تهران - ایرنا - گرمای بیش از 40 درجه سانتی گراد سبب اختلال در سیستم اعصاب، قلب و سایر ارگان های بدن می شود. محققان می گویند گرمای زیاد سیستم ایمنی بدن را كاهش می دهد اما با چند راهكار ساده و انتخاب مواد غذایی مناسب در فصل گرما می توان از بروز این وضعیت جلوگیری كرد.

به گزارش گروه اخبار علمی ایرنا و به نقل از ساینس، دمای بالای 40 درجه سانتیگراد برای بدن بسیار خطرناك است. به ویژه توصیه شده است كه سالمندان، كودكان، زنان باردار و بیماران از قرارگرفتن در چنین شرایطی اجتناب كنند و در صورت اجبار، با چند راهكار ساده و عملی می توان اثر گرمی هوا را برای بدن قابل تحمل كرد. در ابتدا لازم است بدانیم كه چه غذاهایی مناسب تابستان هستند و بدن را برای مبارزه با شرایط گرمی هوا و كم آبی آماده می كنند.

خداوند با قدرت تمام میوه های مناسب هر فصل را مطابق با نیاز بدن آفریده است، بنابراین میوه و سبزی های موجود در فصل گرما، مناسب ترین منابع غذایی برای حفظ سلامت بدن هستند.

*** ذرت

ذرت شیرین با وجود دو آنتی اكسیدان لوتئین و زیزانتین، مانند یك عینك آفتابی طبیعی عمل می كند و به تشكیل رنگدانه های ماكولای چشم كمك می كند. این رنگدانه ها اثرات مخرب خورشید را فیلتر می كنند. همین دو آنتی اكسیدن از بروز انحطاط ماكولا در افراد بالای 60 سال جلوگیری می كنند.

*** آلبالو

مطالعات محققان دانشگاه میشیگان نشان می دهد كه آلبالو حاوی تركیبی به نام آنتوسیانین است. این تركیب سبب فعال شدن مولكولی می شود كه چربی ها را می سوزاند و از انباشتگی آن در بدن جلوگیری می كند. آب البالو برای مقابله با فصل گرما مناسب است.

*** گوجه فرنگی

لیكوپن موجود در گوجه فرنگی از آفتاب سوختگی جلوگیری می كند و بدن را در برابر اشعه ماورای بنفش حفظ می كند.

*** هندوانه

هندوانه سبب تنظیم آب بدن، تقویت حافظه و بهبود خلق و خو می شود. همچنین لیكوپن موجود در آن، از آفتاب سوختگی جلوگیری می كند. 92 درصد مواد تشكیل دهنده هندوانه، آب است؛ از این رو مناسب ترین میوه تابستانی به شمار می آید.

*** چای یخ (آیس تی)

میزان كالری چای صفر است و استفاده از این نوشیدنی به همراه یخ، گزینه مناسبی برای حفظ آب بدن در فصل گرماست. دیگر مواد خوراكی مناسب این فصل شامل كاهو،انواع سبزیجات،لیموترش،انواع توت،هلو،خیار،انگور

مركبات،آب هویج و طالبی است.

*** حرارت خطرناك

منطقه خطر برای بدن از نظر دما، 40 درجه سانتی گراد (معادل 104 درجه فارنهایت) تعریف شده است. از این نقطه به بعد كارایی سیستم اعصاب به سرعت كاهش می یابد، به قلب فشار بالایی تحمیل می شود و عملكرد ارگان های مختلف تا اندازه ای مختل می شود. زمانی كه این شرایط با رطوبت هوا همراه باشد، اوضاع رو به وخامت می رود.

بدن انسان به طور طبیعی قادر به تحمل هوای گرم است. آزمایش ها نشان می دهد كه انسان می تواند دمای 101 درجه سانتی گراد (معادل 215 درجه فارنهایت) را نیز به مدت 30 دقیقه تحمل كند. اغلب این حالت برای ورزشكاران؛ بخصوص دوچرخه سوارانی كه در مسابقات صحرایی ركاب می زنند پیش می آید.

