهند كه او تا قبل از مرگ آداب و مناسك ديني را اجرا مي كرده است تا حقوق برگزاري مراسم ختم به رسم پارسي به اين زن اعطا شود. اين درحاليست كه در اين قانون به مردان پارسي كه به زنان خارج از مذهب ازدواج مي كنند اشاره اي نشده است.

اما اين سختگيري ها پارسيان را از ازدواج با افراد خارج از دين خود بازنداشت. به گفته مهتا، بانكدار پارسي كه در بمبئي زندگي مي كند، در سال 2008 از هر چهار ازدواج پارسي، يكي با فردي خارج از اين جامعه بود. اين آمار در سال 2014 به يك ازدواج از هر سه ازدواج رسيده است.



** حفظ ميراث پارسيان با كمك يونسكو



پروژه اي به نام «پرزور» (Parzor) از سوي سازمان يونسكو به اجرا در آمده است تا ميراث ملموس و غيرملموس پارسيان را حفظ كند. پروژه پرزور در حال تهيه آرشيوي ديجيتال از ميراث ملموس و غيرملموس، شامل نوشته ها، عكس ها، نوارهاي صوتي و ديگر آثار پارسيان است كه در حال از بين رفتن اند.

يكي از اين برنامه هاي اين پروژه «بازگشت به ريشه زرتشتيان » نام دارد. اين پروژه قصد دارد زرتشتياني را كه مهاجرت كرده اند با هويت اصلي شان هايشان در ايران و هند آشنا كند به اين منظور گروه هاي كوچكي از جوانان 20 تا 35 ساله به سفر فرستاده مي شوند تا با مذهب، اجتماع و ميراث فرهنگي خود آشنا شوند.

سفر آزمايشي اين برنامه، در ژانويه 2014 به هند صورت گرفت. دومين سفر نيز در بهار 2015 به هند برنامه ريزي شده است. جوانان زرتشتي در اين سفر با نقش زرتشتيان محلي در تجارت، علوم، دولت، اقدامات ان ساندوستانه و هنرها آشنا مي شوند.

مجريان اين برنامه اميدوار هستند كه در آينده چنين سفرهايي را به ايران نيز داشته باشند.



** ژن اوستا مورد بررسي قرار مي گيرد



علاوه بر اين، پژوهشي زيستي در قالب پروژه اي به نام «ژن اوستا » AVESTAGENOME PROJECT براي شناسايي بيماري هاي اصلي جمعيت پارسي/ايراني-زرتشتي انجام مي گيرد. ميزان شيوع بيمارهايي همچون سرطان، ديابت، نارسايي هاي قلبي، آلزايمر در اين پروژه مورد بررسي قرار مي گيرد. اين پژوهش، ژن هاي اين جمعيت را نيز مورد بررسي قرار مي دهد و به منبع اطلاعات پزشكي براي پارسيان دست پيدا مي كند.

به اين ترتيب، مي توان اميد داشت كه پژوهش هاي پزشكي به جلوگيري از افزايش بيماري در جمعيت كوچكي كه ازدواج هاي درون گروهي دارند منجر شود.



** موضع متفاوت انجمن دهلي



اين درحاليست كه انجمن پارسيان دهلي موضع اصلاح طلبانه اي دارد. اين انجمن در وب سايت خود ديدگاه هاي متفاوتي در مخالفت با تندروي موبدان بمبئي منتشر مي كند. مفهوم كلي مطالب اين است كه يك روحاني بايد نيازهاي زمانه و مردم را متوجه شود و مناسك ديني را بر اساس آن تنظيم كند.

جهانگير مهتا، يكي از افراد جامعه پارسي كه براي مقابله با اين تبعيض ها و تندروي ها دست به قلم برداشته، آنها را مغاير با دين مي داند. او به اين سخن زرتشت اعتقاد دارد: «بگذار مردم محترمانه زندگي كنند و بميرند».

*آساق*264*1600 **1446