زمانی كه دمای هوا افزایش می یابد، قلب با شدت بیشتری فعالیت می كند و رگ های خونی گشاد می شوند و خون بیشتری به سطح پوست پمپاژ می شود. در همین لحظه بدن عرق می كند كه مهمترین راهكار بدن برای كاهش دمای درونی است. تبخیر عرق در سطح پوست باعث خنك شدن پوست می شود. خون سرد شده مجددا به قلب باز می گردد و باعث كاهش دمای درونی می شود. ولی زمانیكه رطوبت محیط زیاد باشد، ‌اوضاع به این سادگی نیست. در این حالت بدن مدام عرق می كند و این عرق نه تنها باعث كاهش دمای بدن نمی شود، بلكه میزان آب خون و سلول ها را نیز كاهش می دهد.

سیستم اعصاب نسبت به افزایش دمای درونی بدن بسیار حساس است. با افزایش دما مغز دچار سردرگمی می شود و قدرت تصمیم گیری و حافظه كوتاه مدت كاهش پیدا می كند. در این شرایط ممكن است از فرد رفتار عجیب و غیر معقولی سربزند.

زمانی كه فرد سابقه بیماری قلبی عروقی، بیماری كلیوی و دیابت را داشته باشد، افزایش دما منجر به كم آبی بدن، نارسایی كلیه و مشكلات كبدی می شود و بازگشت به شرایط عادی غیر ممكن یا بسیار دشوار است.

متخصصان به افراد توصیه می كنند كه پیش از قرار گرفتن در شرایط بحرانی، سیستم ایمنی بدن را در حالت مساعدی قرار دهند تا در صورت بروز چنین مشكلاتی كمتر آسیب ببینند.

چند راهكار موثر برای جلوگیری از گرما زدگی و كاهش آسیب های وارد به بدن

- در روزهای گرم تابستان، بدن خود را در حالت هیدراته قرار دهید. نوشیدن 8 تا 12 لیوان آب در طول تابستان توصیه شده است. بهتر است آب مصرف شده یخ نباشد.

- سعی كنید صبح زود یا پس از غروب از خانه خارج شوید و در ساعت اوج گرما و تابش خورشید در سایه و مكان خنك به فعالیت بپردازید.

- به همراه داشتن بطری آب و شستشوی دست و صورت هنگامی كه بیرون از منزل قرار دارید توصیه شده است.

- استفاده از كرم ضد آفتاب، عینك آفتابی و كلاه ضروری است.

- بهتر است از لباس های رنگ روشن و نخی و كفش صندل استفاده شود.

- بستن در و پنجره ها در زمان روشن بودن تجهیزات تهویه هوا

- كشیدن پرده ها برای جلوگیری از ورود مستقیم نور خورشید به داخل خانه

- خاموش كردن وسایل برقی و موتوری غیر ضروری

- خاموش كردن چراغ های غیر ضروری

- اجتناب از پختن غذاهایی كه باید برای مدت زمان زیادی روی گاز پخته شوند.

- اجتناب از روشن كردن فر

- استفاده از یخ در كولر آبی در صورت افزایش ناگهانی دمای هوا

- دوش آب سرد قبل از خوب به كرات توصیه شده است. این كار باعث می شود كه دمای بدن تعدیل شود و در مدت خواب امكان بازیابی ارگان های آسیب دیده بدن وجود داشته باشد.

- اجتناب از مصرف غذای چرب، پر نمك و فست فود، این غذا ها باعث كاهش آب بدن، تشنگی و افزایش دمای درونی بدن می شوند.

- اجتناب از مصرف غذاهای پر ادویه

- استفاده از مواد غذایی كه طبع سردی دارند

- كاهش مصرف چربی و شیرینی جات

با توجه به افزایش دمای جهانی و آلاینده های محیط زیست، باید به افزایش دما و مضرات آن بیشتر توجه شود.

با توجه به آمار گزارش شده از مركز كنترل و پیشگیری از بیماری آمریكا، بین سال های 1979 تا 2003 بیش از 8 هزار نفر در آمریكا جان خود را بر اثر گرما از دست دادند. زمانی شرایط بحرانی تر می شود كه افزایش دما با طوفان، رعد و برق، گردباد، سیل و زلزله همراه شود.

كارشناسان به افراد توصیه می كنند كه قبل از آغاز فصل گرما، وزن خود را كاهش دهند چراكه تحمل هوای گرم برای افراد چاق دشوارتر است.

نتایج این تحقیقات در نشریه EatingWell Magazine منتشر شده است.

علمی (5) ** 9259**1599